Wstęgor królewski

Wstęgor królewski^[3] (Regalecus glesne), dawniej nazywany^[4] królem śledziowym^[3] – gatunek ryby głębinowej z rodziny Regalecidae, wcześniej zaliczanej do wstęgorowatych. Jest jedną z najdłuższych ryb świata.

Wstęgor królewski

Regalecus glesne[1]
Ascanius, 1772
Wstęgor królewski – okaz Naturhistorisches Museum w Wiedniu
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	strojnikokształtne
Rodzina	Regalecidae
Rodzaj	Regalecus
Gatunek	wstęgor królewski
Synonimy Cephalepis octomaculatus Rafinesque, 1810 Cepola gladius Walbaum, 1792 Gymnetrus ascanii Shaw, 1803 Gymnetrus banksii Valenciennes, 1835 Gymnetrus capensis Valenciennes, 1835 Gymnetrus gladius Valenciennes, 1835 Gymnetrus grillii Lindroth, 1798 Gymnetrus hawkenii Bloch, 1795 Gymnetrus longiradiatus Risso, 1820 Gymnetrus northumbricus Timbs, 1850 Gymnetrus telum Valenciennes, 1835 Regalecus argenteus Parker, 1884 Regalecus banksii (Valenciennes, 1835) Regalecus caudatus Zugmayer, 1914 Regalecus italicus Damiani, 1913 Regalecus jonesii Newman, 1860 Regalecus masterii De Vis, 1891 Regalecus pacificus Haast, 1878 Regalecus remipes Brünnich, 1788 Xypterus imperati Rafinesque, 1810
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski

Zasięg występowania

Gatunek kosmopolityczny – zasiedla wody Oceanu Indyjskiego, Pacyfiku, Atlantyku, Morza Północnego i Śródziemnego. Żyje w otwartej toni wodnej, na głębokościach 20–1000 m, zwykle 20–200 m. Czasem pojawia się przy powierzchni. Znajdowano też osobniki wyrzucone przez morze na brzeg^[5].

Charakterystyka

Wstęgor królewski znaleziony w 1996 r. na plaży w pobliżu San Diego w Kalifornii

Wzdłuż jego wąskiego, taśmowatego, mocno bocznie spłaszczonego ciała ciągnie się płetwa grzbietowa, od głowy do ogona, służąca zarazem wstęgorowi za napęd. Płetwa ta liczy rekordową liczbę ponad 300 promieni, z czego pierwszych kilkanaście jest wysokich i zakończonych ozdobnymi zgrubieniami przypominającymi koronę. Płetwy brzuszne są silnie zredukowane, a odbytowa nie występuje. Przypuszcza się, że płetwy wstęgora pod wodą mają jaskrawoczerwoną barwę, lecz szybko blakną na świetle. Ciało jest jasne, srebrzyście połyskujące.

Ryba ta ma zazwyczaj do 8 metrów długości, maksymalna potwierdzona długość wynosi 11 m^[6], lecz istnieje co najmniej jedno doniesienie o osobniku, którego długość wynosiła 17 metrów^[7]. Maksymalna potwierdzona masa ciała wynosiła 272 kg.

Pokarm

Wstęgor żywi się bezkręgowcami i małymi rybami. Widywano go żerującego przy powierzchni wody w pozycji pionowej, utrzymującego się przy pomocy powolnych, falistych ruchów płetwy grzbietowej^[8]

Wstęgor królewski w wierzeniach

Wstęgor królewski na rycinie z 1895 roku

Wstęgor królewski porusza się falistymi, wężowatymi ruchami, co – prawdopodobnie – przyczyniło się do powstania legend o wężach morskich. W wierzeniach rybaków skandynawskich przewodzi on ławicom śledzi, stąd polska nazwa król śledziowy (ang. king of herrings). Obrażenie króla śledziowego miało się kończyć odpłynięciem z łowisk zarówno króla, jak i ławic śledzi^[9]. Legendy te wywodzą się jeszcze z czasów wikingów. W japońskiej tradycji pojawienie się wstęgora to zły omen i zapowiada kataklizm - trzęsienie ziemi lub tsunami.^[10]