คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
เขตพระนคร
เขตในกรุงเทพมหานคร ประเทศไทย จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
พระนคร เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตการปกครองของกรุงเทพมหานคร เมืองหลวงของประเทศไทย ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า "ฝั่งพระนคร" เขตนี้มีบทบาทสำคัญในฐานะศูนย์กลางของเมืองหลวง ทั้งในด้านประวัติศาสตร์ การเมือง การปกครอง และวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฐานะพื้นที่ที่ประกอบด้วยโบราณสถาน พระราชวัง ศาสนสถานสำคัญ และอาคารราชการที่มีคุณค่าอย่างสูง เขตพระนครจึงได้รับการยอมรับให้เป็นเขตอนุรักษ์เมืองเก่าที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ไทย
บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
ภายในเขตพระนครเป็นที่ตั้งของเกาะรัตนโกสินทร์ ซึ่งเป็นพื้นที่กลางของกรุงเทพมหานครในอดีต อันเป็นบริเวณที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเป็นเมืองหลวงใหม่ใน พ.ศ. 2325 และมีการวางผังเมืองโดยมีคูคลองล้อมรอบเป็นลักษณะเกาะ เมืองนี้จึงถือกำเนิดขึ้นพร้อมกับอาณาจักรรัตนโกสินทร์ และยังคงดำรงฐานะเป็นศูนย์กลางราชการและศาสนสถานที่สำคัญนับแต่นั้นเป็นต้นมา ปัจจุบันพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์ยังคงอนุรักษ์ลักษณะสถาปัตยกรรมดั้งเดิม และได้รับการพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ที่สำคัญของประเทศ
ด้วยความที่เขตพระนครเป็นที่ตั้งของสถานที่สำคัญระดับชาติ เช่น พระบรมมหาราชวัง วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ศาลหลักเมือง สนามหลวง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กระทรวงกลาโหม และหน่วยงานราชการระดับกระทรวงหลายแห่ง ตลอดจนพิพิธภัณฑ์ สถานศึกษา และศูนย์กลางศิลปวัฒนธรรม เขตพระนครจึงมีความสำคัญเชิงสัญลักษณ์และเชิงประวัติศาสตร์เป็นอย่างยิ่ง นอกจากนี้ยังเป็นพื้นที่ที่มีการจัดงานพระราชพิธีและงานประเพณีสำคัญของชาติอยู่เป็นประจำ
Remove ads
ที่ตั้งและอาณาเขต
เขตพระนครตั้งอยู่บนเกาะรัตนโกสินทร์ ซึ่งเป็นบริเวณตะวันตกสุดของฝั่งพระนคร มีอาณาบริเวณติดต่อกับเขตข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตดุสิต มีคลองผดุงกรุงเกษมเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตป้อมปราบศัตรูพ่ายและเขตสัมพันธวงศ์ มีถนนราชดำเนินนอกและคลองรอบกรุง (คลองโอ่งอ่าง) เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศใต้ ติดต่อกับเขตคลองสานและเขตธนบุรี มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตบางกอกใหญ่ เขตบางกอกน้อย และเขตบางพลัด มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต
Remove ads
ประวัติศาสตร์
เขตพระนครเดิมมีฐานะเป็น อำเภอชนะสงคราม ขึ้นกับกรมนครบาล มีที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่ที่ถนนจักรพงษ์ ติดกับวัดชนะสงครามด้านเหนือ
ในวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2458 ได้มีประกาศยกเลิกอำเภอชั้นในแต่เดิมและตั้งอำเภอชั้นในขึ้นใหม่ 25 อำเภอ ได้แก่ อำเภอพระราชวัง อำเภอชนะสงคราม อำเภอสำราญราษฎร์ อำเภอพาหุรัด อำเภอจักรวรรดิ อำเภอสัมพันธวงศ์ อำเภอสามแยก อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย อำเภอสามยอด อำเภอนางเลิ้ง อำเภอบางขุนพรหม อำเภอสามเสน อำเภอดุสิต อำเภอพญาไท อำเภอประแจจีน อำเภอประทุมวัน อำเภอบางรัก อำเภอสาธร อำเภอบ้านทะวาย อำเภอบางพลัด อำเภออมรินทร์ อำเภอหงสาราม อำเภอราชคฤห์ อำเภอบุปผาราม และอำเภอบุคคโล
ต่อมาในวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2471 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการรวมพื้นที่อำเภอพาหุรัด อำเภอสำราญราษฎร์ อำเภอพระราชวัง และอำเภอชนะสงครามเป็นอำเภอเดียวกัน เรียกว่า อำเภอพระนคร ตามประกาศยุบรวมอำเภอและกิ่งอำเภอในจังหวัดพระนครและธนบุรี (ภายหลังได้ยุบอำเภอสามยอดและอำเภอบางขุนพรหมเข้ามารวมด้วย) และใน พ.ศ. 2515 ได้มีประกาศคณะปฏิวัติจัดระเบียบการปกครองในเขตนครหลวงใหม่ อำเภอพระนครจึงได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น เขตพระนคร ขึ้นกับกรุงเทพมหานคร
Remove ads
การแบ่งเขตการปกครอง
เขตพระนครแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 12 แขวง ได้แก่
ประชากร
Remove ads
เหตุการณ์สำคัญ
- วันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2556 รัฐบาลประกาศ พระราชบัญญัติ (พรบ.) การรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักรเขตพื้นที่เขตดุสิต เฉพาะแขวงดุสิต แขวงสวนจิตรลดา และแขวงสี่แยกมหานาค เขตพระนคร เฉพาะแขวงพระบรมมหาราชวัง แขวงศาลเจ้าพ่อเสือ แขวงเสาชิงช้า แขวงสำราญราษฎร์ แขวงชนะสงคราม แขวงตลาดยอด แขวงวัดบวรนิเวศ แขวงบ้านพานถม และแขวงบางขุนพรหมและเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย เฉพาะแขวงวัดโสมนัส แขวงบ้านบาตร กรุงเทพมหานครต่อเนื่องถึง 30 พฤศจิกายน 2556
- วันที่ 26 - 29 ตุลาคม พ.ศ. 2560 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
Remove ads
สถานที่สำคัญในเขตพระนคร
สรุป
มุมมอง



หน่วยงานราชการ
- ทำเนียบองคมนตรี
- กระทรวงมหาดไทย
- กระทรวงกลาโหม
- กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- กรมข่าวทหารบก
- กรมศิลปากร
- กรมแผนที่ทหาร
- กรมสวัสดิการทหารเรือ
- กรมพระธรรมนูญ (ศาลทหารกรุงเทพมหานคร)
- กองบัญชาการกองทัพบก
- หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน
- ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร เลขที่ 173 ถนนดินสอ แขวงเสาชิงช้า
- ศาลฎีกา
- สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา เลขที่ 1 ถนนพระอาทิตย์ แขวงพระบรมมหาราชวัง
- ธนาคารแห่งประเทศไทย
- อาคารที่ทำการสหประชาชาติประจำประเทศไทย
- กรมส่งเสริมสหกรณ์
- กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
- สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
- สำนักงานอัยการสูงสุด
- กรมการปกครอง
- กองบังคับการตำรวจนครบาล 6
- สถานีตำรวจนครบาลพระราชวัง
- สถานีตำรวจนครบาลสำราญราษฎร์
- สถานีตำรวจนครบาลชนะสงคราม
วัด
มีจำนวน 23 แห่ง ได้แก่
- วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
- วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
- วัดสุทัศนเทพวราราม
- วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
- วัดบวรนิเวศวิหาร
- วัดมกุฏกษัตริยาราม
- วัดอินทรวิหาร
- วัดใหม่อมตรส
- วัดนรนารถสุนทริการาม
- วัดเอี่ยมวรนุช
- วัดราชนัดดาราม
- วัดเทพธิดาราม
- วัดตรีทศเทพ
- วัดราชบุรณะ
- วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์
- วัดมหรรณพาราม (โรงเรียนประถมศึกษาแห่งแรกของไทย)
- วัดปรินายกวรวิหาร
- วัดทิพยวารีวิหาร
- วัดชนะสงคราม
- วัดสังเวชวิศยารามวรวิหาร
- วัดสามพระยา
- วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม
- วัดบุรณศิริมาตยาราม (วัดศิริอำมาตย์)
มัสยิด
มีจำนวน 2 แห่ง ได้แก่
- มัสยิดจักรพงษ์
- มัสยิดบ้านตึกดิน
ศาลเจ้า
- ศาลเจ้าพ่อเสือ
- ศาลเจ้าพ่อหอกลอง
- ศาลเจ้าแม่ทับทิม
- ศาลเจ้าบ้านหม้อ
- ศาลเจ้าพ่อเขาตก เจ้าพ่อพันท้ายนรสิงห์
- ศาลเจ้าแม่สาวิตรี
- ศาลเจ้าพ่อหนู
- ศาลเจ้าพ่อครุฑ
- ศาลหลักเมือง
- ศาลเจ้าตลาดพาหุรัด
- ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสิน
- ศาลสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า
- ศาลเจ้าพ่อบุญมา
- เทวาลัยพระวิษณุ
- ศาลเจ้าที่หลวง
พระราชวังและวัง
พระบรมราชานุสาวรีย์และอนุสาวรีย์
- อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย
- อุทกทาน
- อนุสาวรีย์ทหารอาสา
- อนุสาวรีย์พระบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ (หน้าที่ทำการกระทรวงพาณิชย์ แห่งเดิม)
- อนุสาวรีย์สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท (หน้าวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์)
- อนุสาวรีย์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ (หน้าที่ทำการกระทรวงยุติธรรม แห่งเดิม)
- อนุสาวรีย์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ (หน้ากระทรวงมหาดไทย)
- อนุสาวรีย์หมู (ถนนราชินี ริมคลองคูเมืองเดิม)
- พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)
- พระบรมราชานุสรณ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล (ภายในบริเวณวัดสุทัศน์ ฯ)
- ปฐมพระบรมราชานุสาวรีย์เฉลิมพระเกียรติ (สะพานพระพุทธยอดฟ้า)
โบราณสถานและสถานที่สำคัญต่าง ๆ
- พิพิธภัณฑ์การศึกษาแห่งชาติ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- ป้อมพระสุเมรุ
- ป้อมมหากาฬ
- กำแพง และ ประตูพระนคร (ตรงข้ามวัดบวรนิเวศวิหาร และหลังป้อมมหากาฬ)
- พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
- พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป์
- พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ศิลป์ พีระศรี อนุสรณ์
- พิพิธภัณฑ์เหรียญกษาปณานุรักษ์
- ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร
- โรงละครแห่งชาติ
- ศาลาเฉลิมกรุง
- อนุสรณ์สถานวีรชน 14 ตุลาคม
- สนามหลวง
- เสาชิงช้า
- สนามไชย
- สวนสราญรมย์
- คลองคูเมือง ได้แก่ คลองคูเมืองเดิม (คลองหลอดและคลองตลาด) คลองรอบกรุง (คลองบางลำพูและคลองโอ่งอ่าง) และคลองผดุงกรุงเกษม
- ท่าราชวรดิฐ
- ลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์
- โลหะปราสาท (วัดราชนัดดาราม)
- หอภูวดลทัศนัย (ใกล้หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง)
- ตึกรามแบบตะวันตก เช่น หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง อาคารริมถนนราชดำเนินกลาง ถนนหน้าพระลาน
