Oligocen

Oligocen (ang. Oligocene)

• w sensie geochronologicznym: najmłodsza epoka paleogenu, trwająca około 11 milionów lat (od 33,9 do 23,03 mln lat temu). Oligocen jest młodszy od eocenu a starszy od miocenu. Dzieli się na dwa wieki: rupel i szat.

• w sensie chronostratygraficznym: najwyższy oddział paleogenu, wyższy od eocenu a niższy od miocenu. Oligocen dzieli się na dwa piętra: rupel i szat.

System	Oddział	Piętro	Wiek (mln lat)
Neogen	Miocen	Akwitan	młodsze
Paleogen	Oligocen	Szat	23,03–27,82
		Rupel	27,82–33,9
	Eocen	Priabon	33,9–37,71
		Barton	37,71–41,2
		Lutet	41,2–47,8
		Iprez	47,8–56,0
	Paleocen	Tanet	56,0–59,2
		Zeland	59,2–61,6
		Dan	61,6–66,0
Kreda	Górna	Mastrycht	starsze
Podział według IUGS, luty 2022

Nazwa pochodzi od połączenia dwóch greckich słów ὀλίγος, oligos – mało i καινός, kainos – nowy. Nazywany czasami złotym wiekiem ssaków.

Fauna

Wymarły prawalenie (Archaeoceti), a powstały fiszbinowce. Pojawiły się dwie oryginalne rodziny ryb: wstęgorowate i podnawki. Pojawiły się duże ssaki: Indricotherium, Brontotherium, Entelodont, Hyaenodon, Megistotherium.

Mesohippus.

Nowości ewolucyjne

• pojawiają się pierwsze jeleniowate
• pojawia się pierwszy kot Proailurus lemanensis odkryty w Europie
• pierwsze propliopiteki (naczelne): (rodzaj Propliopithecus)
• dalsza ewolucja koniowatych: Mesohippus
• największy ssak lądowy wszech czasów indrikoterium.

Oligocen w Polsce

W oligocenie nadal trwała sedymentacja, która była spowodowana transgresją morską w eocenie. Przy czym na obszarach lądowych powstawały lokalnie pokłady węgli brunatnych. Pod koniec oligocenu płytkie morze wycofało się ku północnemu zachodowi, a na Niżu Polskim zapanowała sedymentacja limniczna i rzeczna (piasek i ił z przewarstwieniami węgli brunatnych).

Na obszarze Dolnego Śląska w późnym oligocenie nastąpiły w wielu rejonach wylewy law bazaltowych.

Zobacz też

• trzeciorzęd

Linki zewnętrzne

• ICS-Chart/Time Scale. Międzynarodowa Komisja Stratygrafii. [dostęp 2015-08-28]. (ang.).
• Mapa paleogeograficzna dla 30 mln lat temu w Kazmin V. G. i Natapov L. M.: The paleogeographic atlas of northern Eurasia. Institute of Tectonics of the Lithospheric Plates, Russian Academy of Natural Sciences, 1998. [dostęp 2018-11-29].

Kontrola autorytatywna (epoka geologiczna):

• LCCN: sh99011709, sh85054102
• GND: 4172553-0
• NDL: 00574606
• BnF: 11933326q
• BNCF: 37362
• NKC: ph117683
• J9U: 987007562793705171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3950834
• Britannica: science/Oligocene-Epoch
• БРЭ: 2685100
• VLE: oligocenas
• DSDE: Oligocæn