Maria Malicka

Maria Malicka (ur. 9 maja 1898 w Krakowie^[1], zm. 30 września 1992 tamże^[2]) – polska aktorka teatralna i filmowa, reżyserka i pedagożka.

Zobacz też: inne znaczenia.

Maria Malicka

Data i miejsce urodzenia	9 maja 1898 Kraków
Data i miejsce śmierci	30 września 1992 Kraków
Zawód	aktorka, reżyser, pedagog
Współmałżonek	Zbigniew Sawan (rozwód)
Odznaczenia

Komisaryczny prezydent Warszawy Stefan Starzyński składający życzenia imieninowe Marii Malickiej (1938)

Życiorys

Jako dziecko występowała w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, gdzie jej ojciec był pracownikiem technicznym^[2]. Po ukończeniu pensji SS. Prezentek, szkoły przemysłowej i Szkoły Dramatycznej przy Instytucie Muzycznym w Krakowie, od sezonu 1918/1919 występowała w Teatrze im. Słowackiego, a następnie została zaangażowana do pierwszego zespołu Teatru Bagatela. Pracowała tam do końca 1923. Następnie występowała w teatrach warszawskich, m.in. w Polskim, Narodowym i Letnim^[2]. Zagrała blisko 300 ról zyskując uznanie widzów i krytyki. Jej osiągnięcia to m.in. Święta Joanna i Candida Shawa, Maria Stuart Schillera i Słowackiego, Panna Młoda w Weselu Wyspiańskiego.

W czasie okupacji niemieckiej w Warszawie początkowo pracowała jako kelnerka w Café Bodo, a potem występowała w jawnym Teatrze Komedia (1941–1944). Za to oraz za bliskie związki z Niemcami została ukarana przez Związek Artystów Scen Polskich zakazem występowania na scenach stołecznych. Aktorka swoją postawę w czasie okupacji tłumaczyła tym, że chciała uwolnić swojego byłego męża przetrzymywanego w Auschwitz-Birkenau.

Pracowała w kancelarii parafii pw. św. Jana w Warszawie, co umożliwiało jej wystawianie Żydom polskich metryk urodzenia. Gestapo zauważyło działalność Malickiej i warszawskiej Grupy „Szańca” i wprowadziło do środowiska Grupy „Szańca” swoją agentkę − Irenę Lis ps. „Wanda”. Prywatnie była sympatią brata Malickiej. „Wanda” doprowadziła do aresztowania Marii Malickiej i jej męża Zbigniewa Sawana (właściwe nazwisko Nowakowski). Aktorka została osadzona w więzieniu gestapo przy alei Szucha, a następnie w obozie na Majdanku. ^[3]

We wrześniu 1946 aktorka stanęła przed sądem oskarżona przez Zofię Bystydzieńską o przywłaszczenie należących do niej przedmiotów w czasie powstania warszawskiego^[4]. Została jednak uniewinniona zarówno z zarzutu o szaber, jak i nawiązywania w okresie okupacji bliskich kontaktów z Niemcami^[5].

Po wojnie występowała w Szczecinie, Bielsku, Łodzi^[6], a od 1957 roku do emerytury w 1971 roku ponownie w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie^[2][7].

Została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera FA-4-15)^[8][9].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)^[10]
• Złoty Krzyż Zasługi (1956)
• Medal 3 Maja^[11]

Życie prywatne

Od 1929 jej mężem był aktor Zbigniew Sawan. Przez lata związana była z malarzem Eugeniuszem Geppertem^[12]. Jej bratankiem był poeta i prozaik Maciej Malicki (ur. 1945).

Role teatralne

• Anna - Świt dzień i noc - D. Niccodemi - reż. A. Węgierko - Teatr Mały, Warszawa 1923 r.
• Joanna - Święta Joanna - G.B. Shaw - reż. A. Zelwerowicz- Teatr Polski Warszawa 1924 r.
• Heliana - Samuel Zborowski - J. Słowacki - reż. L Schiller - Teatr Polski Warszawa 1927 r.
• Elżbieta - Don Carlos - F. Schiller - reż. E. Chaberski - Teatr Narodowy Warszawa 1932 r
• Panna Młoda - Wesele - S. Wyspiański - reż. L Solski - Teatr Narodowy Warszawa 1932 r.
• Maria - Maria Stuart - F. Schiller - reż. K. Borowski - Teatr Narodowy Warszawa 1934 r
• Maria - Maria Stuart - J. Słowacki - reż Z. Sawan - Teatr Malickiej Warszawa 1937 r.
• Felicja - Gbury - C. Goldoni - reż. K. Frycz - Teatr im J. Słowackiego Kraków 1957 r.
• Muza - Wyzwolenie - S. Wyspiański - reż. B. Dąbrowski -Teatr im J. Słowackiego Kraków 1957 r.
• Rollisonowa - Dziady - A Mickiewicz - reż. B. Korzeniewski, Teatr im J. Słowackiego Kraków 1963 r.
• Hrabina Idalia - Fantazy - J. Słowacki - reż. H Gryglaszewska, Teatr im J. Słowackiego Kraków 1963 r.
• Kornelia - Klik-klak - J. Abramow - reż J. Markuszewski, Stary Teatr Kraków 1972 r.

Filmografia[2]

• 1927 – Mogiła nieznanego żołnierza – Nelly, córka Łazowskiego
• 1927 – Zew morza – 2 role: Hanka Ostojska; księżniczka, postać z powieści czytanej przez Stacha
• 1928 – Dzikuska – Ita, córka Kruszyńskiego
• 1929 – Szlakiem hańby – Marysia Żurkówna
• 1930 – Janko Muzykant (film) – śpiewaczka Ewa Korecka
• 1930 – Wiatr od morza – Teresa
• 1931 – Uwiedziona – Lena
• 1931 – Niebezpieczny raj – Alma
• 1936 – Pan Twardowski – matka Twardowskiego
• 1966 – Bariera – sprzątaczka
• 1980 – Klik Klak – Kornelia
• 1980 – Prawdziwie niewinna buźka dziecka – pani Bramson