Łasicolot malajski[28], lotokot malajski[29] (Galeopterus variegatus) – gatunek ssaka z rodziny lotokotowatych (Cynocephalidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Łasicolot malajski
Galeopterus variegatus |
(Audebert, 1799) |
|
|
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ssaki |
Podgromada |
żyworodne |
Infragromada |
łożyskowce |
Rząd |
latawce |
Rodzina |
lotokotowate |
Rodzaj |
Galeopterus O. Thomas, 1908[1] |
Gatunek |
łasicolot malajski |
Synonimy |
- Galeopithecus rufus Audebert, 1799[2]
- Galeopitecus variegatus Audebert, 1799[3]
- Galeopterus varius[uwaga 1]: Desmarest, 1818[4]
- Galeopithecus ternatensis Desmarest, 1820[5]
- Galeopithecus marmoratus[uwaga 2] Temminck, 1828[6]
- Galeopithecus marmoratus[uwaga 2] Temminck, 1836[7]
- Galeopithecus temminckii Waterhouse, 1838[8]
- Galeopithecus undatus J.A. Wagner, 1839[9]
- Galeopithecus pumilis G.S. Miller, 1903[10]
- Galeopithecus aoris G.S. Miller, 1903[11]
- Galeopithecus gracilis G.S. Miller, 1903[12]
- Galeopithecus natunae G.S. Miller, 1903[13]
- Galeopithecus saturatus G.S. Miller, 1903[14]
- Galeopithecus tuancus G.S. Miller, 1903[15]
- Galeopterus peninsulae O. Thomas, 1908[16]
- Galeopterus taylori O. Thomas, 1908[17]
- Cynocephalus tellonis Lyon, 1908[18]
- Galeopterus chombolis Lyon, 1909[19]
- Galeopterus borneanus Lyon, 1911[20]
- Galeopterus lautensis Lyon, 1911[21]
- Galeopterus abbotti Lyon, 1911[22]
- Galeopterus lechei Gyldenstolpe, 1919[23]
- Galeopithecus hantu Cabrera, 1924[24]
- Galeopterus variegatus terutaus Chasen & Kloss, 1929[25]
- Galeopterus variegatus perhentianus Chasen & Kloss, 1929[25]
- Galeopterus lautenis[uwaga 3]: Chasen, 1940[26]
|
|
Podgatunki |
- G. v. variegatus (Audebert, 1799)
- G. v. borneanus Lyon, 1911
- G. v. peninsulae O. Thomas, 1908
- G. v. temminckii (Waterhouse, 1838)
|
|
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[27] |
|
Zasięg występowania |
|
|
|
Zamknij
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1799 roku francuski artysta i przyrodnik Jean-Baptiste Audebert nadając mu nazwę Galeopitecus variegatus[3]. Audebert nie wskazał miejsca typowego[3]; w 1908 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas jako miejsce typowe wskazał „Półwysep Malajski i wyspy”[30][31]. Jedyny przedstawiciel rodzaju łasicolot[28] (Galeopterus)[32] który zdefiniował w 1908 roku Thomas[1].
Historycznie, na podstawie zmienności biogeograficznej i morfologicznej, opisano do 20 podgatunków, które zostały połączone w cztery podgatunki na podstawie cech czaszkowo-zębowych[33]. Badania oparte o szacunki rozbieżności molekularnej wskazują, że mogą to być odrębne gatunki i że istnieją dodatkowe nierozpoznane taksony; taksonomia G. variegatus wymaga ponownej oceny[33].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają cztery podgatunki[33]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:
Więcej informacji Podgatunek, Oryginalna nazwa ...
Podgatunek |
Oryginalna nazwa |
Autor i rok opisu |
Miejsce typowe |
Holotyp |
G. v. borneanus |
Galeopterus borneanus |
Lyon, 1911 |
Górny bieg rzeki Sungai Cantung (w oryg. „Tjantung”), 8 mi (13 km) od zatoki Klumpang, Borneo Południowe, południowo-wschodnie Borneo, Indonezja[34]. |
Skóra, czaszka i szkielet pozaczaszkowy dorosłej samicy (sygnatura USNM 151888) ze zbiorów Narodowego Muzeum Historii Naturalnej[35]; okaz zebrany 30 stycznia 1908 roku przez Williama Abbotta[20][34]. |
G. v. peninsulae |
Galeopterus peninsulae |
O. Thomas, 1908 |
Przełęcz Semanko, na wysokości 2500 ft (762 m)–4500 ft (1372 m), granica między Salangor a Pahong, Melezja[16][36]. |
Dorosła samica (sygnatura BMNH 1908.7.20.10) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie[36]; okaz zebrany 23 lutego 1908 roku przez Herberta Robinsona[16]. |
G. v. temminckii |
Galeopithecus temminckii |
Waterhouse, 1838 |
Sumatra[37]. |
Syntypy (sygnatura BMNH 1907.1.1.220[38] i BMNH 1946.332[39]) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. |
Zamknij
Etymologia
- Galeopterus: gr. γαλεη galeē lub γαλη galē „łasica”[40]; πτερον pteron „skrzydło”[41].
