Benki kuu

Benki kuu ni taasisi inayosimamia mfumo wa sarafu na sera za pesa ya nchi au nchi zenye muungano wa kifedha, ^[1] na kusimamia mfumo wa benki za biashara. Tofauti na benki ya biashara, benki kuu ina uhodhisoko wa kuongeza kiasi cha pesa.

Benki Kuu ya Kenya, Nairobi

Benki Kuu ya Tanzania, Dar es Salaam

Katika nchi nyingi benki kuu huwa na mamlaka ya usimamizi na udhibiti ili kuhakikisha uthabiti wa benki za biashara na kuzuia tabia ya uzembe au ulaghai inayofanywa na benki inayosimamiwa nayo.

Katika mataifa mengi yaliyoendelea, benki kuu huwa na kiwango kikubwa cha uhuru katika utekelezaji wa shughuli bila kuingiliwa na siasa. ^{[2] [3] [4]} Hata hivyo, udhibiti fulani wa serikali au bunge upo. ^{[5] [6]}

Shughuli za benki kuu

Kazi za benki kuu kawaida ni pamoja na:

• Sera ya pesa: kwa kuamulia kiwango rasmi cha riba na kudhibiti usambazaji wa pesa ;
• Utulivu wa kifedha: kufanya kazi kama benki ya serikali na benki ya mabenki ("mkopeshaji wa ngazi ya mwisho ");
• Usimamizi wa akiba: kusimamia fedha za kigeni na akiba ya dhahabu na hati fungani za serikali ;
• Usimamizi wa benki: kudhibiti na kusimamia tasnia ya benki ;
• Mfumo wa malipo : kusimamia au kusimamia njia za malipo na mifumo baina ya benki;
• Utoaji wa sarafu na noti;
• Kazi zingine za benki kuu zinaweza kujumuisha utafiti wa kiuchumi, ukusanyaji wa takwimu, usimamizi wa miradi ya dhamana ya amana, ushauri kwa serikali katika sera ya kifedha.