Ancona

Ancona [aŋˈkoːna] (arhaično srpskohrvatski Jakin), glavni grad talijanske regije Marche. Grad ima 100.497 stanovnika,^[1] ali sa širom okolicom provincije broji 473.865 stanovnika.^[1] Ancona je poznata kao jedna od važnijih talijanskih luka na Jadranu, centralna baza talijanske mornarice za Jadransko more i sjedište nadbiskupije.^[2]

Ancona
Panorama Ancone iz zraka Panorama Ancone iz zraka
Koordinate: 43°37′N 13°31′E
Država	Italija
Regija	Marche
Vlast
- Gradonačelnik	Valeria Mancinelli
Površina
- Ukupna	123 km²
Visina	16
Stanovništvo (2011.)
- Grad	100 497
Vremenska zona	UTC+1 (UTC+2)
Poštanski broj	60100, od 60121 do 60129, 60131
Pozivni broj	071
Službene stranice www.ancona
Karta
Ancona Ancona na karti Italije

Geografija

Ancona leži na obali Jadranskog mora, udaljena 200 km jugoistočno od Bologne i 210 km od Rima, duž padina najudaljenijeg ogranka rta koji se spušta sa Monte Conero.^[2]

Historija

Grad su osnovali grčki kolonisti iz Sirakuze oko 390. pne.^[2] U 2. vijeku pne. zauzeli su je Rimljani, pod čijom je upravom procvjetala kao lučki grad. Anconu je posebno simpatizirao rimski car Trajan koji joj je bitno povećao luku.^[2]

Centar grada

Nakon propasti Rima Anconu su napadali Goti, Langobardi i Saraceni. Grad je uspješno odbio te napade, ali je osiromašio i bitno se smanjio. Oporavio se za ranog srednjeg vijeka, kao jedan od pet gradova Pentapolisa pod upravom Ravenskog egzarhata. Jedno vrijeme je bila prijestolnica karolinške marke, a s vremenom i polunezavisna republika pod papinskom kontrolom.^[2]

Papinska Država stekla je potpunu vlast nad Anconom 1532. i odtad kontinuirano vladala (uz izuzetak francuske vladavine za Napoleonskih ratova 1797–1816) sve do 1860. kada je grad postao dio Kraljevine Italije. Za vrijeme Prvog svjetskog rata grad je bombardirala Austro-ugarska ratna mornarica (1915). Ancona je još više stradala za Drugog svjetskog rata kada je pretrpila višestruka bombardiranja od strane savezničke avijacije (1943–1944).^[2]

Znamenitosti

Katedrala San Ciriaco

Poznate znamenitosti Ancone, obnovljene nakon rata, su Trajanov mramorni slavoluk iz 115. godine, crkva Santa Maria della Piazza građena od 11. do 12. vijeka, sa fasadom iz 1210. i ostacima mozaika iz 5. do 7. vijeka, te katedrala San Ciriaco (12. – 13. vijek), za koju se pretpostavlja da je izgrađena na mjestu rimskog hrama božice Venere, iznad kojeg je isprva podignuta ranokršćanska bazilike (5. – 6. vijek).^[2] Ancona ima puno finih gotičkih građevina, Nacionalni muzej Marcha s vrijednom arheološkom kolekcijom i Umjetničku galeriju. Grad je pretrpio dosta oštećenja za potresa 1970. godine.^[2]

Privreda

Od industrije Ancona ima brodogradilište, tvornice mašina, kemikalija, lijekova, prehrambenih proizvoda, tekstila, namještaja i ​​građevinskog materijala.^[2] Za antičkih vremena luka Ancone bila je zaštićena samo rtom u obliku lakta, zbog čega je grad i dobio ime Ancona jer je lakat na grčkom angkon.^[2] Moderne lučke instalacije izgrađene su nakon Drugog svjetskog rata, kada je izgrađena velika rafinerija nafte. Iako je danas važnost Ancone kao luke bitno manja, ipak je i danas prilično prometna, osobito ljeti kad se intezivira promet trajektima prema lukama u Hrvatskoj. Ancona je raskrsnica željezničkih pruga na istočnoj apeninskoj obali i tu se spajaju linije iz Milana, Bologne sa onima prema Brindisiju i Foggi, kao i onom prema Rimu.^[2]

Galerija

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Panorama Ancone