Oskar Stuhr

Oskar Tadeusz Stuhr (ur. 8 października 1881 w Krakowie^[1], zm. 3 października 1962^[2] tamże^[3]) – polski adwokat, doktor nauk prawnych, działacz społeczny i polityczny, radny miasta Krakowa^[4], członek Stronnictwa Narodowego, prezes klubu sportowego Korona Kraków^[5], wiceprezes Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie^[6].

Oskar Stuhr

Oskar Stuhr (1937)
Data i miejsce urodzenia	8 października 1881 Kraków
Data i miejsce śmierci	3 października 1962 Kraków
Miejsce spoczynku	cmentarz Rakowicki
Zawód, zajęcie	adwokat
Tytuł naukowy	doktor nauk prawnych
Odznaczenia

Życiorys

W 1901 zdał egzamin dojrzałości w III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie^[7], po czym rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim^[8]. 30 lipca 1909 uzyskał stopień naukowy doktora praw. W 1911 był członkiem wspierającym Towarzystwa Szkoły Ludowej w Krakowie^[9]. W latach 1914–1915 jako podporucznik piechoty brał udział w obronie Twierdzy Przemyśl, za co otrzymał Krzyż Zasługi Wojskowej (Militärverdienstkreutz)^[10]. W odrodzonej Polsce posiadał stopień kapitana rezerwy Wojska Polskiego^[11].

W okresie międzywojennym był obrońcą w licznych procesach politycznych, m.in. bronił redaktora naczelnego dziennika „Czas” Antoniego Beaupré w procesie o konfiskatę nakładu gazety^[12], narodowca Jana Stoszki, który – napadnięty przez socjalistów – postrzelił napastników^[13] oraz działacza Stronnictwa Narodowego Adama Doboszyńskiego w procesie dotyczącym tzw. wyprawy myślenickiej^[14][5][15]. Był również adwokatem strony polskiej w procesie w sprawie pogromu w Przytyku^[16]. Należał do Związku Adwokatów Polskich^[3]. W 1935 został wybrany prezesem Sądu Dyscyplinarnego w Krakowie^[17]. Działalność polityczną rozpoczął w Związku Ludowo-Narodowym^[3]. Następnie był prezesem koła Stronnictwa Narodowego Kraków-Podgórze^[18]. Członek centrali związkowej o profilu narodowym – Zjednoczenia Zawodowego „Praca Polska”. Zasiadał w Narodowym Komitecie Wyborczym^[3]. W latach 1938–1939 sprawował mandat radnego Krakowa z ramienia Stronnictwa Narodowego^[19][4]. Był także jednym z prezesów podgórskiego klubu sportowego „Korona” i wiceprezesem krakowskiego Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”^[20].

Po wybuchu wojny został 10 listopada 1939 aresztowany przez Niemców i umieszczony w więzieniu Montelupich^[21][22]. Pod koniec grudnia został przeniesiony do więzienia „Arbeitslager” w Nowym Wiśniczu^[23]. W czerwcu 1940 przetransportowano go do KL Auschwitz, gdzie otrzymał numer więzienny 947^[24]. 12 sierpnia został zwolniony z obozu^[22][25]. Po wojnie zeznawał w procesie Rudolfa Hössa – komendanta obozu Auschwitz-Birkenau^[22]. W latach 50. był rozpracowywany przez WUBP w Krakowie za swoją przedwojenną przynależność do ruchu narodowego^[18].

Grobowiec rodziny Stuhrów na krakowskich Rakowicach

Zmarł 3 października 1962 na zawał serca^[26]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie^[2].

Życie prywatne

Był synem przybyłych z Dolnej Austrii restauratora Leopolda i Anny z Thillów^[1][6]. Miał dwóch braci, Rudolfa i Leopolda^[27]. Wnukiem jego brata był aktor Jerzy Stuhr^[a][28], a prawnukiem Maciej Stuhr.

Po I wojnie światowej ożenił się z dużo młodszą Niemką imieniem Elsa, jednak małżeństwo przetrwało zaledwie dwa dni^[29]. W 1946 wziął ślub cywilny z Marią Chorąży (z domu Wędrych)^[30].

Uwagi

1. Jerzy Stuhr w swojej książce pt. Stuhrowie. Historie rodzinne wyjaśnił: „Z trzech synów pradziadka Stuhra najbardziej otwarty i pełen radości życia był Oskar. I choć był tylko bratem mojego prawdziwego dziadka, Leopolda juniora, to właśnie z Oskarem miałem najlepszy kontakt”