Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Premier League

1. poziom rozgrywek ligowych w piłce nożnej mężczyzn w Anglii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Premier League
Remove ads

Premier League – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Anglii, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona 20 lutego 1992 i od tego momentu zarządzana przez FA Premier League. Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon od sierpnia do maja), systemem kołowym i przeznaczone są dla 20 najlepszych angielskich i walijskich klubów piłkarskich. Ich zwycięzca zostaje mistrzem Anglii, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do EFL Championship.

Szybkie fakty Państwo, Oficjalny skrót ...

Liga została założona 20 lutego 1992 jako FA Premier League, gdy kluby Football League First Division zdecydowały się uniezależnić od The Football League i Football Association. Od tego czasu Premier League jest najchętniej oglądaną ligą sportową na świecie[1]. Są to także najbardziej dochodowe rozgrywki piłkarskie. W sezonie 2007/2008 obroty klubów wyniosły 1,93 miliardów funtów (3,15 miliardów dolarów)[2].

Od czasu założenia w rozgrywkach Premier League brało udział 51 drużyn.

Remove ads

Historia

Podsumowanie
Perspektywa

Tło

Pomimo znaczących europejskich sukcesów angielskiej piłki nożnej w latach 70. i początku lat 80. XX wieku, po 1985 r. nastąpił poważny kryzys tamtejszego futbolu. Niedoinwestowane od dłuższego czasu stadiony popadały w ruinę a stałym elementem większości meczów było chuligaństwo. Spowodowało to spadek zainteresowania wszystkimi krajowymi rozgrywkami, a tym samym ich znaczenia dla mediów oraz sponsorów. Dodatkowo, na skutek zamieszek na Heysel, w 1985 r. angielskie klubu dostały 5-letni zakaz gry w europejskich pucharach[3]. Football League First Division, będąca w tym czasie najwyższym szczeblem ligowym w Anglii, znacznie odstawała od czołowych rozgrywek "starego kontynentu", jak Serie A, czy Primera División, zarówno pod względem meczowej frekwencji, jak i przychodów klubów. Z tego powodu kilku czołowych angielskich zawodników przeniosło się do drużyn włoskich oraz hiszpańskich[4]. Nadspodziewanie dobry występ reprezentacji Anglii podczas Mistrzostw Świata 1990 (dojście do półfinału) spowodował ponowny wzrost popularności piłki nożnej w tym kraju. W tym samym roku UEFA zniosła wykluczenie angielskich zespołów z europejskich pucharów. W 1991 r. Manchester United zdobył Puchar Zdobywców Pucharów. Po tragedii na Hillsborough wydano Raport Taylora, który zapoczątkował przebudowę i modernizację obiektów sportowych w Wielkiej Brytanii[5].

Największe angielskie kluby zaczęły przekształcać się w przedsięwzięcia biznesowe, stosując komercyjne zasady działania w celu maksymalizacji zysków. Liderami tej transformacji stali się Martin Edwards z Manchesteru United, Irving Scholar z Tottenhamu Hotspur i David Dein z Arsenalu. Najlepsze kluby starały się zwiększyć swoją władzę i dochody groźbą oderwania się od Football League. Istotne znaczenie zacząły mieć pieniądze z tytułu praw telewizyjnych. Za dwuletnią umowę podpisaną w 1986 r. Football League otrzymało 6,3 milionów funtów z czego kluby otrzymały do podziału połowę. Negocjacje w 1988 r. były prowadzone pod groźbą odejścia dziesięciu klubów i utworzenia „superligi”, ale ostatecznie przekonano je do pozostania – kwota nowego, czteroletniego kontraktu wyniosła 44 miliony funtów, a kluby uzyskały aż 75% z niej[6]. W 1988 r. pierwszy raz spróbowano oddzielić First Division od Football League, jednak się to nie powiodło[7]. Na początku lat 90. duże kluby ponownie rozważały odejście, bowiem musiały sfinansować koszty modernizacji swoich stadionów zgodnie z wytycznymi Raportu Taylora[8].

