Kukingiwa dhambi ya asili

Kukingiwa dhambi ya asili ni fundisho rasmi la Kanisa Katoliki kuhusu Bikira Maria, kwamba alitungwa mimba bila kurithi dhambi ya asili na kwamba alipewa na Mungu fadhili hiyo kwa kutanguliziwa stahili za Yesu Kristo, mwanae^[2]

Picha takatifu ya karne ya 11 ya Theotokos Panachranta, yaani "Mama wa Mungu asiye na doa lolote"^[1].

Kadiri ya imani hiyo Maria, akiwa kweli amejaa neema na mbarikiwa kati ya wanawake, kwa kutazamia uzazi na kifo cha Mwana wa Mungu kitakacholeta wokovu, tangu nukta ya kwanza ya kutungwa mimba alikingiwa doa lolote la dhambi^[3].

Dogma hiyo ilitangazwa kwa fahari na Papa Pius IX kutokana na mapokeo ya kale sana ^[4].

Historia

Imani hiyo katika utakatifu usio na doa wa Maria ilishikwa na Wakristo tangu kale^[5].

Hata hivyo mjadala wa wanateolojia uliendelea muda mrefu kuhusu uwezekano wa fadhili hiyo kuhusiana na imani ya kwamba Mkombozi pekee wa binadamu wote ni Yesu.

Kati ya watetezi wakuu wa fadhili hiyo walijitokeza Ndugu Wadogo, kuanzia Yohane Duns Skoto^[6].

Hatimaye dogma hiyo ilitangazwa mwaka 1854 kwa hati Ineffabilis Deus ya Papa Pius IX.^[7][8]

Miaka minne baadaye huko Lurdi mtoto Bernadeta Soubirous alisema kuwa ametokewa mara kadha na mwanamke ambaye hatimaye alijitambulisha "Ndimi Kukingiwa Dhambi ya Asili".^[9]

Katika liturujia

Kanisa la Kilatini linaadhimisha fumbo hilo kama sherehe tarehe 8 Desemba^[10]. Siku hiyo katika nchi mbalimbali ni sikukuu ya amri kwa Wakatoliki, na pengine sikukuu ya kitaifa.^[11]

Waprotestanti kwa jumla hawasadiki fundisho hilo, hata hivyo baadhi wanatumia siku hiyo kuheshimu Maria kuchukuliwa mimba ^[12]

Sura ya 19 ya Qur'an (Sūratu Maryam) iliyonakiliwa kwa mkono katika karne ya 9, Uturuki.

Katika Uislamu

Mafundisho ya Uislamu juu ya ubora wa Bikira Mariamu yanafanana kiasi na imani hiyo^[13][14][15].

Picha

• 
  Mchoro wa Piero di Cosimo, 1505
• 
  Mchoro wa Rubens, 1628-1629
• 
  Mchoro wa Zurbarán, 1630
• 
  Mchoro wa Murillo, 1650
• 
  Mchoro wa Murillo, 1660
• 
  Mchoro wa Murillo, 1678
• 
  Mchoro wa Carlo Maratta, 1689
• 
  Mchoro wa Juan Antonio Escalante 17th century
• 
  Altare ya kanisa la Bikira Maria wa Malaika na Wafiadini, Roma