Kiamhari

Kiamhari (kwa Kiingereza Amharic) ni lugha ya Kisemiti inayozungumzwa hasa nchini Ethiopia, ambapo ni lugha rasmi ya taifa. Ni lugha ya pili kwa ukubwa wa wasemaji wa lugha za Kisemiti baada ya Kiarabu. Kiamhari hutumia mfumo wa maandishi wa Ge'ez (Fidel), ambao ni hati badala ya alfabeti ya kawaida, ambapo kila ishara huwakilisha silabi. Kwa sasa, Kiamhari kinazungumzwa na zaidi ya 32 milioni kama lugha ya kwanza na na wengine takriban 25 milioni kama lugha ya pili.

"am" inaelekezwa hapa. Kwa matumizi mengine, tazama am (maana).

Kiamhari አማርኛ (am)
Lugha
Asili	Ethiopia
Wasemaji	L1 : 35 Milioni L2: 25 Milioni Jumla: 60 Milioni
Familia za lugha	Kiafrika -Kiasia Kisemiti Kisemiti cha magharibi Kisemiti cha Kusini Kiethiopia Kiamhari
Aina za Awali	Ge'ez
Mfumo wa kuandika	Alfabeti ya Ge'ez (Fidel)
Lugha Rasmi
Lugha rasmi kwa	Ethiopia
Nambari za Msimbo
ISO 639-1	am
ISO 639-2	amh
Glottolog	amha1245

Lugha hii ina historia ndefu na imekuwa lugha ya kifalme na serikali ya Ethiopia kwa karne nyingi.Ni lugha kuu ya serikali, elimu, vyombo vya habari, na biashara nchini Ethiopia. Kiamhari pia kina maneno mengi yaliyokopwa kutoka Kiarabu, Kiitaliano, na Kiingereza kutokana na mwingiliano wa kihistoria na mataifa mengine. Licha ya Kiswahili kuwa lugha pana zaidi barani Afrika, Kiamhari kinabakia kuwa mojawapo ya lugha chache za Kiafrika zilizo na mfumo wake wa maandishi unaojitegemea.

Chati ya Kiamhari

Chart of Amharic fidels^[1][2]

	[ə]	u	i	a	e	[ɨ]	o
p	ፐ	ፑ	ፒ	ፓ	ፔ	ፕ	ፖ
t	ተ	ቱ	ቲ	ታ	ቴ	ት	ቶ
tʃ	ቸ	ቹ	ቺ	ቻ	ቼ	ች	ቾ
k	ከ	ኩ	ኪ	ካ	ኬ	ክ	ኮ
x	ኸ	ኹ	ኺ	ኻ	ኼ	ኽ	ኾ
b	በ	ቡ	ቢ	ባ	ቤ	ብ	ቦ
d	ደ	ዱ	ዲ	ዳ	ዴ	ድ	ዶ
dʒ	ጀ	ጁ	ጂ	ጃ	ጄ	ጅ	ጆ
g	ገ	ጉ	ጊ	ጋ	ጌ	ግ	ጎ
p’	ጰ	ጱ	ጲ	ጳ	ጴ	ጵ	ጶ
t’	ጠ	ጡ	ጢ	ጣ	ጤ	ጥ	ጦ
tʃ’	ጨ	ጩ	ጪ	ጫ	ጬ	ጭ	ጮ
k’	ቀ	ቁ	ቂ	ቃ	ቄ	ቅ	ቆ
ʔ	አ	ኡ	ኢ	ኣ	ኤ	እ	ኦ
s’	ጸ	ጹ	ጺ	ጻ	ጼ	ጽ	ጾ
f	ፈ	ፉ	ፊ	ፋ	ፌ	ፍ	ፎ
s	ሰ	ሱ	ሲ	ሳ	ሴ	ስ	ሶ
ʃ	ሸ	ሹ	ሺ	ሻ	ሼ	ሽ	ሾ
h	ሀ	ሁ	ሂ	ሃ	ሄ	ህ	ሆ
	ሐ	ሑ	ሒ	ሓ	ሔ	ሕ	ሖ
z	ዘ	ዙ	ዚ	ዛ	ዜ	ዝ	ዞ
ʒ	ዠ	ዡ	ዢ	ዣ	ዤ	ዥ	ዦ
m	መ	ሙ	ሚ	ማ	ሜ	ም	ሞ
n	ነ	ኑ	ኒ	ና	ኔ	ን	ኖ
ɲ	ኘ	ኙ	ኚ	ኛ	ኜ	ኝ	ኞ
w	ወ	ዉ	ዊ	ዋ	ዌ	ው	ዎ
l	ለ	ሉ	ሊ	ላ	ሌ	ል	ሎ
j	የ	ዩ	ዪ	ያ	ዬ	ይ	ዮ
r	ረ	ሩ	ሪ	ራ	ሬ	ር	ሮ