Założenie

Na końcu sezonu 1990/1991 dyskusji została poddana także kwestia przyciągnięcia większej ilości pieniędzy do piłki nożnej przez stworzenie nowej ligi. 17 lipca 1991 kluby z First Division podpisały umowę, w której znajdowały się szczegóły założenia FA Premier League[9]. Nowe rozgrywki miały być komercyjnie niezależne od The Football Association oraz Football League, przez co FA Premier League mogła zawierać własne umowy o prawa telewizyjne oraz sponsorskie. Większy dochód pozwoliłby angielskim zespołom konkurować z klubami z całej Europy[4].

20 lutego 1992 kluby First Division zrezygnowały z gry w Football League i 27 maja 1992 FA Premier League została spółką z ograniczoną odpowiedzialnością[4]. Od tego czasu w skład Football League wchodzą trzy ligi, zaś wcześniej przez 104 lata w jej skład wchodziły cztery szczeble rozgrywek. Nie było natomiast zmiany w formacie rozgrywek, w Premier League grała taka sama liczba klubów jak w First Division. Obowiązywał także system spadku i awansu pomiędzy najwyższą ligą a drugim szczeblem rozgrywek, który zmienił nazwę na First Division; trzecia liga nazywała się natomiast Second Division.

Po założeniu

Debiut nowych rozgrywek miał miejsce w sezonie 1992/1993, a wystąpiły w nim 22 drużyny: Arsenal, Aston Villa, Blackburn Rovers, Chelsea, Coventry City, Crystal Palace, Everton, Ipswich Town, Leeds United, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Middlesbrough, Norwich City, Nottingham Forest, Oldham Athletic, Queens Park Rangers, Sheffield United, Sheffield Wednesday, Southampton, Tottenham Hotspur oraz Wimbledon. Pierwszą bramkę zdobył Brian Deane dla Sheffield United, w wygranym 2:1 spotkaniu z Manchesterem United. W 1995 r. na skutek namowy FIFA liczba zespołów w rozgrywkach została zmniejszona do 20. Wówczas cztery zespoły spadły z ligi, zaś na ich miejsce powróciły dwa inne. 8 czerwca 2006 FIFA złożyła wniosek o zmniejszenie przez wszystkie najlepsze ligi europejskie liczby drużyn do 18, jednak Premier League sprzeciwiła się temu[10]. W sezonie 2007/2008 grało 20 klubów. W 2007 r. zmieniła się także nazwa rozgrywek z FA Premier League na Premier League[11].

Remove ads

Struktura

Premier League jest kierowana przez korporację, podzieloną pomiędzy dwadzieścia klubów. Każdy klub posiada pewną część udziałów oraz swój głos we wszystkich aspektach działania spółki, takich jak kontrakty czy zmiany zasad. Kluby wybierają prezesów i grupę dyrektorów, którzy zajmują się codziennymi sprawami korporacji. Football Association, piłkarska federacja angielska, nie ingeruje w codzienne działanie spółki, jednak jest jednym z udziałowców i posiada prawo weta.

Remove ads

Sponsoring

Premier League miała sponsora tytularnego w latach 1993–2016:

  • 1993–2001: Carling (FA Carling Premiership)
  • 2001–2004: Barclaycard (Barclaycard Premiership)
  • 2004–2007: Barclays (Barclays Premiership)
  • 2007–2016: Barclays Premier League[12]

