Historia ya Cabo Verde

Historia ya Cabo Verde inahusu funguvisiwa la Bahari ya Atlantiki mkabala wa Afrika Magharibi ambalo wakazi wake leo wanaunda Jamhuri ya Cabo Verde. Hadi kufika kwa Wareno katika karne ya 15 funguvisiwa la Cabo Verde halikuwa na watu. Wareno walianzisha mashamba ya miwa na kuleta watumwa kutoka bara la Afrika. Cabo Verde ilikuwa pia kituo muhimu cha biashara ya watumwa kati ya Afrika na Amerika. Wahamiaji kutoka Ulaya walikuwa pia Wahispania, Waitalia pamoja na Wayahudi na Waislamu waliokataliwa kukaa kwao Ureno.

Bendera ya Cabo Verde.

Jiografia yake

Cabo Verde ni fungu la visiwa 10 vilivyoko katika Bahari ya Atlantiki, magharibi mwa pwani ya Afrika. Historia yake inaonyesha mchanganyiko wa athari za wakoloni wa Kireno, biashara ya utumwa, na maendeleo ya taifa huru linalojitahidi kuhifadhi utambulisho wake wa kipekee wa Kiafrika na Ulaya.

Ugunduzi na ukoloni

Visiwa vya Cabo Verde viligunduliwa na Wareno mnamo mwaka 1456. Kabla ya hapo, visiwa hivi vilikuwa visivyo na watu. Wareno walivigundua wakati wa safari za baharini za karne ya 15 kuelekea Afrika Magharibi, na kuvitumia kama kituo cha kusafiri, hasa katika biashara ya watumwa.

Mnamo 1462, walowezi wa Kireno walihamia kisiwa cha Santiago na kuanzisha mji wa Cidade Velha, ambao ulikuwa mji mkuu wa kwanza wa kikoloni Afrika ya Magharibi. Visiwa hivi vilikuwa kiunganishi muhimu katika safari ya watumwa kutoka Afrika kwenda Amerika ya Kusini na Karibiani, hasa Brazil.

Biashara ya watumwa

Cape Verde ilikuwa kituo kikubwa cha biashara ya watumwa^[1]. Watumwa waliokamatwa kutoka maeneo ya Afrika ya Magharibi waliletwa kwenye visiwa hivi, na kisha kusafirishwa kwenda koloni mbalimbali za Kireno, hasa Brazili. Hili lilifanya visiwa hivyo kuwa na mchanganyiko mkubwa wa tamaduni na rangi, jambo ambalo bado linaonekana katika jamii ya leo.

Kushuka kwa umuhimu

Katika karne ya 19, biashara ya watumwa ilipopigwa marufuku kimataifa, Cape Verde ilianza kupoteza umuhimu wake wa kimkakati. Janga la ukame na baa la njaa vilitokea mara kwa mara, na kusababisha vifo vingi pamoja na uhamaji mkubwa kwenda Amerika, hasa Marekani na Brazili.

Mapambano ya uhuru

Baada ya karne kadhaa za utawala wa Kireno, harakati za kisiasa zilianza kujitokeza katika karne ya 20. Chama cha PAIGC (African Party for the Independence of Guinea and Cape Verde), kilichoongozwa na Amílcar Cabral kiliongoza mapambano ya kudai uhuru kutoka Ureno. Ingawa mapambano ya silaha yalifanyika zaidi Guinea-Bissau, Cape Verde ilichangia kwa njia ya siasa na uhamasishaji.

Baada ya Mapinduzi ya Carnation nchini Ureno mwaka 1974, Cape Verde ilipewa uhuru wake rasmi tarehe 5 Julai 1975.

Baada ya uhuru

Mwaka 1975, Cape Verde ikawa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kijamaa chini ya uongozi wa chama kimoja (PAICV). Hata hivyo, mfumo wa vyama vingi uliruhusiwa mwaka 1990, na uchaguzi wa kwanza wa kidemokrasia ulifanyika mwaka 1991 ambapo MpD (Movement for Democracy) ilichukua madaraka.

Tangu hapo, Cape Verde imekuwa mfano wa demokrasia thabiti barani Afrika, ikiwa na amani ya kisiasa, maendeleo ya kijamii, na uchaguzi wa mara kwa mara.

Siasa

Cape Verde ina mfumo wa kidiplomasia wa rais na bunge. Rais huchaguliwa na wananchi kwa kura ya moja kwa moja, na ana mamlaka ya kusimamia sera za nje na utulivu wa taifa^[2]. Wakati huo huo, Waziri Mkuu ndiye mkuu wa serikali na huchaguliwa na bunge. Vyama vikuu vya siasa ni PAICV na MpD.

Jamii na utamaduni

Mchanganyiko wa utamaduni wa Kiafrika na Kireno unajitokeza katika lugha, muziki, mavazi, na mila. Kireno ni lugha rasmi, lakini lugha ya kila siku inayotumika sana ni Kriolu, ambayo ni mchanganyiko wa Kireno na lugha za Kiafrika. Muziki kama Morna na Coladeira ni maarufu, na msanii mashuhuri zaidi wa taifa ni Cesária Évora.

Dini

Idadi kubwa ya wakazi wa Cape Verde ni Wakatoliki kutokana na athari za Kireno. Pia kuna asilimia ndogo ya Waprotestanti na dini nyingine. Uhuru wa kuabudu unahakikishwa kikatiba.

Diaspora

Cape Verde ina mojawapo ya diaspora kubwa kulinganisha na idadi ya watu wake wa ndani. Maelfu ya Wacape Verde wanaishi Marekani, Ulaya (hasa Ureno na Ufaransa), na Brazili. Diaspora hiyo ni muhimu kwa uchumi kupitia uhamisho wa pesa na pia katika kuendeleza utambulisho wa taifa^[3].

Tazama pia

• Utamaduni wa Cabo Verde