Bulebar Espanya

Ang Bulebar Espanya (Ingles: España Boulevard, Espanyol: Bulevar España) ay ang pangunahing daan ng Sampaloc sa Maynila. Isa itong daang arteryal na may walong landas, apat sa bawa't gilid, na nagsisimula sa Rotondang Mabuhay sa hangganan ng Lungsod Quezon at Maynila, at nagtatapos sa isang sangandaang-Y sa mga Kalye Lerma at Kalye Nicanor B. Reyes Sr. sa Maynila. Pinangalanan ito sa Espanya na namuno sa Kapuluan ng Pilipinas sa loon ng 333 taon, mula 1565 hanggang 1898. Tunay sa pangalan nito, ilang mga pangalang Kastila ang mapapansin sa kahabaan ng bulebar.

Bulebar Espanya
Daang Radyal Blg. 7
Bulebar Espanya sa Sampaloc, Maynila.
Impormasyon sa ruta
Haba	2.0 km (1.2 mi)
Bahagi ng	R-7R-7 N170
Pangunahing daanan
Dulo sa kanluran	N170 (Kalye Lerma) at Kalye Nicanor Reyes (Morayta) sa Sampaloc, Maynila
	N140 (Abenida Lacson) Kalye Maceda N161 (Daang Blumentritt)
Dulo sa silangan	Rotondang Mabuhay sa Lungsod Quezon
Lokasyon
Mga pangunahing lungsod	Maynila, Lungsod Quezon
Sistema ng mga daan
Mga daanan sa Pilipinas Mga lansangan Mga mabilisang daanan Talaan

Bahagi ang bulebar ng Daang Radyal Blg. 7 (R-7) ng sistema ng daang arteryal sa Kalakhang Maynila, at ng N170 ng sistema ng lansangang bayan sa Pilipinas.

Kasaysayan

Ang bulebar ay dating bahagi ng Hacienda de Sulucan na isa sa mga sampung baryo na bumuo sa distrito ng Sampaloc. Noong 1694, ibinigay ang hacienda sa mga kapatid ng Monasterio de Santa Clara. Noong 1905, inilipat ang pamamahala ng lupain sa Sulucan Development Corporation. Itinayo ang bulebar noong 1913 bilang isang daan patungong Sulucan, na may isang kasunduan na ipapangalan itong "España".^[1]

Mga kilalang palatandaang pook

Ang Bulebar Espanya ay isang silangan-pakanlurang arterya ng Maynila. Kinokonekta nito ang mga Kalye Lerma at Nicanor Reyes (dating Morayta) sa distrito ng Sampaloc sa kanlurang dulo sa Rotondang Mabuhay (Ingles: Welcome Rotonda), Lungsod Quezon sa silangang dulo. Ang kabuuang lansangan ay hinahatian ng isang center island, na napuputol lamang sa mga pangunahing sangandaan at sa krosing ng daangbakal. Pinapayagan lamang na magliko sa kaliwa (left-turn) ang mga sasakyan sa dalawang sangandaan: patimog sa Abenida Lacson at sa kanlurang dulo papuntang Kalye Nicanor Reyes. Ang haba ng Espanya ay 2 kilometro. Naglilingkod ang mga bus, taksi, dyipni, at cabriolet sa mga mananakay.

Lungsod Quezon

Bulebar Espanya papuntang Mabuhay Rotonda sa hilaga.

Sa silangang dulo nito ay ang Mabuhay Rotonda (na tinatawag ding Welcome Rotonda), na kumokonekta ng Espanya sa Abenida Quezon, Abenida Eulogio Rodriguez, Sr., at Abenida Mayon. Tumutungo ang Abenida Quezon sa EDSA at kalaunan, sa Quezon Memorial Circle. Ang Abenida E. Rodriguez, Sr. ay papuntang distrito ng Cubao sa Lungsod Quezon, isang tanyag na lugar-pampamilihan. Patungo naman sa Abenida Bonifacio ang Abenida Mayon, at pagkatapos, sa North Luzon Expressway (dating North Diversion Road).

Maynila

Bulebar Espanya malapit sa Pamantasan ng Santo Tomas sa gabi.

Ang unang pangunahing daan na bumabagtas sa bulebar ay ang Daang Blumentritt. Tumatawid ang mga linyang daangbakal ng Philippine National Railways sa bulebar sa pagitan ng mga Kalye ng Antipolo at Algeciras. Matatagpuan din dito ang Estasyong España ng nasabing daangbakal. Matatagpuan naman sa pagitan ng Abenida Lacson at Kalye Padre Noval ang pangunahing kampus ng Pamantasan ng Santo Tomas.

Nagtatapos ang Bulebar Espanya sa sangandaan ng mga Kalye Nicanor B. Reyes at Lerma. Ang Kalye Nicanor B. Reyes ay papuntang Abenida Claro M. Recto, habang papunta naman sa Bulebar Quezon ang Kalye Lerma.

