Ruch oporu w III Rzeszy

Ruch oporu w III Rzeszy^[2][3][4] (niem. Deutscher Widerstand^[5], Widerstand gegen den Nationalsozialismus^[5]; w tłum. na pol. „Niemiecki ruch oporu”, „Ruch oporu przeciwko narodowemu socjalizmowi”) był tworzony przez jednostki i grupy wywodzące się ze środowiska cywilnego, wojska oraz duchowieństwa^[4], które podczas istnienia w latach 1933–1945 III Rzeszy w różny sposób wyrażały sprzeciw wobec panującej w tym państwie władzy nazistowskiej.

Nieoficjalna flaga niemieckiego ruchu oporu, zaprojektowana w 1944 roku przez Josefa Wirmera^[1]

Wodowanie okrętu szkolnego Horst Wessel w 1936 roku. Kółkiem zaznaczono Augusta Landmessera, który jako jedyny odmówił wykonania nazistowskiego pozdrowienia Heil Hitler

Obraz Trzecia Rzesza namalowany w 1934 roku przez niemieckiego antynazistowskiego malarza Heinricha Vogelera

Tablica pamiątkowa na fasadzie Bendlerblocku w Berlinie poświęcona uczestnikom zamachu z 20 lipca 1944 roku, którzy niedługo później zostali rozstrzelani na dziedzińcu tego budynku

Najbardziej radykalnym przejawem działalności tego ruchu było siedemnaście zamachów na życie przywódcy III Rzeszy Adolfa Hitlera, jakie w latach 1938–1944 przeprowadzili niektórzy z antynazistowskich opozycjonistów. Ostatnim z nich był zamach w Wilczym Szańcu dokonany 20 lipca 1944 roku, który, tak jak poprzednie zakończył się niepowodzeniem. Jego rezultatem było wytropienie, aresztowanie i skazanie na śmierć około 7 tysięcy osób, na które padło jakiekolwiek podejrzenie o związek z zamachem^[4], co doprowadziło do ostatecznego unicestwienia ruchu oporu w nazistowskich Niemczech.

Grupy, spiski i wydarzenia

Akcja o Wolność Bawarii Biała Róża Czarna Orkiestra Czerwona Orkiestra Deklaracja z Barmen Edelweisspiraten Kościół Wyznający Komitet Narodowy Wolne Niemcy

Komunistyczna Partia Niemiec Konspiracja Haldera Krąg z Krzyżowej Operacja Iskra Protest na Rosenstraße Operacja Walkiria

Znani członkowie ruchu oporu

Zobacz też kategorię: Straceni członkowie ruchu oporu w III Rzeszy.

Ludwig Beck Johannes Blaskowitz Hans-Jürgen von Blumenthal Eugen Bolz Axel von dem Bussche Philipp Freiherr von Boeselager Dietrich Bonhoeffer Klaus Bonhoeffer Wilhelm Canaris Alfred Delp Hans von Dohnanyi Hermann Ehlers Horst von Einsiedel Georg Elser Erich Fellgiebel Eberhard Finckh August Froehlich Otto Heinrich von der Gablentz Klemens August von Galen Ludwig Gehre Otto Geßler Hellmut von Gerlach Rudolf-Christoph von Gersdorff Hans Bernd Gisevius Carl Friedrich Goerdeler

Helene Gotthold Hans Bernd von Haeften Franz Halder Georg Alexander Hansen Paul von Hase Ulrich von Hassell Wolf-Heinrich von Helldorf Andreas Hermes Gerhard Hirschfelder Erich Hoepner Roland von Hößlin Helmuth Hübener Franciszek Jägerstätter Jakob Kaiser Friedrich Kellner Otto Kiep Friedrich Klausing Ewald-Heinrich von Kleist-Schmenzin Günther von Kluge Hans Koch Otto Kühne August Landmesser Wilhelm Leuschner Julius Leber Heinrich von Lehndorff Karol Leisner Wessel Freytag von Loringhoven Maria von Maltzan Helmuth James Graf von Moltke Josef Müller

Arthur Nebe Martin Niemöller Friedrich Olbricht Hans Oster Hans Peters Johannes Popitz Jan Prassek Albrecht Mertz von Quirnheim Adolf Reichwein Erwin Rommel Ferdinand Schaal Fabian von Schlabrendorff Fritz Schmenkel Alexander Schmorell Hans i Sophie Scholl Friedrich-Werner von der Schulenburg Fritz-Dietlof von der Schulenburg Karl Joseph Schulte Ulrich Wilhelm Schwerin von Schwanenfeld Claus Schenk Graf von Stauffenberg Hellmuth Stieff Carl-Heinrich von Stülpnagel Fritz Thiele Henning von Tresckow Adam von Trott zu Solz Peter Yorck von Wartenburg Albert Willimsky Erwin von Witzleben

Upamiętnienie

Pamięć o ruchu oporu w III Rzeszy jest popularyzowana m.in. przez Centrum Pamięci Niemieckiego Ruchu Oporu w Berlinie^[6] czy Stowarzyszenie Ofiar Prześladowanych przez Reżim Nazistowski – Stowarzyszenie Antyfaszystów^[7].