Richard Roundtree

Richard Roundtree (ur. 9 lipca 1942 w New Rochelle, zm. 24 października 2023 w Los Angeles^[1]) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny.

Richard Roundtree

Richard Roundtree (2007)
Data i miejsce urodzenia	9 lipca 1942 New Rochelle
Data i miejsce śmierci	24 października 2023 Los Angeles
Zawód	aktor, model
Współmałżonek	Mary Jane Grant (1963-1973; rozwód) Karen M. Ciernia (1980-?; rozwód)
Lata aktywności	1970-2023

Popularność zdobył dzięki odegraniu głównej roli detektywa Johna Shafta w trzech filmach i serialu z początku lat 70. XX w. Rolę powtórzył po latach w filmie Johna Singletona Shaft (2000)^[2].

Życiorys

Roundtree jako John Shaft (1973)

Wczesne lata

Urodził się w New Rochelle^[3], w stanie Nowy Jork jako syn Kathryn, pokojówki i pielęgniarki, i Johna, kierowcy zakładu żywienia i śmieciarza^[4][5]. W 1961 ukończył New Rochelle High School, gdzie grał dla niepokonanej w szkole i narodowej rangi drużynie piłkarskiej. Po dwóch latach porzucił studia na Southern Illinois University Carbondale^[5], gdzie miał stypendium piłkarskie. Pracował na kilku stanowiskach, w tym jako sprzedawca i nocny stróż, aż podjął pracę jako model dla magazynu „Ebony Fashion Fair”^[6][7].

Kariera

Zafascynowany aktorstwem, w 1967 roku dołączył do Negro Ensemble Company^[5] w Nowym Jorku. Uznanie przyniosła mu główna rola boksera wagi ciężkiej Jacka Jeffersona w przedstawieniu Howarda Sacklera Wielka nadzieja białych (The Great White Hope) wystawionym przez Philadelphia Theatre Tour^[5].

Na początku lat 70. XX wieku stał się gwiazdą dzięki popularnej kreacji tytułowego bohatera czarnego prywatnego detektywa Johna Shafta w trzech filmach tzw. „Blaxploitation” oraz serialu (1973-1974). W 1972 za występ w Shaft (1971) był nominowany do Złotego Globu w kategorii „Nowa Gwiazda Roku - Aktor” i NAACP Image Awards w kategorii „Znakomity aktor w filmie”. W 1994 otrzymał MTV Movie Award.

Grał główne role w filmach kryminalnych i przygodowych, z których wyróżnia się w roli tytułowej jako sprytny przeciwnik aroganckiego Robinsona Crusoe (Peter O’Toole) w satyrycznej ekranizacji słynnej powieści Daniela Defoe Piętaszek (Man Friday, 1975)^[5]. Zwrócił na siebie uwagę także jako Gideon Marunga w dreszczowcu Jamesa Fargo Tylko dla sępów (Game for Vultures, 1979) z Richardem Harrisem, Denholmem Elliottem i Joan Collins oraz jako Diehl Swift, P.I. w komedii sensacyjnej Richarda Benjamina Gorący towar (City Heat, 1984) u boku Clinta Eastwooda i Burta Reynoldsa. Pojawiał się też na szklanym ekranie, w tym w serialu ABC Korzenie (Roots, 1977)^[8] jako Sam Bennett.

Od początku. 80. występował w drugorzędnych rolach głównie w niskobudżetowych filmach akcji. Ale stopniowo włączane do ról drugorzędnych. W 1991 zdobył nominację do Soap Opera Digest Award w kategorii „Znakomity aktor drugoplanowy: dzień” za postać doktora Daniela Reubensa w operze mydlanej NBC Pokolenia (Generations, 1989-91). Na uwagę zasługuje rola prokuratora Talbota w kontrowersyjnym dreszczowcu Davida Finchera Siedem (Seven, 1995) oraz postać doświadczonego przewodnika dżungli Kwame'a w szalonej komedii familijnej George prosto z drzewa (George of the Jungle, 1997) z Brendanem Fraserem. W remake'u Shaft (2000) w reż. Johna Guillermina pojawił się jako John Shaft, wuj Johna Shafta II (Samuel L. Jackson).

