รายพระนามพระอัครมเหสีในพระมหากษัตริย์ไทย

รายพระนามพระอัครมเหสีในพระมหากษัตริย์ไทย

สมเด็จพระบรมราชินี แห่งราชอาณาจักรไทย
ธงราชินีใหญ่ประจำพระราชอิสริยยศ
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี ตั้งแต่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2562
การเรียกขาน	ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ใต้ฝ่าละอองพระบาท
จวน	พระราชวังดุสิต พระบรมมหาราชวัง (ตามพระราชพิธี)
ผู้แต่งตั้ง	พระมหากษัตริย์ไทย
วาระ	ตลอดรัชกาลของพระสวามี
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	ภุมมาวดีเทวี
สถาปนา	ไม่ปรากฏ

อาณาจักรอยุธยา

ราชวงศ์ละโว้-อโยธยา

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
ภุมมาวดีเทวี	พระมเหสี	พ.ศ. 1893	พ.ศ. 1912	สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1	[1]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 1912 (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 1931 (ครั้งที่ 2)	พ.ศ. 1913 (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 1938 (ครั้งที่ 2)	สมเด็จพระราเมศวร
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 1938	พ.ศ. 1952	สมเด็จพระเจ้ารามราชา
นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2091	ขุนวรวงศาธิราช	[2]

ราชวงศ์สุพรรณภูมิ

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
พระมเหสีไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 1913	พ.ศ. 1931	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1
พระมหาเทวีแห่งสุโขทัย (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระชายา				[3][4][5]
มิได้สถาปนา		พ.ศ. 1931	สมเด็จพระเจ้าทองลัน
พระมเหสีไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 1952	พ.ศ. 1967	สมเด็จพระอินทราชา
พระราชเทวีจากวงศ์พระร่วง (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระมเหสี				[6]
พระราชเทวีจากวงศ์พระร่วง (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระมเหสี	พ.ศ. 1967	พ.ศ. 1991	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2	[7][8]
พระราชเทวีจากวงศ์พระร่วง (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 1991	พ.ศ. 2031	สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 2006	พ.ศ. 2034	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3
สุริยวงศาเทวี	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2034	พ.ศ. 2072	สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2	[9]
นางสร้อยทอง	พระมเหสีซ้าย				[10]
นางแว่นฟ้าทอง	พระสนมเอก				[10]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 2072	พ.ศ. 2076	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4
มิได้สถาปนา		พ.ศ. 2076	พ.ศ. 2077	สมเด็จพระรัษฎาธิราช
พระมเหสีจิตรวดี	พระมเหสีขวา	พ.ศ. 2077		สมเด็จพระไชยราชาธิราช	[11]
นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์	พระมเหสีซ้าย		พ.ศ. 2089		[12]
มิได้สถาปนา		พ.ศ. 2089	พ.ศ. 2091	สมเด็จพระยอดฟ้า
พระสุริโยทัย หรือพระมหาเทวี	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2091	3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2092	สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ	[13][14]
รัตนมณีเนตร	พระสนมเอก				[15]
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2106 (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 2111 (ครั้งที่ 2)	พ.ศ. 2111 (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 2112 (ครั้งที่ 2)	สมเด็จพระมหินทราธิราช

ราชวงศ์สุโขทัย

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
พระวิสุทธิกษัตรีย์ หรือพระบรมเทวี	พระมเหสี	พ.ศ. 2112	พ.ศ. 2133	สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช	[16][14]
พระมณีรัตนา	พระมเหสี	29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133	25 เมษายน พ.ศ. 2148	สมเด็จพระนเรศวรมหาราช	[17]
พระเอกกษัตรี	พระมเหสี	พ.ศ. 2138			[18][19]
โยดะยามิบะยา หรือ มังตรานะมะโด (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระมเหสี	พ.ศ. 2139			[20][21]
พระสวัสดี	พระมเหสี	25 เมษายน พ.ศ. 2148	พ.ศ. 2153	สมเด็จพระเอกาทศรถ	[22][23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2153	พ.ศ. 2154	สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์
พระจันทชายา	พระมเหสี			สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม	[24][25]
พระขัตติยเทวี	พระมเหสี				[24][25]
พระองค์อัมฤทธิ์	พระชายา				[26]
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2171	พ.ศ. 2172	สมเด็จพระเชษฐาธิราช
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2172		สมเด็จพระอาทิตยวงศ์

ราชวงศ์ปราสาททอง

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
พระปทุมาเทวี หรือพระประทุมา	พระมเหสีขวา	พ.ศ. 2172	พ.ศ. 2199	สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง	[25][27]
พระสุริยา	พระมเหสีขวา				[25][27]
พระจันทาเทวี หรือพระจันทเทวี	พระมเหสีขวา				[25][27]
พระสิริกัลยา หรือพระศิริกัลยา	พระมเหสีขวา				[25][27]
พระอุบลเทวี	พระมเหสีซ้าย				[25][27]
พระนภาเทวี หรือพระประภาวดี	พระมเหสีซ้าย				[25][27]
พระอรบุตรี หรือพระไวยบุตรี	พระมเหสีซ้าย				[25][27]
พระกนิษฐาเทวี	พระมเหสีซ้าย				[25][27]
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2199	สมเด็จเจ้าฟ้าไชย
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2199	สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา
พระกษัตรีย์	พระมเหสีขวา	26 ตุลาคม พ.ศ. 2199		สมเด็จพระนารายณ์มหาราช	[28][29]
พระพันปี (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระมเหสีซ้าย		11 กรกฎาคม พ.ศ. 2231		[28][29]
ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (แจ่ม)	พระสนมเอก				[30][31]
พระราชชายาเทวี (สมบุญ)	พระสนมเอก				[32]