Format rozgrywek

Podsumowanie
Perspektywa

W Premier League swoje mecze rozgrywa dwadzieścia zespołów. Podczas sezonu (który trwa od sierpnia do maja) każda para drużyn gra ze sobą dwukrotnie, raz na stadionie jednego z nich, a raz na stadionie drugiego – daje to 38 meczów dla każdego zespołu i 380 meczów w całym sezonie. W soboty większość meczów rozgrywanych jest o godzinie 16:00 czasu CET. Są to mecze nietransmitowane w brytyjskiej telewizji. Czasem mecze sobotnie są rozgrywane o 13:30 i 18:30 ze względu na relację telewizyjną. Podobnie jest z meczami niedzielnymi o 14:30 lub 17:00 czasu CET, czasami są też mecze o godzinie 16:00 kiedy angielska drużyna grała wcześniej w czwartek w europejskich pucharach. Natomiast czasem jeden pojedynek kolejki odbywa się w poniedziałek o 21:00 czasu CET również ze względów telewizyjnych. Od sezonu 2016/2017 zdarza się, że mecz inaugurujący weekendową kolejkę jest rozgrywany już w piątek o 21:00 czasu CET. Zwycięska drużyna otrzymuje trzy punkty, za remis dostaje się jeden, natomiast drużyna pokonana nie dostaje żadnego punktu. Kluby są klasyfikowane w tabeli po liczbie punktów, następnie po różnicy goli (bramek zdobytych i straconych). Na końcu sezonu klub, który zgromadził najwięcej punktów, zostaje mistrzem ligi.

Remove ads

Skład ligi w sezonie 2025/2026

Remove ads

Lista sezonów

Więcej informacji Sezon, K ...
Remove ads

Statystyki

Podsumowanie
Perspektywa

Podium Premier League (od sezonu 1992/93)

W dotychczasowej historii Premier League na podium oficjalnie stawało w sumie 13 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Manchester United, który zdobył 13 tytułów mistrzowskich.

Więcej informacji Lp., Klub ...

500+ występów

Stan na 17 grudnia 2025

Źródło: Strona Premier League.

Więcej informacji Lp., Gracz ...

100+ bramek w Premier League

Stan na 17 grudnia 2025

Źródło: Strona Premier League

Więcej informacji Lp, Gracz ...

Najwięcej asyst

Stan na 17 grudnia 2025

Źródło: Strona Premier League

Więcej informacji Lp, Gracz ...

Bramkarze ze 100+ czystymi kontami

Stan na 17 grudnia 2025

Źródło: Strona Premier League

Więcej informacji Lp, Gracz ...
Remove ads

Uczestnicy

Podsumowanie
Perspektywa

W rozgrywkach Premier League, od sezonu 1992/1993 do sezonu 2025/26, udział brało łącznie 51 zespołów, z czego 6 (Arsenal F.C., Chelsea F.C., Everton F.C., Liverpool F.C., Manchester United F.C. i Tottenham Hotspur F.C.) wystąpiło w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2024/2025.

Remove ads

Prawa telewizyjne w Polsce

W latach 1997–2022 prawa telewizyjne do Premier League w Polsce posiadał na wyłączność Canal+. Początkowo było to kilka meczów w kolejce. Z czasem nadawca zaczął pokazywać wszystkie spotkania rozgrywek[13]. Transmisje meczów ligi angielskiej na żywo w Internecie udostępniane były przez platformy streamingowe Player i Canal+online[14]. Po 25 latach pokazywania meczów Premier League w Polsce, telewizja Canal+ utraciła prawa na wyłączność do pokazywania rozgrywek. Od sezonu 2022/2023 do 2024/25 transmisje z wszystkich meczów Premier League były dostępne za pośrednictwem platformy Viaplay[15]. W lipcu 2022 kierownictwo Viaplay Polska i Canal+ Polska podpisały umowę o współpracy. Serwis streamingowy od jesieni 2022 roku był dostępny dla klientów platformy Canal+ w Polsce, posiadających pakiet premium Canal+. Od sezonu 2022/2023 dwa wybrane spotkania każdej kolejki były transmitowane na kanałach Canal+ z komentarzem udostępnianym od Viaplay[16][17][18]. Od sezonu 2025/26 prawa telewizyjne posiada na wyłączność Canal+, który pokazuje mecze na antenach kanałów Canal+ Extra.

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads