ไก่ป่า

ไก่ป่า หรือ ไก่เถื่อน (ชื่อวิทยาศาสตร์: Gallus gallus) อยู่ในวงศ์ไก่ฟ้าและนกกระทา (Phasianidae) จัดเป็นนกที่มีขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ขนาดลำตัว 46-73 เซนติเมตร พบการกระจายอยู่ในเขตศูนย์สูตรโดยมีการกระจายตั้งแต่ประเทศอินเดียจนถึงเวียดนาม และประเทศจีนตอนใต้ จนไปถึงเกาะต่าง ๆ ในประเทศอินโดนีเซีย จัดเป็นไก่สายพันธุ์ดั้งเดิมและเป็นต้นตระกูลของไก่บ้านที่เลี้ยงกันเป็นสัตว์เศรษฐกิจในปัจจุบันนี้

ไก่ป่า
เพศผู้ (♂)
เพศเมีย (♀)
สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ  (IUCN 3.1)[1]
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอตา Eukaryota
อาณาจักร:	สัตว์ Animalia
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง Chordata
ชั้น:	สัตว์ปีก Aves
อันดับ:	ไก่ Galliformes
วงศ์:	ไก่ฟ้าและนกกระทา Phasianidae
สกุล:	ไก่เถื่อน Gallus (Linnaeus, 1758)
สปีชีส์:	Gallus gallus
ชื่อทวินาม
Gallus gallus (Linnaeus, 1758)
ไก่ป่า (สีน้ำตาล)
ชื่อพ้อง
Phasianus gallus Linnaeus, 1758

ไข่ของ Gallus gallus

อนุกรมวิธาน

บทความหลัก: ไก่เถื่อน

ชนิดย่อยของ Gallus gallus มีจำนวนมาก ซึ่งรวมไปถึง:^[2]

• G. g. gallus – จากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
• G. g. bankiva – จากเกาะชวาและเกาะสุมาตรา
• G. g. jabouillei – จากเวียดนาม
• G. g. murghi – จากบังกลาเทศ, อินเดีย และปากีสถาน
• G. g. spadiceus – จากพม่าและไทย

Gallus    ไก่ป่าอินเดีย – Gallus sonneratii ไก่ป่าลังกา – Gallus lafayettii ไก่ป่า – Gallus gallus ไก่ป่าชวา – Gallus varius

แผนภาพวิวัฒนาการชาติพันธุ์ของชนิดในสกุล Gallus[3][4]

พฤติกรรม

วิดีโอไก่ป่าเพศผู้

อาศัยตามป่าไผ่ ป่าดิบแล้ง และป่ารอยต่อระหว่างป่าดิบแล้งและป่าเต็งรัง หากินเป็นกลุ่มเล็ก ๆ อยู่ตามพื้นป่า ตัวผู้ไม่ชอบร้องเหมือนตัวเมีย ในฝูงหนึ่งจะมีตัวผู้คุมตัวเมียหลายตัว ตัวผู้มักขันเป็นระยะ ๆ โดยเฉพาะในช่วงตอนเช้าและพลบค่ำ หากินเวลากลางวัน ตามพื้นดิน บินได้ไม่ไกลและไม่สูงมาก

ไก่ป่าผสมพันธุ์ในฤดูร้อน สร้างรังอยู่ตามพื้นดินตามกอหญ้า กอไผ่ วางไข่ 6 - 12 ฟอง ระยะฟักไข่ 21 วัน ลูกไก่แรกเกิดมีขนอุยสีเหลืองสลับลายดำทั่วลำตัว เมื่อขนแห้งก็เดินตามแม่ไปหากินได้ทันที โดยทั่วไปไก่ป่าเพศผู้จะเริ่มสืบพันธุ์ได้เมื่ออายุ 2 ปี แต่ในเพศเมียจะสืบพันธุ์ได้ตั้งแต่อายุ 1 ปี โดยมีช่วงการผสมพันธุ์ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน ถึงเดือนพฤษภาคม ในช่วงนี้ไก่ป่าเพศผู้จะมีสีสันสวยงามมาก

ในประเทศไทย

สำหรับในประเทศไทยแล้วพบไก่ป่า 2 ชนิดย่อย คือ

1. ไก่ป่าตุ้มหูขาว (Gallus gallus gallus) มีการกระจายพันธุ์อยู่ทางภาคตะวันออกของไทย, เวียดนาม, ลาว, กัมพูชา

2. ไก่ป่าตุ้มหูแดง (Gallus gallus spadiceus) พบการกระจายพันธุ์ในพม่า, มณฑลยูนาน ในประเทศจีน ในประเทศไทย ยกเว้นทางภาคตะวันออก, ลาวบางส่วน, มาเลเซีย และทางตอนเหนือของเกาะสุมาตรา

ทั้งสองชนิดย่อยมีข้อแตกต่างตรงที่ไก่ป่าตุ้มหูขาวนั้นจะมีลักษณะของขนบริเวณคอยาว และเนื้อบริเวณติ่งหูมีขนาดใหญ่มีแต้มสีขาว ส่วนในไก่ป่าตุ้มหูแดงนั้นลักษณะของขนคอจะยาวปานกลาง เนื้อบริเวณตุ้มหูมีขนาดเล็กและมักจะมีสีแดง^[5]ซึ่งตามหลักฐานทางชีวโมเลกุล แล้วพบว่าไก่ป่าตุ้มหูขาวนั้นเป็นบรรพบุรุษของไก่บ้านทั้งหลาย^[6]

สถานภาพ

ปัจจุบัน ไก่ป่าจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562