Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Michał Słowik-Dzwon
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Michał Słowik-Dzwon (ur. 18 stycznia 1907 w Szczawnicy, zm. 27 sierpnia 1980 tamże) – polski poeta, prozaik, dramaturg, artysta ludowy, samouk, działacz ruchu Związku Podhalan. uznawany za najwybitniejszego poetę pienińskiego, jeden z najwybitniejszych piewców Pienin.
Remove ads
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Michał Słowik spod Dzwona pochodził ze starego góralskiego rodu Słowików, zajmującego się rolnictwem. Był synem Wojciecha i Salomei z domu Wiercioch. Przydomek „Dzwon” pochodził od Józefa Szalaya, założyciela uzdrowiska w Szczawnicy[1].
Poeta ukończył 4 klasy szkoły ludowej, austriackiej, jeszcze w okresie rozbiorów. Z powodów finansowych nie kontynuował nauki szkolnej, natomiast dużo czytał, korzystając najpierw z prywatnych książek, pożyczanych od sąsiadów, a następnie, po utworzeniu w Szczawnicy biblioteki, z zasobów bibliotecznych[2].
Zebrał i zapisał ponad tysiąc pieśni i przyśpiewek góralskich.
Był współzałożycielem Pienińskiego Oddziału Związku Podhalan w Szczawnicy[3]. Wraz z kilkoma zapalonymi regionalistami zbierał stare regionalne przedmioty codziennego użytku domowego i rzemiosła oraz dzieła sztuki ludowej. Cały zbiór tych przedmiotów dał podwaliny do otwarcia Muzeum Pienińskiego, a poeta stał się jednym z jego założycieli. Pracował w tej placówce nieprzerwanie od 1937 roku aż do śmierci[4].
Słowik-Dzwon sam ułożył treść napisu wyrytego na jego nagrobku, brzmi on tak: „Niemąg jo już dłązy na ta świecie bawić. Musiołew kochąne Piąniny łostawić”[5].
Muzeum Pienińskie odziedziczyło jego prace, takie jak malunki na szkle, rzeźby, korzenioplastyki oraz twórczość pisarską. Obecnie znajdują się one w małym muzeum poświęconym szczawnickiemu artyście – Izbie Pamięci Michała Słowika Dzwona w Szczawnicy[6].
Remove ads
Twórczość
Zafascynowany miejscowymi legendami i podaniami, zasłyszanymi od gazdów, w wieku 18 lat napisał czteroaktową sztukę ludową Janosik Hetman Zbójnicki. Była ona wystawiana w Szczawnicy przez Zespół Amatorski od 1928 aż do II wojny światowej. Kolejna jego czteroaktówka Sobkowe kochanie z 1936 roku także była wystawiana do wybuchu wojny. Po wojnie napisał ciąg dalszy do sztuki o Janosiku: Prawo pierwszej nocy oraz Janosikowa kochanka, oraz osiem innych sztuk, które jednak nie doczekały się wystawienia[7].
Od 1952 zajął się także prozą. Zbiór jego opowiadań i nowel nosi tytuł W pienińskiej krainie. Napisał też dwie powieści: Turowy Róg i Zbójnicki róg. Kilka zbiorów jego wierszy i opowiadań, pisanych gwarą, zostało wydanych staraniem Związku Podhalan. Najważniejsze dzieła poety opublikowało – w opracowaniu Andrzeja Kudasika – Wydawnictwo Miniatura[8].
Remove ads
Upamiętnienie
W 2003 roku na murze domu, w którym urodził się poeta, zamontowano tablicę pamiątkową, którą ufundował Pieniński Oddział Związku Podhalan w Szczawnicy[9]. W mieście powstała też Izba Pamięci Michała Słowika-Dzwona[6], a w 2018 roku przy ulicy Głównej stanęła Ławka Michała Słowika-Dzwona[10]. Ów pomnik ławkowy wykonał Marcin Lichosyt, artysta ludowy, rzeźbiarz z Orawy. Z kolei nad Grajcarkiem, uchodzącym do Dunajca, wybudowano kładkę – Most im. Michała Słowika-Dzwona[11].
Rodzina
Kuzynką poety była artystka ludowa Zofia Wiercioch (ur. 1928, zm. 2013), a kuzynem Jan Wiercioch (ur. 1933, zm. 2019), odznaczony w 2012 roku Złotym Krzyżem Węgierskim Zasługi „w uznaniu jego działań na rzecz ratowania życia węgierskich uchodźców w 1956 roku"[12] oraz Medalem za Zasługi dla Miasta i Gminy Szczawnica im. Józefa Szalaya[13]. Synem tegoż kuzyna jest pisarz Wojciech Wiercioch, a synową – pisarka Jolanta Szymska-Wiercioch.
Remove ads
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads