Paleocen

Paleocen (ang. Paleocene)

• w sensie geochronologicznym: najstarsza epoka paleogenu, trwająca około 10 milionów lat (od 66,0 do 56,0 mln lat temu). Paleocen jest młodszy od późnej kredy a starszy od eocenu. Dzieli się na trzy wieki: dan, zeland i tanet.

• w sensie chronostratygraficznym: najniższy oddział paleogenu, wyższy od górnej kredy a niższy od eocenu. Dzieli się na trzy piętra: dan, zeland i tanet.

System	Oddział	Piętro	Wiek (mln lat)
Neogen	Miocen	Akwitan	młodsze
Paleogen	Oligocen	Szat	23,03–27,82
		Rupel	27,82–33,9
	Eocen	Priabon	33,9–37,71
		Barton	37,71–41,2
		Lutet	41,2–47,8
		Iprez	47,8–56,0
	Paleocen	Tanet	56,0–59,2
		Zeland	59,2–61,6
		Dan	61,6–66,0
Kreda	Górna	Mastrycht	starsze
Podział według IUGS, luty 2022

Nazwa pochodzi z połączenia słów gr. παλαιός (palaios – stary) i καινός (kainos – nowy).

Ogólna charakterystyka

Na granicy kredy i paleocenu miało miejsce wymieranie kredowe^[1]. Paleocen jest okresem odradzania się (radiacji) wielu grup organizmów żywych po tym wymieraniu^[2]. Pod koniec paleocenu miało natomiast miejsce paleoceńsko-eoceńskie maksimum termiczne^[3].

Fauna

• rozpoczyna się ewolucja koniowatych (Hyracotherium)
• wyewoluowały pierwsze sowy (Ogygoptynx)^[4].

Paleocen w Polsce

Osady paleocenu występują w Polsce w dwóch obszarach: na Niżu Polskim i w Karpatach.

Na Niżu współczesny zasięg paleocenu wynosi ok. 54,5 tys. km². Granice tego zasięgu mają charakter erozyjny.

W obrębie utworów niżowego paleocenu wyróżniono następujące formacje:

• formacja sochaczewska
• formacja puławska
• formacja odrzańska
• formacja goleniowska