- ประตูฝรั่ง (ถนนแพร่งสรรพศาสตร์)
- หอศิลป์ ถนนเจ้าฟ้า
- หอศิลป์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ (ธนาคารกรุงเทพ สาขาสะพานผ่านฟ้า)
- ศูนย์สังคีตศิลป์ (ธนาคารกรุงเทพ สาขาถนนตะนาว)
- ศาสนสถาน โบสถ์พราหมณ์
- บ้านพระอาทิตย์
- บ้านเจ้าพระยา
- บ้านมะลิวัลย์
- หอสมุดเมืองกรุงเทพมหานคร
ในตอนเริ่มแรกนั้น สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้สร้าง14 ป้อมปราการ เพื่อรักษาพระนคร แต่ถูกรื้อลงเกือบหมดในสมัยต่อมา ปัจจุบันหลงเหลืออยู่เพียง 2 ป้อม ได้แก่ป้อมพระสุเมรุและป้อมมหากาฬ แต่เดิมนั้นบริเวณรอบ ๆ ป้อมพระสุเมรุ เป็นถนนธรรมดา แต่ใน พ.ศ. 2543 ได้สร้างสวนสาธารณะสวนสันติชัยปราการ
เมื่อ พ.ศ. 2548 ทางรัฐบาลได้อภิปรายพื้นที่บริเวณตั้งแต่สะพานพระพุทธยอดฟ้าจนถึงท่าวาสุกรี ส่งไปให้องค์การยูเนสโกเพื่อให้เป็นแหล่งมรดกโลกในอนาคต
โรงเรียน มหาวิทยาลัย และวิทยาลัยของรัฐ
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์
- มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ
- สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์
- วิทยาลัยเพาะช่าง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
- วิทยาลัยอาชีวศึกษาเสาวภา สถาบันการอาชีวศึกษากรุงเทพมหานคร
- วิทยาลัยนาฏศิลป
- วิทยาลัยอาชีวศึกษาเสาวภา สถาบันการอาชีวศึกษากรุงเทพมหานคร
- โรงเรียนช่างฝีมือในวัง
- โรงเรียนตั้งตรงจิตรพณิชยการ
- โรงเรียนบาลีเตรียมอุดมศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
- โรงเรียนบาลีสาธิตศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
- โรงเรียนเบญจมราชาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์
- โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ
- โรงเรียนมัธยมวัดมกุฏกษัตริย์
- โรงเรียนราชินี
- โรงเรียนวัดบวรนิเวศ
- โรงเรียนวัดราชบพิธ
- โรงเรียนสตรีวิทยา
- โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
ตลาดและศูนย์การค้า
- ปากคลองตลาด
- ตลาดยอดพิมาน
- ไชน่าเวิลด์
- เมก้าพลาซ่า
- ตั้งฮั่วเส็ง (ปิดให้บริการ)
- พาหุรัดพลาซ่า
- ดิโอลด์สยาม
- ห้างไนติงเกล (ปิดให้บริการ)
- บ้านหม้อ
- ตลาดบางลำพู
- ตลาดตรอกหม้อ
Remove ads
การคมนาคม
เป็นเขตเดียวที่มีบริการรถรางรอบเกาะรัตนโกสินทร์[3] มีถนนสายหลักในเขตพระนคร ได้แก่
สะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา 4 แห่ง ได้แก่
- สะพานพระราม 8 เชื่อมระหว่างเขตพระนครกับเขตบางพลัด
- สะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้า เชื่อมระหว่างเขตพระนครกับเขตบางกอกน้อย
- สะพานพระพุทธยอดฟ้า เชื่อมระหว่างเขตพระนครกับเขตธนบุรี
- สะพานพระปกเกล้า เชื่อมระหว่างเขตพระนครกับเขตคลองสาน
รถไฟฟ้า (รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล) 2 สถานี ได้แก่
- สถานีสามยอด บริเวณทางแยกสามยอด
- สถานีสนามไชย ตั้งอยู่ใจกลางพื้นที่อนุรักษ์เกาะกรุงรัตนโกสินทร์ ในแนวถนนสนามไชย บริเวณวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร และ (รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม)(เตาปูน–ราษฎร์บูรณะ–ครุใน) กำลังก่อสร้าง
Remove ads
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads