Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Podstoli
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Podstoli (łac. subdapifer[1]) – staropolski urząd, do XIV wieku urzędnik nadworny usługujący przy stole królewskim lub książęcym[2]. Z biegiem czasu urząd ten stawał się coraz bardziej niepotrzebny[3], przez co od XIV w. stał się samodzielnym[4], honorowym urzędem ziemskim[5].
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Podstoli
Pierwsza wzmianka o podstolim znajduje się w przywileju Przemysła z roku 1290[1]. W dawnej Polsce do XIII wieku, podstoli pełnił funkcję urzędnika dworskiego i zastępcy stolnika. Podstoli poprzedzał stolnika, niosąc laskę – oznakę „stolnikowskiej” godności[3].
Porządek urzędników zajmujących się ucztami był następujący: kuchmistrz, stolnik, podczaszy, krajczy, podstoli, cześnik. W liczbie piętnastu urzędników ziemskich urząd podstolego był co do starszeństwa ósmym[1].
Dzieciom podstolego przysługiwały tytuły odojcowskie. Dla synów był to podstolic[6], a dla córek podstalanka[7]. Żony miały prawo do tytułu odmężowskiego – podstolina[8].
Podstoli ziemski i wielki
Z biegiem czasu urząd podstolego stawał się coraz bardziej bezużyteczny[3], z tego powodu od XIV wieku przekształcono go na honorowy urząd ziemski[5][9].
Podstolowie ziemscy byli nazywani po nazwach województw (nazwach ziem) i nazwach powiatów[9]. Obok podstolich ziemskich byli też podstolowie wielcy[9], osobni dla Korony i Litwy[5].
- podstoli wielki koronny
- podstoli wielki litewski
Pierwszy podstoli na Litwie pojawia się dopiero w połowie XVI wieku za czasów panowania Zygmunta II Augusta[1].
Remove ads
Podstolowie w I Rzeczypospolitej
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads