Loading AI tools
polski polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Frasyniuk (ur. 25 listopada 1954 we Wrocławiu) – polski związkowiec, przedsiębiorca i polityk, działacz opozycji demokratycznej i więzień polityczny w PRL. Przewodniczący Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna (1990–1991), Unii Wolności (2001–2005) oraz Partii Demokratycznej (2005–2006), poseł na Sejm I, II i III kadencji.
.JPG) Władysław Frasyniuk (2007) | |
| Data i miejsce urodzenia |
25 listopada 1954 |
|---|---|
| Przewodniczący Unii Wolności | |
| Okres |
od 14 października 2001 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Przewodniczący Partii Demokratycznej | |
| Okres |
od 7 maja 2005 |
| Przynależność polityczna | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   | |
W sierpniu 1980 był uczestnikiem strajku we wrocławskim MPK. Został następnie członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania, Krajowej Komisji Porozumiewawczej i Komisji Krajowej „Solidarności”, a także przewodniczącym zarządu Regionu Dolny Śląsk związku.
Po wprowadzeniu stanu wojennego uniknął aresztowania. Zaangażował się w tworzenie podziemnej „Solidarności”. Został członkiem Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej, która pełniła rolę kierownictwa podziemnych struktur związku. Zatrzymany w październiku 1982, więziony w latach 1982–1984 oraz 1985–1986, łącznie przez ponad trzy i pół roku. W 1989 uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, był członkiem Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Po przemianach politycznych w latach 1991–2001 z ramienia UD i UW przez trzy kadencje sprawował mandat poselski.
Jego matka pochodziła z zamożnej rodziny warszawskiej[1]. Jego ojciec Stanisław[2] wywodził się z Małopolski, dokąd jego ojciec Dymitr (pochodzenia ukraińskiego) wyemigrował z rodziną z Kresów Wschodnich[3][1]. Władysław Frasyniuk w 1974 ukończył Technikum Samochodowe we Wrocławiu. W latach 1974–1976 odbywał zasadniczą służbę wojskową[4]. W latach 1976–1978 pracował jako kierowca w przedsiębiorstwach transportowych PKS i Transbud. Od 1978 zatrudniony we wrocławskim MPK[4].
W 1993 został udziałowcem spółki z o.o. FF Fracht[5].
W sierpniu 1980 był uczestnikiem strajku w MPK w Zajezdni nr 9. Następnie wstąpił do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Od grudnia 1980 członek ogólnopolskiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania[4]. W 1981 był delegatem na I Wojewódzki Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk, a także delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów związku w Gdańsku. Od czerwca do października 1981 był członkiem Krajowej Komisji Porozumiewawczej, następnie zasiadał w Komisji Krajowej. 30 czerwca 1981 został przewodniczącym zarządu regionu.
Po wprowadzeniu stanu wojennego uniknął zatrzymania w sopockim Grand Hotelu. W latach 1981–1982 kierował niejawnym Regionalnym Komitetem Strajkowym NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk. W 1982 i ponownie od 1986 do 1987 wchodził w skład Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej.
5 października 1982 został aresztowany. 25 listopada tego samego roku skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu na karę 6 lat pozbawienia wolności. Osadzony był w Zakładzie Karnym w Barczewie (uczestniczył w proteście o status więźnia politycznego, skazany został wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie na 10 miesięcy pozbawienia wolności za obrazę naczelnika więzienia) oraz w Zakładzie Karnym w Łęczycy. 27 lipca 1984 został zwolniony na mocy amnestii.
31 sierpnia 1984 został zatrzymany i następnie skazany przez kolegium do spraw wykroczeń na 2 miesiące aresztu, osadzony w Areszcie Śledczym we Wrocławiu, zwolniony 31 października tegoż roku. 13 lutego 1985 został aresztowany (wraz Bogdanem Lisem i Adamem Michnikiem) w Gdańsku po spotkaniu z Lechem Wałęsą. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku skazany został na 3 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności, zwolniony we wrześniu 1986 na mocy amnestii.
W latach 1987–1990 przewodniczył Regionalnej Komisji Wykonawczej, do 1989 był członkiem Krajowej Komisji Wykonawczej, następnie przez rok należał do prezydium związku. W 1989 brał udział w plenarnych rozmowach Okrągłego Stołu. Był członkiem Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Nie kandydował do Sejmu kontraktowego.
