Pembrolizumab

Pembrolizumab, lambrolizumab (nazwa robocza MK-3475, nazwa handlowa Keytruda) – humanizowane przeciwciało monoklonalne stosowane w leczeniu nowotworów, np. czerniaka, raka płuc, nerek, urotelialnego, szyjki macicy, trzonu macicy, płaskonabłonkowego raka głowy i szyi(inne języki), raka jelita grubego, żołądka, piersi, niektórych chłoniaków i in.^[1]. Jest lekiem stosowanym zarówno dla pacjentów podczas pierwszego leczenia, jak i leczenia drugiej czy trzeciej linii^[2]. Jest skuteczny również w wielu przypadkach wznowy i choroby występującej z przerzutami. Może być stosowany jako terapia neoadjuwantowa m.in. w czerniaku^[3] czy rakach przewodu pokarmowego^[4][5]. Podawany jest jedynie w warunkach szpitalnych.

Pembrolizumab

Model cząsteczki pembrolizumabu
Identyfikacja
Inne nazwy i oznaczenia	Keytruda
numer CAS	1374853-91-4
DrugBank	DB09037
Genetyka i fizjologia
Choroby	nowotwory
Klasyfikacja medyczna
ATC	L01FF02
Stosowanie w ciąży	kategoria D
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	dożylnie

Przeciwciało to wiąże się z receptorem PD-1 (receptor programowanej śmierci komórki), blokując jego interakcję z ligandami PD-L1 i PD-L2. Receptor PD-1 jest negatywnym regulatorem aktywności limfocytów T i odpowiada za ich odpowiedź immunologiczną. Lek ten zatem wspomaga odpowiedź limfocytów T (również w działaniu przeciwnowotworowym), hamując wiązanie cząsteczek. PD-L1 i PD-L2 są produktami ekspresji genów w komórkach prezentujących antygen i mogą być syntetyzowane również w komórkach nowotworowych. W związku z tym najlepsze efekty uzyskiwane są w leczeniu nowotworów przebadanych pod względem ekspresji receptora PD-1. Niektóre kryteria leczenia tym lekiem obejmują wcześniejsze wykrywanie receptorów z tej grupy i włączenie leczenia, gdy poziom receptorów jest odpowiednio wysoki, co predysponuje do lepszej odpowiedzi na leczenie. Wytwarzane jest metodą rekombinacji DNA z użyciem komórek jajników chomika chińskiego^[1].

Rejestracja leku oraz badania kliniczne

4 września 2014 amerykańska Agencja Żywności i Leków zarejestrowała lek do stosowania przy zaawansowanym czerniaku^[6]. 30 lipca 2015 Europejska Agencja Leków zarejestrowała lek Keytruda w leczeniu czerniaka^[7][8]. Rejestracja została dokonana na podstawie danych z badań klinicznych przeprowadzonych z udziałem ponad 1500 pacjentów. Podczas badania leku odsetek odpowiedzi był tak korzystny, że jedno z badań klinicznych (Keynote-006) zostało przerwane wcześniej.

Pembrolizumab okazał się być lekiem skutecznym w wielu nowotworach. W 2. i 3. dekadzie XXI w. rozpoczęto badania nad jego wykorzystaniem w monoterapii^[9][10], a także jako lek stosowany w połączeniu z innymi przeciwciałami, chemioterapią czy radioterapią^[11]. Kolejne badania dotyczą leczenia raka wątroby^[12], dróg żółciowych^[13], jajnika^[14], krtani^[15] i glejaków^[16].