Evropsko prvenstvo u odbojci

Evropsko prvenstvo u odbojci je takmičenje državnih odbojkaških reprezentacija, koje se održava u organizaciji CEV-a. (Confédération Européenne de Volleyball) u muškoj i ženskoj konkurenciji. Prvo Evropsko prvenstvo u muškoj konkurenciji održano je 1948. godine u Rimu, u Italiji.

Svetski Gran pri Sport Odbojka Konfederacija CEV Osnovana 1948; pre 77 godina (1948) Broj klubova 16 Najviše osvojenih titula  Rusija (14) Trenutni prvak  Srbija (2019.) Vebsajt www.cev.lu Evropsko prvenstvo u odbojci 2017.

Vreme održavanja

Prvenstva su održavana u nepravilnim vremenskim razmacima od jedne do četiri godine da bi od Devetog Evropskog prvenstva 1975. prihvaćeno da period između dva prvenstva budu dve godine, što se održao do danas. Promenljiv je bio i broj učesnika na prvenstvu, kao i organizacija takmičenja.

Broj učesnika

Broj učesnika se menjao od šest ekipa (1948. i 1950) do 22 ekipe (1971), da bi se od 1975. do 2005 zadržao na broju 12, sa iznimkom 1999, kada je bilo 8 ekipa. Na 25. Evropskom prvenstvu u Rusiji 2007. učestvovalo je 16 ekipa.

Sistem takmičenja

Sistem takmičenja se takođe menjao.

Na prva dva prvenstva igralo se u jednoj grupi, po jednokružnom sistemu svako sa svakim, tako da nije bilo utakmica za prvo i treće mesto nego se prvak određivao prema plasmanu u grupi.

U periodu do 1985. takmičenje se održavalo igrom po grupama, pa se od prvoplasiranih formirala finalna grupa od 6 ekipa i u toj grupi se igralo kao na prva dva prvenstva. Nekada su se rezultati iz grupa prenosili u finalnu grupu, a nekad se igralo sve ponovo, kao novi turnir. U tom periodu na prvenstvu 1977. nije bilo finalne grupe nego se posle završetka takmičenja po grupama igralo polufinale i utakmice za prvo i treće mesto. Od 1987. do danas utakmice za prvo i treće mesto su postale pravilo.

Na prvenstvu 2007, igralo je 16 ekipa koje su u prvoj fazi bile podeljene u četiri grupe. Tri prvoplasirane ekipe iz ovih grupa formirale su u drugoj fazi dve grupe sa po 6 ekipa u koje su preneseni rezultati iz predtakmičenja. Prve dve ekipe iz ovih grupa igrale su polufinale i finale.

Najviše uspeha na Evropskim prvenstvima imala je ekipa SSSR sa 12 osvojenih prvih mesta.

U sledećoj tabeli dat je pregled svih evropskih prvenstava, sa godinom održavanja, državom domaćinom, i poretkom prve četiri ekipe. U periodu kada se igrale finalne utakmice dati su i rezultati.