Na początku lat 90. zasiadał w radzie miasta Wrocławia. W latach 1991–2001 z ramienia UD i UW przez trzy kadencje sprawował mandat poselski. W I kadencji należał do Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, w II był członkiem Komisji Przekształceń Własnościowych, w III kadencji pracował jako wiceprzewodniczący Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz członek Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji. W 2001 ubiegał się o reelekcję, jednak UW nie uzyskała mandatów w Sejmie. W wyborach w 2002 bez powodzenia ubiegał się o urząd prezydenta Wrocławia[6]. Bezskutecznie kandydował także w wyborach uzupełniających do Senatu w 2004 (zajął 3. miejsce na 10 kandydatów) i w parlamentarnych ponownie do Sejmu w 2005.
Był współzałożycielem Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna, w którym objął stanowisko przewodniczącego. W 1991 przystąpił do Unii Demokratycznej, przez dwa lata był jej wiceprzewodniczącym. W 1994 został członkiem Unii Wolności, w 1999 objął funkcję przewodniczącego dolnośląskich struktur wojewódzkich. Od 2001 do 2005 był przewodniczącym Unii Wolności. W 2005 został jednym z inicjatorów i liderów (razem z Jerzym Hausnerem i Tadeuszem Mazowieckim) przekształcenia UW w Partię Demokratyczną. Kierował tym ugrupowaniem do 4 marca 2006. W grudniu 2009 odszedł z PD. W wyborach prezydenckich w 2010 popierał Andrzeja Olechowskiego[7].
10 czerwca 2017 wraz z działaczami organizacji Obywatele RP usiadł na drodze przejścia uczestników tzw. miesięcznicy smoleńskiej. Między blokującymi przemarsz a policjantami doszło do przepychanek; funkcjonariusze ostatecznie przenieśli na bok m.in. Władysława Frasyniuka[8]. Polityk twierdził później w mediach, że „policjant był dość agresywny”, a obywatele mają prawo do demonstracji[9]. W związku z tymi zajściami zarzucono mu następnie popełnienie wykroczenia przeszkadzania w przebiegu niezakazanego zgromadzenia, a także zarzucono naruszenie nietykalności cielesnej dwóch policjantów. Władysław Frasyniuk nie stawił się dwukrotnie do Warszawy celem przesłuchania przed prokuratorem. 14 lutego 2018 został zatrzymany z użyciem kajdanek, doprowadzony do siedziby Prokuratury Rejonowej w Oleśnicy. Po przedstawieniu mu zarzutu i przesłuchaniu (Władysław Frasyniuk nie przyznał się i odmówił składania wyjaśnień) został zwolniony tego samego dnia[10][11]. W maju 2018 Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa po rozpoznaniu zażalenia uznał legalność zatrzymania, jednocześnie uznał, że zastosowanie wówczas wobec polityka kajdanek było bezprawne[12]. W lipcu 2019 Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia uznał, że Władysław Frasyniuk dopuścił się naruszenia nietykalności cielesnej policjantów i postępowanie karne w tej sprawie warunkowo umorzył na okres roku próby[13]. W marcu 2020 sąd odwoławczy uchylił ten wyrok i umorzył postępowanie, oceniając, że społeczna szkodliwość czynu była znikoma[14].
| Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1991 | Unia Demokratyczna | Sejm I kadencji | nr 11 | 38 186 (10,55%) [15] | |
| 1993 | Sejm II kadencji | nr 50 | 12 715 (4,52%)[16] | ||
| 1997 | Unia Wolności | Sejm III kadencji | 37 750 (9,18%)[17] | ||
| 2001 | Sejm IV kadencji | nr 3 | 12 572 (3,00%) [18] | ||
| 2002 | Unia Samorządowa | Prezydent Miasta Wrocławia | – | 18 374 (11,23%)[6] | |
| 2004 | Unia Wolności | Senat V kadencji | nr 3 | 8 797 (14,75%)[19] | |
| 2005 | Partia Demokratyczna – demokraci.pl | Sejm V kadencji | nr 3 | 13 086 (3,37%)[20] | |
W filmie 80 milionów (2011) w rolę Władysława Frasyniuka wcielił się aktor Filip Bobek[28]. Postać Władysława Frasyniuka pojawiła się również w musicalu 1989 (2022)[29].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
