Baryum

Baryum (Yunancada βαρυς = ağır), sembolü Ba olan kimyasal bir elementtir. Ağır manasına gelen "barys" kelimesinden türemiştir. İngilizcede Barite ağırlık yoğunluk manasında kullanılmaktadır. Baryum elementinin atom numarası 56 olup Periyodik tablonun 6. sırasında ve 2. grubunda bulunur. 2. grupta bulunması özelliğinden dolayı Baryum bir toprak alkali metalidir. Baryum ilk defa 1774 yılında Carl Wilhelm Scheele tarafından tanımlanmıştır. Baryum element halinde beyaz-gri metalik rengindedir fakat yüksek reaktivitelikten dolayı element halinde bulunmaz. Baryumun hemen hemen bütün bileşikleri ise zehirlidir. Metalik Ba yakıldığında elma yeşili bir renk verir. Metalik halde saklanması çok zordur. Aktif bir element olduğu için su, hava ve asitlerle kolayca reaksiyon verir. Toprak alkali grup içerisinde doğada en yaygın bulunan element kalsiyumdur (Ca). Bu sınıftaki metallerin özellikleri birbirine benzemesine karşın bilhassa Kalsiyum, Stronsiyum, Baryum diğerlerinden ayrılır. Bu üç element adi derecede suyu ayrıştırarak Hidrojen açığa çıkarır ve Hidroksit(OH) oluştururlar. Bu Hidroksitler de ısıtıldığında su kaybederek Oksit haline dönmektedirler. Karbonatları ısı karşısında kolay ayrışmasına karşın Baryum Karbonat (BaCO₃) en zor ayrışanıdır. Sülfatları suda hemen hemen hiç erimez.

Baryum

Baryum, ₅₆Ba

Koruyucu bir argon atmosferindeki saf baryum
Standart atom ağırlığı Ar, std(Ba)	137,327(7)
Periyodik tablodaki yeri
Hidrojen Helyum Lityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor Neon Sodyum Magnezyum Alüminyum Silisyum Fosfor Kükürt Klor Argon Potasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Manganez Demir Kobalt Nikel Bakır Çinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom Kripton Rubidyum Stronsiyum İtriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Gümüş Kadmiyum İndiyum Kalay Antimon Tellür İyot Ksenon Sezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodimyum Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprozyum Holmiyum Erbiyum Tulyum İterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum İridyum Platin Altın Cıva Talyum Kurşun Bizmut Polonyum Astatin Radon Fransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptünyum Plütonyum Amerikyum Küriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynştaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Bohriyum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Röntgenyum Kopernikyum Nihoniyum Flerovyum Moskovyum Livermoryum Tennesin Oganesson Sr ↑ Ba ↓ Ra sezyum ← Baryum → lantan
Atom numarası (Z)	56
Grup	2. grup (toprak alkali metaller)
Periyot	6. periyot
Blok	s bloku
Elektron dizilimi	[Xe] 6s2
Kabuk başına elektron	2, 8, 18, 18, 8, 2
Fiziksel özellikler
Renk	soluk sarıya çalan gümüşî[1]
Faz (SSB'de)	Katı
Erime noktası	1000 K ​(727 °C, ​1341 °F)
Kaynama noktası	2118 K (1845 °C; 3353 °F)
Yoğunluk (SSB'de)	3,594 g/L[2]
sıvıyken (en'de)	3,338 g/cm3
Erime entalpisi	7,12 kJ/mol
Buharlaşma entalpisi	142 kJ/mol
Molar ısı kapasitesi	28,07 J/(mol·K)
Buhar basıncı P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k T (K) 911 1038 1185 1388 1686 2170
Atom özellikleri
Yükseltgenme durumları	+1, +2 güçlü bazik
Elektronegatiflik	Pauling ölçeği: 0,89
İyonlaşma enerjileri	1.: 502,9 kJ/mol 2.: 965,2 kJ/mol 3.: 3600 kJ/mol
Atom yarıçapı	Deneysel: 222 pm
Kovalent yarıçapı	215±11 pm
Van der Waals yarıçapı	268 pm
Bir spektrum aralığındaki renk çizgileri Elementin spektrum çizgileri
Diğer özellikleri
Kristal yapı	​Hacim merkezli kübik (hmk)
Ses hızı çubukta	1620 m/s (20 °C'de)
Genleşme	20,47×10-6/K µm/(m·K)[2] (20 °C'de)
Isı iletkenliği	18,4 W/(m·K)
Elektrik direnci	332 Ω·m (20 °C'de)
Manyetik düzen	Paramanyetik[3]
Manyetik alınganlık	+20,6×10-6 cm3/mol[4]
Young modülü	13 GPa
Kayma modülü	4,9 GPa
Hacim modülü	9,6 GPa
Mohs sertliği	1,25
CAS Numarası	7440-39-3
Tarihi
Adını aldığı	Yunancada "ağır" anlamına gelen βαρὺς (baris)
Keşif	Carl Wilhelm Scheele (1772)
İlk izolasyon	Humphry Davy (1808)
İzotop Bolluk Yarı ömür (t1/2) Bozunma türü Ürün

En sık bulunan ve en çok kullanılan Baryum kaynağı Barit madenidir. Doğada sedimanter (tortul, çökelme ile) meydana gelmiş olarak bulunur. Denizlerin ya da suların taşımasıyla tabakalar meydana gelmiştir. Genellikle sıcak su çıkan bölgelerede görülür. Kurşun, Gümüş, Çinko üretiminde kullanılır. Kullanım alanlarından birisi de fren balatalarının altlık malzemesidir.

BaSO₄: Zehirlidir. Radyoopak (Gama ve X ışını) özelliğe haiz olduğundan tıpta kanser teşhislerinde, kâğıt kaplamalarda, boya sanayiinde, plastik, tekstil, mürekkep, kauçuk, batarya ve pil yapımında kullanılır.

BaCO₃: Zehirlidir. Özel camların yapımında, Klor ve NaOH üretiminde kullanılır.

BaO: Solventlerden suyun uzaklaştırılmasında ve petrol sanayinde kullanılır.

BaNO₃: Havai fişeklerde, sıçan zehirlerinde, seramik sırlarda kullanılmaktadır.