Dosadašnja prvenstva

Godina	Domaćin	Finale			Meč za treće mesto
		Zlato	Rezultat	Srebro	Bronza	Rezultat	Četvrto mesto
1948. detalji	Italija	Čehoslovačka	Bergerov sistem	Francuska	Italija	Bergerov sistem	Portugal
1950. detalji	Bugarska	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Čehoslovačka	Mađarska	Bergerov sistem	Bugarska
1951. detalji	Francuska	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Bugarska	Francuska	Bergerov sistem	Rumunija
1955. detalji	Rumunija	Čehoslovačka	Bergerov sistem	Rumunija	Bugarska	Bergerov sistem	Sovjetski Savez
1958. detalji	Čehoslovačka	Čehoslovačka	Bergerov sistem	Rumunija	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Bugarska
1963. detalji	Rumunija	Rumunija	Bergerov sistem	Mađarska	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Bugarska
1967. detalji	Turska	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Čehoslovačka	Poljska	Bergerov sistem	Istočna Njemačka
1971. detalji	Italija	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Čehoslovačka	Rumunija	Bergerov sistem	Istočna Njemačka
1975. detalji	Jugoslavija	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Poljska	SFR Jugoslavija	Bergerov sistem	Rumunija
1977. detalji	Finska	Sovjetski Savez	3-1	Poljska	Rumunija	3-0	Mađarska
1979. detalji	Francuska	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Poljska	SFR Jugoslavija	Bergerov sistem	Francuska
1981. detalji	Bugarska	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Poljska	Bugarska	Bergerov sistem	Čehoslovačka
1983. detalji	Istočna Nemačka	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Poljska	Bugarska	Bergerov sistem	Italija
1985. detalji	Holandija	Sovjetski Savez	Bergerov sistem	Čehoslovačka	Francuska	Bergerov sistem	Poljska
1987. detalji	Belgija	Sovjetski Savez	3-1	Francuska	Grčka	3-2	Švedska
1989. detalji	Švedska	Italija	3-1	Švedska	Nizozemska	3-0	Sovjetski Savez
1991. detalji	Nemačka	Sovjetski Savez	3-0	Italija	Nizozemska	3-0	Njemačka
1993. detalji	Finska	Italija	3-2	Nizozemska	Rusija	3-1	Njemačka
1995. detalji	Grčka	Italija	3-2	Nizozemska	SR Jugoslavija	3-0	Bugarska
1997. detalji	Holandija	Nizozemska	3-1	SR Jugoslavija	Italija	3-1	Francuska
1999. detalji	Austrija	Italija	3-1	Rusija	SR Jugoslavija	3-0	Češka
2001. detalji	Češka	SR Jugoslavija	3-0	Italija	Rusija	3-2	Češka
2003. detalji	Nemačka	Italija	3-2	Francuska	Rusija	3-1	Srbija i Crna Gora
2005. detalji	Italija  Srbija i Crna Gora	Italija	3-2	Rusija	Srbija i Crna Gora	3-0	Španija
2007. detalji	Rusija	Španija	3-2	Rusija	Srbija	3-1	Finska
2009. detalji	Turska	Poljska	3-1	Francuska	Bugarska	3-0	Rusija
2011. detalji	Austrija  Češka	Srbija	3-1	Italija	Poljska	3-1	Rusija
2013. detalji	Danska  Poljska	Rusija	3-1	Italija	Srbija	3-0	Bugarska
2015. detalji	Bugarska  Italija	Francuska	3-0	Slovenija	Italija	3-1	Bugarska
2017. detalji	Poljska	Rusija	3-2	Njemačka	Srbija	3-2	Belgija
2019. detalji	Belgija  Francuska  Holandija  Slovenija	Srbija	3-1	Slovenija	Poljska	3-0	Francuska

Bilans medalja

Rang	Zemlja	Zlato	Srebro	Bronca	Ukupno
1	Rusija	14	3	5	22
2	Italija	6	4	3	13
3	Češka	3	4	0	7
4	Srbija	3	1	8	12
5	Poljska	1	5	2	8
6	Francuska	1	4	2	7
7	Rumunija	1	2	2	5
8	Nizozemska	1	2	2	5
9	Španija	1	0	0	1
10	Bugarska	0	1	4	5
11	Mađarska	0	1	1	2
12	Njemačka	0	1	0	1
13	Slovenija	0	1	0	1
14	Švedska	0	1	0	1
15	Grčka	0	0	1	1

Učešće na Evropskom prvenstvu

(stanje posle EP 2011.)

Na dosadašljih 27 evropskih prvenstava u odbojci za muškarce učestvovalo je 35 reprezentacija, od kojih je 14 osvajalo medalje. Na ranijim evropskim prvenstvima su pored evropskih zemalja učestvovale i zemlje sa afričkog kontinenta. Nijedna reprezentacija nije igrala na svim prvenstvima (27). Naviše 26 učešća od 27 prvenstava imala je reprezentacija Italije. Sa jenim učešćem manje su Bugarska i Francuska.

U sledećim tabelama dat je pregled učestvovanja svih reprezentacija sa uspehom kojeg su ostvarile pa prvenstvu.

