Oskar Sosnowski

Oskar Wiktor Sosnowski (ur. 6 listopada 1880 w Petersburgu, zm. 1939 w Warszawie) – polski architekt, konserwator zabytków, wykładowca akademicki.

Oskar Sosnowski

Pełne imię i nazwisko	Oskar Wiktor Sosnowski
Data i miejsce urodzenia	6 listopada 1880 Petersburg
Data i miejsce śmierci	1939 Warszawa
Zawód, zajęcie	architekt
Narodowość	polska
Alma Mater	Instytut Politechniczny w Warszawie
Odznaczenia

Kościół św. Rocha w Białymstoku

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie (1911–1923)

Pastel Glosa św. Teresy – przykład twórczości plastycznej Sosnowskiego, 1928

Grób Oskara Sosnowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

W 1903 ukończył studia w Instytucie Politechnicznym w Warszawie^[1]. Po studiach pracował w wydziale budowlanym kolei warszawsko-wiedeńskiej. Pracował także u Józefa Piusa Dziekońskiego. W 1914 został profesorem zwyczajnym Politechniki Lwowskiej, zaś w 1919 Politechniki Warszawskiej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej^[2]. Był kierownikiem wydziału w Ministerstwie Spraw Polskich Ukraińskiej Republiki Ludowej^[2].

W swoich projektach nawiązywał do form historycznych, stosując jednak nowe materiały, jak na przykład żelbet. W projekcie osiedla Miasto-Ogród Czerniaków po raz pierwszy zastosował formę urbanistyczną, znaną jako okolnica.

W 1922 był inicjatorem utworzenia Towarzystwa Urbanistów Polskich. W 1929 założył Zakład Architektury Polskiej na Politechnice Warszawskiej.

Po wybuchu II wojny światowej w trakcie obrony Warszawy osobiście czuwał nad bezpieczeństwem gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej przy ul. Koszykowej 55, na podwórzu którego w dniu 24 września 1939 podczas bombardowania został trafiony odłamkiem, wskutek czego utracił obie nogi, po czym zmarł 4 października 1939^[3]. Według A. Kunerta zmarł na zakażenie krwi po zmiażdżeniu nogi podczas ratowania zbiorów zbombardowanego gmachu WA PW^[2]. Prowizorycznie został pochowany na dziedzińcu Wydziału Architektury PW^[4]. W późniejszym czasie jego szczątki zostały złożone w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 88-6-20/21)^[5] w Warszawie, gdzie inskrypcja podała, iż poległ 24 września 1939^[6]. Według innego źródła zmarł 28 września 1939^[7].

Dzieci

Jego dwaj synowie zginęli w powstaniu warszawskim^[2].

Wybrane prace

• Współautorstwo kamienicy Bałabanów we Lwowie (1908)
• Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie (1911–1923)^[8]
• Kościół św. Agnieszki w Goniądzu (1924)^[8]
• Kościół św. Rocha w Białymstoku (1927–1939)^[8]
• Kościół św. Andrzeja Boboli w Białymstoku (1937–1938)^[8]
• Kościół św. Michała Archanioła na Bronowicach w Lublinie (1930–1938)^[1]
• Przebudowa z regotycyzacją Fary Witoldowej w Grodnie (1924–1934)^[1]
• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Hodyszewie (lata 30. XX w.)^[9][8]
• Kościoły w Orłowie, Grudziądzu, Chlewiskach i Chotczy Dolnej
• Otoczenie pomnika Fryderyka Chopina w Warszawie (cokół oraz basen)
• Kościół Świętej Trójcy w Fałkowie (1920–1948)^[1]

Publikacje

• Powstanie, układ i cechy charakterystyczne sieci ulicznej na obszarze wielkiej Warszawy (1930)
• Dzieje budownictwa w Polsce (nieukończone, t. 1 opublikowany przez PWN w 1964)

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[10]

Upamiętnienie

• Tablica pamiątkowa w miejscu śmierci, na podwórzu gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej przy ul. Koszykowej 55, odsłonięta w 1979^[11].
• W 1975 jego imieniem nazwano ulicę w obecnej dzielnicy Ursynów w Warszawie^[12].
• W 2012 jego imieniem nazwano ulicę w Białymstoku^[13].