Mga karagdagang impormasyon

Kilala ang Bulebar Espanya na bumabaha tuwing tag-ulan. Ito'y dahil nagsisilbi itong catch basin para sa tubig-ulan na nagmumula sa mas-mataas na Lungsod Quezon. Ang distrito ng Sampaloc ay dating pook-latian at mabasang lupa (swamp-marsh area). Madalas makikitang lumalakad nang painut-inot ang mga tao sa bahang umaabot sa baywang ang taas, lalo na kapag dumadaan sa Maynila ang isang bagyo na nauuwi sa pagkakasuspinde ng mga klase sa mga paaralan, kolehiyo at pamantasan.^[2]

Dumaan ang prusisyon ng patay ni Fernando Poe, Jr. sa Bulebar Espanya sa ruta nito na patungong Sementeryo Norte mula Simbahan ng Santo Domingo sa Lungsod Quezon. Umabot sa 3 milyon ang mga nakilahok sa prusisyon ng patay.^[3]

Ipinanukala noon ang isang bagong linyang riles panlulan na dadaan sa Bulebar Espanya, na tinawag na MRT-4, na kilala rin ng ilan bilang Red Line.^[4] Ang nasabing linya ay dadaan sa bulebar, Abenida Quezon, at Abenida Commonwealth hanggang sa San Jose del Monte, Bulacan. Subalit tinutulan ito ng Konsehong Panlungsod ng Maynila, at lumalabag di-umano sa mga kasunduang inilahad ng Espanya para sa pagbibigay ng lupaing para sa Bulebar Espanya.

Magbibigay din ng daan papuntang NLEX-SLEX Connector Link ang bulebar sa pamamagitan ng Labasan ng España. Ang nasabing karugtong ng mabilisang daanan ay dadaan sa ibabaw ng mga riles ng PNR hanggang sa Grace Park, Caloocan.

Madalas na ginagamit ng mga raliyistang kontra-pamahalaan ang Bulebar Espanya bilang lugar ng pagtitipon dahil sa pagiging malapit nito sa Kalye Mendiola, na nagtatapos sa Palasyo ng Malacañang, ang opisyal na tirahan ng pangulo.^[5]

Mga sangandaan

Lalawigan	Lungsod/Bayan	km	mi	Mga paroroonan	Mga nota
Lungsod Quezon				N170 (Abenida Quezon), Abenida Mayon, Abenida Eulogio Rodriguez Sr., Kalye Nicanor Ramirez	Rotondang Mabuhay. Patungong Quezon Memorial Circle sa pamamagitan ng Abenida Quezon, mga distrito ng New Manila at Cubao gamit ang Abenida Eulogio Rodriguez Sr., mga distrito ng La Loma at Sta. Mesa gamit ang Abenida Mayon.
Maynila				Kalye Macaraig	Pakanluran lamang.
				Kalye Josefina
				Daang Blumentritt	Sangandaang may ilaw trapiko. Nagbibigay ng daan patungong Abenida Andres Bonifacio.
				Kalye Sisa
				Kalye Instruccion
				Kalye Basilio
				Kalye Maceda (Calle Washington)	Sangandaang may ilaw trapiko.
				Kalye Metrica
				Kalye Craig
				Kalye Kundiman
				Kalye Eduardo Quintos Sr.
				Kalye San Diego
				Kalye Antipolo	Bagtasan ng daambakal - estasyong PNR ng España
				Kalye Algeciras	Bagtasan ng daambakal - estasyong PNR ng España.
				Kalye Prudencio
				Kalye Ruperto Cristobal Sr. (Calle Constancia)
				Kalye Miguelin
				Kalye Vicente G. Cruz (Calle Economia)	Sangandaang may ilaw trapiko. Pang-isahang daan.
				Kalye J. Marzan
				Kalye Manuel Dela Fuente (Calle Trabajo)	Sangandaang may ilaw trapiko. Pang-isahang daan.
				Kalye Maria Cristina
				Kalye Don Quijote
				Kalye Carola	Pasilangan lamang.
				Kalye Dos Castillas
				Kalye Earnshaw (Calle Bustillos)	Pasilangan lamang. Nagbibigay daan papuntang distrito ng San Miguel sa pamamagitan ng Kalye Legarda.
				N140 (Abenida Arsenio H. Lacson)	Sangandaang may ilaw trapiko. Nagbibigay daan papuntang SM San Lazaro sa hilaga, at South Luzon Expressway sa pamamagitan ng Tulay ng Nagtahan, at estasyong Legarda sa pamamagitan ng Kalye Earnshaw (patimog).
				Kalye Valencia	Pasilangan lamang.
				Kalye Extremadura	Pasilangan lamang.
				Kalye Cayco	Pasilangan lamang.
				Quezon Drive	Pakanluran lamang. Panloob na daan ng Unibersidad ng Santo Tomas.
				Kalye Mariano Fortunato Jhocson	Pasilangan lamang.
				Osmeña Drive	Pakanluran lamang. Panloob na daan ng Unibersidad ng Santo Tomas.
				Kalye Centro	Pasilangan lamang.
				Kalye Moret	Pasilangan lamang.
				Kalye Galicia	Pasilangan lamang.
				Kalye Padre Noval	Sangandaang may ilaw trapiko.
				Kalye Eloisa	Pakanluran lamang.
				Kalye Tolentino
				Kalye Adelina	Pakanluran lamang.
				Kalye Padre Campa
				Kalye Paquita	Pakanluran lamang.
				Kalye Lerma, Kalye Nicanor B. Reyes Sr. (Morayta)	Dulo ng bulebar. Nagbibigay ng daan papuntang distrito ng Quiapo sa pamamagitan ng Bulebar Quezon; Abenida Claro M. Recto & Divisoria sa pamamagitan ng Kalye Nicanor B. Reyes Sr..
1.000 mi = 1.609 km; 1.000 km = 0.621 mi       Hindi kumpletong access

Tingnan din

• Talaan ng mga lansangan sa Kalakhang Maynila