ราชวงศ์บ้านพลูหลวง

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
พระอัครมเหสี (กัน)	พระอัครมเหสีกลาง	พ.ศ. 2231	พ.ศ. 2246	สมเด็จพระเพทราชา	[33]
กรมหลวงโยธาทิพ	พระอัครมเหสีซ้าย[33] พระอัครมเหสีขวา[34]				[35]
กรมหลวงโยธาเทพ	พระอัครมเหสีซ้าย				[35][36]
สมเด็จพระพันวษา หรือ พระพันปีหลวง (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2246	พ.ศ. 2251	สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8	[37][38][39]
พระองค์รัตนา	พระสนมเอก				[40]
พระกรัดนางกัลยาณี หรือพระแก้วฟ้า	พระมเหสีซ้าย		พ.ศ. 2251		[41][42][43]
กรมหลวงราชานุรักษ์	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2251	พ.ศ. 2275	สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9	[37][38]
พระองค์เจ้าทับทิม	พระอัครมเหสี				[37][38][44]
เจ้าเสฐ	พระมเหสีรอง				[45]
พระองค์เอี้ยง	พระชายา				[37][38][40]
กรมหลวงอภัยนุชิต	พระอัครมเหสีขวา	พ.ศ. 2275	พ.ศ. 2280	สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ	[46][47]
กรมหลวงพิพิธมนตรี	พระราชมเหสีกลาง		พ.ศ. 2301		[46][47]
เจ้าฟ้าสังวาลย์ หรืออินทสุชาเทวี	พระมเหสีซ้าย		พ.ศ. 2298		[47][48]
เจ้าฟ้าท้าวต่อย	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2301	สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร	[49]
กรมขุนวิมลพัตร	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2301	พ.ศ. 2310	สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์	[50][51][52]

อาณาจักรธนบุรี

ราชวงศ์ธนบุรี

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
กรมหลวงบาทบริจา	พระอัครมเหสี	28 ธันวาคม พ.ศ. 2310	6 เมษายน พ.ศ. 2325	สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี
กรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์	พระมเหสีซ้าย				[53][54]

อาณาจักรรัตนโกสินทร์

ราชวงศ์จักรี

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี	มิได้สถาปนา	6 เมษายน พ.ศ. 2325	7 กันยายน พ.ศ. 2352	พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี	มิได้สถาปนา	7 กันยายน พ.ศ. 2352	21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367	พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี	มิได้สถาปนา	ราว พ.ศ. 2358
มิได้สถาปนา		21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367	2 เมษายน พ.ศ. 2394	พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
สมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี	พระนางนาฏบรมอัครราชเทวี	2 มกราคม พ.ศ. 2395	10 ตุลาคม พ.ศ. 2395	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	[55]
สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี	พระนางนาถราชเทวี	ราว พ.ศ. 2396	9 กันยายน พ.ศ. 2404
พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรรณราย	มิได้สถาปนา	ราว พ.ศ. 2396	1 ตุลาคม พ.ศ. 2411
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทักษิณชา นราธิราชบุตรี	มิได้สถาปนา	ราว พ.ศ. 2415	ราว พ.ศ. 2415	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	[56]
พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์	พระอรรคชายาเธอ	ราว พ.ศ. 2412−2416	21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430		[57]
พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค กรมขุนอรรควรราชกัลยา	พระอรรคชายาเธอ		23 ตุลาคม พ.ศ. 2453		[58]
สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี	พระราชเทวี	ราว พ.ศ. 2420			[59]
สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า	พระบรมราชเทวี	ราว พ.ศ. 2421			[60]
สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี	พระบรมราชเทวี		31 พฤษภาคม พ.ศ. 2423		[61]
สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง	พระบรมราชินีนาถ		23 ตุลาคม พ.ศ. 2453		[62]
พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา	พระอรรคชายาเธอ	ราว พ.ศ. 2426			[63]
เจ้าดารารัศมี พระราชชายา	พระราชชายา	3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2430			[64]
สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา	พระวรราชชายา	12 มกราคม พ.ศ. 2464	25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468	พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว	[65]
พระนางเธอ ลักษมีลาวัณ	พระนางเธอ	27 สิงหาคม พ.ศ. 2465			[66]
พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี	พระวรราชเทวี	10 สิงหาคม พ.ศ. 2467			[67]
สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี	พระบรมราชินี	25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2469	2 มีนาคม พ.ศ. 2478	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว	[68]
มิได้อภิเษกสมรส		2 มีนาคม พ.ศ. 2478	9 มิถุนายน พ.ศ. 2489	พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง	พระบรมราชินีนาถ	28 เมษายน พ.ศ. 2493	13 ตุลาคม พ.ศ. 2559	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร	[69]
สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี	พระบรมราชินี	1 พฤษภาคม พ.ศ. 2562	ยังอยู่ในตำแหน่ง	พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว	[70]

ดูเพิ่ม

• รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย