Nosal (Tatry)

Nosal (1206 m^[1]) – szczyt reglowy w Tatrach Zachodnich nad Kuźnicami, między Doliną Bystrej a Doliną Olczyską. Nazwa góry pochodzi od przypominających nos skał od północno-zachodniej strony^[2].

Nosal

Nosal z Doliny Goryczkowej
Państwo	Polska
Położenie	Polska
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	1206 m n.p.m.
Wybitność	105 m
Położenie na mapie Tatr Nosal
Położenie na mapie Karpat Nosal
49°16′35,2″N 19°59′22,1″E

Topografia

Stanowi zakończenie północno-wschodniej grani Kasprowego Wierchu. Północnymi podnóżami przebiega granica między Tatrami a Rowem Podtatrzańskim (jego częścią zwaną Rowem Zakopiańskim)^[2]. Od południa Nosalowa Przełęcz (1101 m^[1]) oddziela go od zalesionego Nieboraka. Na północ Nosal tworzy trójkątny stok z wierzchołkiem na szczycie i podstawą tworzącą północną granicę Tatr. Obydwa ramiona tego stoku (północno-zachodnie i południowo-wschodnie) podcięte są pasem stromych skał. Największe ściany, o wysokości dochodzącej do 50 m, są pod ramieniem północno-zachodnim, opadającym do Doliny Bystrej. Pod grzbietem północno-wschodnim jest mniejszy pas skał opadający do Doliny Olczyskiej. Najwybitniejszą skałą jest tam Pióro^[3].

Opis

Zbudowany jest wyłącznie ze skał osadowych – wapieni i dolomitów ze środkowego triasu^[4]. Poza tym jest całkowicie porośnięty lasem, który mimo bliskości osad ludzkich jest w dobrym stanie. Oprócz pospolitego w Tatrach świerka rosną buki, sosny zwyczajne oraz sztucznie wprowadzona sosna czarna^[3]. Na pionowych skałach w ramieniu północno-zachodnim zdarzały się wypadki śmiertelne, szczególnie wśród poszukiwaczy szarotek, turnie te były też wybierane przez samobójców^[4].

W północno-zachodnim zboczu jest jaskinia Dziura pod Nosalem^[5].

Na skałach rosną rośliny wapieniolubne, m.in. szarotka alpejska, pierwiosnek łyszczak. Występują też rzadkie w Polsce storczyki: dwulistnik muszy i wyblin jednolistny^[6]. Szarotki alpejskie zostały znacznie przetrzebione przez zbieraczy^[2]. Z większych zwierząt w lasach bytuje ryś, jeleń, puchacz^[7].

Sport i turystyka

Nosal jest popularny wśród turystów i narciarzy. Na porośniętej lasem północnej stronie jest stok narciarski z kilkoma wyciągami. Od górnej stacji wyciągu prowadzi też nartostrada przez Nosalową Przełęcz do Kuźnic. Z wierzchołka, choć niewysokiego, roztaczają się widoki na Czerwone Wierchy, Giewont, rejon Doliny Bystrej oraz granitowe szczyty wznoszące się ponad Doliną Gąsienicową i doliną Pańszczycą^[3].

Nosal był popularny wśród taterników. W jego zachodnich ścianach opadających do Doliny Bystrej jest około 30 dróg wspinaczkowych. Trenowali na nich ratownicy TOPR. Tatrzański Park Narodowy zakazał tam jednak wspinaczki^[3].

• 
  Zachodnie ściany Nosala
• 
  Nosal i Mały Kopieniec ze Skupniowego Upłazu
• 
  Dolina Bystrej i Tatry ze szczytu Nosala
• 
  Północno-zachodni grzbiet Nosala
• 
  Skały na szczycie Nosala
• 
  Nosal od południa

Szlaki turystyczne

– łatwy szlak zielony z Kuźnic przez Nosalową Przełęcz i Nosal do przystanku „Murowanica” (w drodze z centrum Zakopanego do Kuźnic)

• Czas przejścia z Kuźnic na szczyt: 35 min, ↓ 30 min
• Czas przejścia ze szczytu do Murowanicy: 35 min, ↑ 45 min

– żółty z Nosalowej Przełęczy na Olczyską Polanę. Czas przejścia: 25 min, ↑ 30 min

• 
  Panorama Tatr ze szczytu