Rotunda

Rotunda (łac. rotundus - okrągły^[1]) – budowla w układzie centralnym, wzniesiona na planie koła. Składa się z jednego pomieszczenia przykrytego często kopułą, czasem z dobudowanymi apsydami. Rotunda może stanowić budynek zamknięty, czasem okolony kolumnadą (tolos). Budowle tego typu znane są od starożytności.

Ten artykuł dotyczy pojęcia architektonicznego. Zobacz też: inne znaczenia.

Rotunda św. Mikołaja w Cieszynie

Przykładami budowli w kształcie rotundy są:

• Panteon w Rzymie – II wiek,
• Kościół św. Aleksandra w Warszawie,
• Rotunda PKO w Warszawie,
• rotunda Najświętszej Marii Panny (świętych Feliksa i Adaukta) na Wawelu – X/XI wiek,
• rotunda św. Mikołaja na Górze Zamkowej w Cieszynie – XI wiek
• rotunda św. Prokopa w Strzelnie – XII wiek,
• rotunda św. Marcina na Wyszehradzie (Praga) – XI wiek
• Rotunda – część miasta Zamość
• Rotunda Zamojska – jeden z elementów fortyfikacji obronnej Twierdzy Zamość
• budynek Panoramy Racławickiej we Wrocławiu.

Rotunda św. Prokopa w Strzelnie - największa rotunda kościelna w Polsce

Rotunda to również obszerne, koliste pomieszczenie przykryte najczęściej kopułą, charakterystyczne dla reprezentacyjnych pomieszczeń pałacowych z okresu renesansu, baroku i klasycyzmu, np. Kaplica Moskiewska.

Zobacz też

• Rotunda w Warszawie
• Plac Zbawiciela (dawniej Rotunda) w Warszawie
• Cmentarz wojenny z okresu I wojny na górze Rotunda