Życie prywatne

27 listopada 1963 ożenił się z Mary Jane Grant, z którą ma dwójkę dzieci. 13 grudnia 1973 się rozwiedli. W latach 1974–1975 związany był z Cathy Lee Crosby^[9]. We wrześniu 1980 poślubił Karen M. Ciernię, z którą też się rozwiódł. Mają dwie córki i syna.

W 1993 zdiagnozowano u Roundtree rzadkiego raka piersi^[10] i poddano skutecznemu leczeniu - wykonano podwójną mastektomię i chemioterapię^[11].

Filmografia

filmy fabularne

• 1971: Shaft jako John Shaft
• 1972: Ambasada (Embassy) jako Richard 'Dick' Shannon
• 1972: Wielka wygrana Shafta jako John Shaft
• 1973: Shaft w Afryce jako John Shaft
• 1974: Trzęsienie ziemi (Earthquake) jako Miles
• 1979: Ucieczka na Atenę (Escape to Athena) jako Nat Judson
• 1981: Oko za oko (An Eye for an Eye) jako kpt. Stevens (szef Kane’a)
• 1988: Maniakalny glina (Maniac Cop) jako komisarz Pike
• 1992: Krwawa pięść III: Zmuszony do walki (Bloodfist III: Forced to Kill) jako Samuel Stark
• 1995: Siedem (Seven) jako prokurator Talbot
• 1997: George prosto z drzewa (George of the Jungle) jako Kwame
• 2000: Shaft jako wuj John Shaft
• 2001: konspiracja.com (Antitrust) jako Lyle Barton
• 2002: Statek miłości (Boat Trip) jako ojciec Felicii
• 2002: Joe i Max (Joe i Max, TV) jako Jack Blackburn
• 2004: Max Havoc: Klątwa smoka jako Tahsi
• 2005: Kto ją zabił? (Brick) jako asystent
• 2005: Bezcenna Jane (Painkiller Jane) jako pułkownik Ian Watts
• 2008: Speed Racer jako Ben Burns

seriale TV

• 1973-1974: Shaft jako John Shaft
• 1977: Korzenie (Roots) jako Sam Bennett
• 1989: Inny świat (A Different World) jako Clinton Reese
• 1989-91: Pokolenia (Generations) jako dr Daniel Reubens
• 1990: Bajer z Bel-Air jako dr Mumford
• 1990: MacGyver jako R.T. Hines
• 1991: Młodzi jeźdźcy jako Calvin
• 1991: Beverly Hills, 90210 jako Robinson Ashe Jr.
• 1992: Prawnicy z Miasta Aniołów (L.A. Law) jako sędzia Ira Menday
• 1996: Bajer z Bel-Air jako wielebny Gordon Sims
• 1996: Dotyk anioła jako Murray
• 1997: Portret zabójcy jako detektyw James Henegar
• 1998: Doktor Quinn jako 'Barracuda' Jim Barnes
• 2002−2003: As the World Turns jako Oliver Travers
• 2003–2004: Agentka o stu twarzach jako Brill
• 2005: Gotowe na wszystko (Desperate Housewives) jako detektyw Shaw
• 2005: Podkomisarz Brenda Johnson jako pułkownik D.B. Walter
• 2005–2007: Domowy front (The War at Home) jako
• 2006: Krok od domu jako Cyrus Carter
• 2006: Chirurdzy jako Donald Burke
• 2006–2007: Herosi (Heroes) jako Charles Deveaux
• 2007–2009: Lincoln Heights jako Coleman Bradshaw
• 2009: Nieustraszony jako Lawrence Rivai
• 2011: Mentalista jako Floyd Benton
• 2015: The Player jako mentor Alexa Kane’a
• 2015: Chicago Fire jako Wallace Boden, Sr.