	1948	1950	1951	1955	1958	1963	1967	1971	1975	1977	1979	1981	1983	1985	1987	1989	1991	1993	1995	1997	1999	2001	2003	2005	2007
Albanija				10	11		13
Austrija				13	16	16															8
Belgija	5		6	12	15	13	12	10	12		11				7										10
Bugarska		4	2	3	4	4	9	7	5	5	10	3	3	5	11	6	5	5	4	9	7	6	9		9
Grčka											12		9	7	3	10	9		7	11			11	6	13
Egipat			14	15
Estonija
Izrael			10				11	12
Istočna Njemačka					9	9	4	4	7	9	9	6	6			9
Italija	3		8	9	10	10	8	8	10	8	5	7	4	6	9	1	2	1	1	3	1	2	1	1	6
SFR Jugoslavija3			5	5	7	7	7	11	3	7	3	10		11	8	8	6
Latvija																			9
Mađarska		3		7	5	2	6	5	11	4	8		11									9
Njemačka1						15		16				10				11	4	4	8	9		9	7
Poljska		6		6	6	6	3	6	2	2	2	2	2	4		7	7	7	6			5	5	5	11
Portugal	4		7																					10
Rumunija		5	4	2	2	1	5	3	4	3	7	5	8	8	10	12			9
Rusija2																		3	5	5	2	3	3	2	2
Slovačka																				8		9	11		12
Slovenija																						9			16
Sovjetski Savez		1	1	4	3	3	1	1	1	1	1	1	1	1	1	4	1
Srbija4																			3	2	3	1	4	3	3
Tunis				16
Turska					12	11	14	15																	15
Ukrajina																		6	9	7				12
Finska				11	14	14		13		11		9	7				8	9		11					4
Francuska	2		3	8	8	8	10	14	8	10	4	8	12	3	2	5	9	9		4	6	7	2	7	8
Nizozemska	6		9		13	12	15	9	9	12			10	10	5	3	3	2	2	1	5	8	6	11	7
Hrvatska																								8	14
Češka5	1	2		1	1	5	2	2	6	6	6	4	5	2	6		9
Češka																		8	9	6	4	4	9	9
Švicarska							19
Švedska							16							9	4	2	9	9
Škotska							22
Španija												12		12	12			9					8	4	1
Domaćini su obeleženi podebljanim slovima
1 1949–1990.  Zapadna Nemačka 2 1948–1991.  Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika 3 1948–1991.  SFR Jugoslavija 4 1993–2001.  SR Jugoslavija, 2003–2006.  Srbija i Crna Gora, 2007–  Srbija 5 1948–1992.  Čehoslovačka

	2009	2011	BU
Albanija			3
Austrija		16	5
Belgija		13	12
Bugarska	3	6	25
Grčka	8		12
Egipat			2
Estonija	14	12	2
Izrael			3
Istočna Njemačka			10
Italija	10	2	26
SFR Jugoslavija3			14
Latvija			1
Mađarska			11
Njemačka1	6	15	13
Poljska	1	3	22
Portugal		14	4
Rumunija			16
Rusija2	4	4	10
Slovačka	11	5	6
Slovenija	15	9	4
Sovjetski Savez			16
Srbija4	5	1	9
Tunis			1
Turska	13	11	7
Ukrajina			4
Finska	12	8	13
Francuska	2	7	25
Nizozemska	7		22
Hrvatska			2
Češka5			15
Češka	16	10	9
Švicarska			1
Švedska			6
Škotska			1
Španija	9		8
BU = Broj učešća (1948–2011); Domaćini su obeleženi podebljanim slovima
1 1949–1990.  Zapadna Nemačka 2 1948–1991.  Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika 3 1948–1991.  SFR Jugoslavija 4 1993–2001.  SR Jugoslavija, 2003–2006.  Srbija i Crna Gora, 2007–  Srbija 5 1948–1992.  Čehoslovačka

Povezano

• Evropsko prvenstvo u odbojci za žene

Vanjske veze

Evropsko prvenstvo u odbojci na Wikimedijinoj ostavi

• CEV