- variegatus: łac. variegatus „wielobarwny”, od variare „urozmaicić barwami”, od varius „różnorodny, rozmaity”[42].
- borneanus: Borneo, od mal. sułtanat Barunai lub Brunei, od sanskryckiego Váruna „woda, deszcz”[43].
- peninsulae: łac. paeninsulae lub peninsulae „półwyspowy”, od paeninsula lub peninsula „półwysep”, od paene „prawie, blisko”; insula „wyspa”[44].
- temminckii: Coenraad Jacob Temminck (1778–1858), holenderski zoolog[45].
Łasicolot malajski występuje w zależności od podgatunku[33]:
- G. variegatus variegatus – zachodnia Jawa i pobliska Madura.
- G. variegatus borneanus – Borneo i pobliskie Balambangan, Banggi i Laut.
- G. variegatus peninsulae – kontynentalna południowo-wschodnia Azja (wschodni Laos, Wietnam, południowo-wschodnia Kambodża, skrajnie południowo-wschodnia Mjanma i południowa Tajlandia) oraz półwyspowa Tajlandia i Malezja (włącznie z Butang, Tarutao, Langkawi, Penang, Pangkor, Singapur, Perhentians, Tioman i Aur).
- G. variegatus temminckii – Sumatra i pobliskie Nias, Wyspy Batu, Siberut i Rupat, także Bangka.
Populacji z bardziej odległych wysp (Belitung, Karimata, Wyspy Anambas i Wyspy Natuna oraz Archipelag Riau i Wyspy Lingga) nie można przypisać do konkretnego podgatunku[33].
Długość ciała (bez ogona) 340–420 mm, długość ogona 170–280 mm, długość ucha 23–26 mm, długość tylnej stopy 72–80 mm; masa ciała 1,2–1,7 kg (samice są większe od samców)[46][47]. Wzdłuż boków ciała, pomiędzy kończynami mają obszerny fałd skórny stanowiący powierzchnię nośną, którą wykorzystują przy przeskakiwaniu lotem szybowcowym z drzewa na drzewo.
Lotokoty są roślinożerne. Zjadają owoce i kwiaty. Prowadzą nadrzewny i nocny tryb życia. Samica po dwumiesięcznej ciąży rodzi jedno młode.
Niepoprawna późniejsza pisownia Galeopithecus variegatus Audebert, 1799.
Niepoprawna późniejsza pisownia Galeopterus lautensis Lyon, 1911.
Á. Cabrera. Una nueva forma de caguan de la isla de Borneo. „Boletin de la Real Sociedad Espanola de Historia Natural”. 24, 1924. (hiszp.).brak numeru strony
B. Boeadi & R. Steinmetz 2008, Galeopterus variegatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-1 [dostęp 2021-07-17] (ang.).
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 28. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 90. ISBN 83-01-14344-4.
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Galeopterus variegatus (Audebert, 1799). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-01]. (ang.).
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Galeopterus variegates. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-17].
USNM 151888. [w:] Collections [on-line]. National Museum of Natural History. [dostęp 2023-09-01]. (ang.).
1908.7.20.10. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-09-01]. (ang.).
1907.1.1.220. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-09-01]. (ang.).
1946.332. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-09-01]. (ang.).
B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 407. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 85. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- J.-B. Audebert: Histoire naturelle des singes et des makis. Paris: Chez Desray, 1799, s. 1–44. (fr.).
- G.S. Miller. Seventy New Malayan Mammals. „Smithsonian miscellaneous collections”. 45 (1420), s. 1–74, 1903. (ang.).
- O. Thomas. The nomenclature of the flying lemurs. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 1 (3), s. 252–255, 1908. (ang.).
- M.W. Lyon. Mammals collected by Dr. W.L. Abbott on Borneo and some of the small adjacent islands. „Proceedings of the United States National Museum”. 40 (1809), s. 53–146, 1911. (ang.).
- F.N. Chasen. A handlist of Malaysian mammals. „Bulletin of the Raffles Museum”. 15, s. 1–209, 1940. (ang.).
- Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: