Nornik darniowy

Nornik darniowy^[24] (Microtus subterraneus) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Nornik darniowy

Microtus subterraneus[1]
(de Sélys-Longchamps, 1836)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Arvicolini
Rodzaj	nornik
Podrodzaj	Terricola
Gatunek	nornik darniowy
Synonimy Arvicola subterraneus de Sélys-Longchamps, 1836[2] Hypudaeus rufescente-fuscus Schinz, 1845[3] Hypudaeus rufofuscus Schinz, 1845[3] Arvicola agrestis fusca Fatio, 1900[4] Pitymys subterraneus capucinus G.S. Miller, 1908[5] Pitymys dacius G.S. Miller, 1908[5] Pitymys ukrainicus Vinogradov, 1922[6] Pitymys transsylvanicus Éhik, 1924[7] Pitymys zimmermanni Matschie, 1924[8] Pitymys kupelwieseri Wettstein, 1925[9] Pitymys multiplex brauneri V. Martino & E. Martino, 1926[10] Pitymys subterraneus wettsteini Éhik, 1926[11] Pitymys dacius hungaricus Éhik, 1926[12] Pitymys ehiki Wettstein, 1927[13] Pitymys incertoides Wettstein, 1927[13] Pitymys subterraneus matrensis Éhik, 1930[14] Pitymys nyirensis Éhik, 1930[15] Pitymys subterraneus atratus Stein, 1931[16] Pitymys nyirensis martinoi Éhik, 1935[17] Pitymys mustersi V. Martino & E. Martino, 1937[18] Pitymys multiplex hercegovinensis V. Martino & E. Martino, 1940[19] Pitymys klozeli Éhik, 1942[20] Pitymys dacius neuhauseri V. Martino & Paspalev, 1955 Pitymys subterraneus transvolgensis Schaposchnikov & Schanev, 1958 Microtus (Pitymys) dinaricus Kretzoi, 1959[21] Microtus (Terricola) grafi Brunet-Lecomte, Nadachowski & Chaline, 1992[22]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[23]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Zasięg występowania

Nornik darniowy występuje w zachodniej, środkowej i wschodniej Europie, od Francji na wschód do zachodniej części europejskiej Rosji i na południowy wschód do północnej Grecji i europejskiej części Turcji oraz zachodniej i północnej Anatolii, z odosobnionym stwierdzeniem z prowincji Bitlis (południowo-wschodnia Turcja)^[25].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1836 roku belgijski zoolog Edmond de Sélys-Longchamps nadając mu nazwę Arvicola subterraneus^[2]. Holotyp pochodził z Waremme, w Liège, w Belgii^[26].

M. subterraneus należy do podrodzaju Terricola i grupy gatunkowej subterraneus^[25]. Dawniej umieszczany w rodzaju w Pitymys^[25]. Może być parafiletyczny w stosunku do majori i daghestanicus^[25]. Z kolei dwie filogenetyczne linie M. subterraneus sugerują tajemniczą różnorodność z dwoma domniemanymi gatunkami; europejskiem subterraneus i azjatyckim fingeri^[25]. Opisano ponad trzydzieści podgatunków, ale nie ma zgody co do ich ważności^[25]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[25].

Etymologia

• Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”^[27].
• subterraneus: łac. subterraneus „pod ziemią, podziemny”, od sub „pod”; terra „ziemia”^[28].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 79–115 mm, długość ogona 20–44 mm; masa ciała 10–26 g^[29]. Ma sierść szarobrunatną na grzbiecie, boki jaśniejsze, a spód szary. Uszy krótkie.

Ekologia

Prowadzi głównie podziemny tryb życia, ryjąc nory i zjadając podziemne części roślin. Czasem żeruje również na powierzchni.

Nornik darniowy nie zapada w sen zimowy. Zimą w norach pod śniegiem dochodzi także do rozrodu. W roku występuje do 9 miotów, w każdym miocie 2–3 młode.

W warunkach naturalnych długość życia tego gryzonia nie przekracza kilku miesięcy.

Zobacz też

• Ssaki Polski