Бишкәк

Бишкәк (кырг. Бишкек) — Кыргызстанның башкаласы һәм иң зур шәһәре. Аерым идарә берәмлеге һәм республика карамагындагы шәһәр булып тора. Элек Пишпәк һәм Фрунзе (Михаил Фрунзе хөрмәтенә) исемләрен йөрткән.

Бишкәк
кырг. Бишкек
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1825
Рәсми исем	Бишкек
... хөрмәтенә аталган	Михаил Фрунзе
Демоним	Bichkékien[1] һәм Bichkékienne[1]
Дәүләт	Кыргызстан[2]
Нәрсәнең башкаласы	Кыргызстан, Кыргыз Совет Социалистик Җөмһүрияте, Кыргыз Автономияле Совет Социалистик Республикасы, Чуйский кантон[d], Киргизская автономная область[d], Каракыргыз айрат өлкәсе[d], Фрунзенский европейский кантон[d] һәм Пишпекский уезд[d]
Административ-территориаль берәмлек	Кыргызстан
Сәгать поясы	UTC+06:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Ала-Арча[d]
Анклав буларак әлеге территориягә керә	Чөй өлкәсе
Геомәгълүматлар	Data:Kyrgyzstan/Bishkek.map
Башкарма хакимият башлыгы	Dzhunushaliev Aibek Dzhanyshbekovich[d][3]
Халык саны	1 191 000 (1 гыйнвар 2025)[4]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	750 метр
Кардәш шәһәр	Амман, Әнкара[5], Колорадо-Сприңс, Измир[6], Казвин[5], Алматы[5], Астана[5], Киев[7][8], Минск, Санкт-Петербург[9], Doha[5], Хемниц[5], Үһән[5], Ашкабад[5], Самсун[5], Трабзун[5], Льеж[5], Шэньчжэнь[d][5] һәм Ляньюньган[d][5]
Нәрсә белән чиктәш	Чөй өлкәсе
Бүләкләр	[10][11]
Мәйдан	127 км²[12]
Почта индексы	720000–720085
Рәсми веб-сайт	bishkek.gov.kg
Феноменның икътисады	economy of Bishkek[d]
Беренче язма телгә алу	1760
Социаль медиаларда күзәтүчеләре	11 200 ± 99[13]
Җирле телефон коды	312
Номер тамгасы коды	B, E һәм 01
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Бишкәк Викиҗыентыкта

География

Шәһәр Кыргызстанның төньягында, Чуй үзәнлегендә, Тянь-Шань таулары алдында, Кыргыз тау сыртыннан 40 км төньяктарак, Казакъстан чигеннән 25 км ераклыкта урнашкан. Шәһәрнең мәйданы 169,6 км² тәшкил итә.

Климат

• Уртача еллык температура — 11,3 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 1,7 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 60%

Бишкәк климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	19,2	25,3	30,5	34,7	35,6	40,9	42,8	39,5	36,8	34,1	27,9	23,3	42,8
Уртача максимум, °C	3,2	4,9	11,2	18,5	23,6	29,0	31,7	30,9	25,5	17,8	11,0	5,0	17,7
Уртача температура, °C	−2,6	−0,8	5,3	12,3	17,4	22,4	24,9	23,8	18,5	11,0	4,7	−0,9	11,3
Уртача минимум, °C	−7,1	−5,2	0,4	6,4	11,1	15,6	17,9	16,4	11,3	5,0	−0,1	−5,1	5,6
Абсолют минимум, °C	−31,9	−34	−21,8	−12,3	−5,5	2,4	7,4	5,1	−2,8	−11,2	−32,2	−29,1	−34
Явым-төшем нормасы, мм	26	31	47	76	64	35	19	12	17	43	44	28	442
Чыганак: Погода и климат

Халык

Халык саны

1897[14]	1939[15]	1959[16]	1970[17]	1979[18]	1989[19]	1999[20]	2009[21]	2015	2017[22]
6615	↗92 783	↗223 831	↗430 618	↗532 931	↗610 630	↗750 327	↗821 915	↗937 400	↗965 900
2022[23]	2023[24]	1 гый 2025[4]
↗1 120 827	↗1 145 044	↗1 191 000

Идарә төзелеше

Бишкәк

Бишкәк үзәк мәчете

Шәһәр 4 районга бүленә:

• Октябрь районы — 242 382 (2009)
• Беренче Май районы — 175 894 (2009)
• Свердлов районы — 231 801 (2009)
• Ленин районы¹ — 201 626 (2009)
  • Чон-Арык шәһәр тибындагы поселогы — 9 724 (2009)
  • Урта-Сай авылы — 4 100 (2009)

¹ Ленин районы карамагындагы Чон-Арык поселок советына Чон-Арык шәһәр тибындагы поселогы, Урта-Сай авылы һәм Манас поселогының өлеше (Авиагородок) керә.

Дин

Ислам

• Бишкәк үзәк мәчете

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр

• Әскәр Айтматов, Кыргыз Республикасы тышкы эшләр министры (2002-2005).
• Эрик Бейшембиев (1963), дипломат, Гадәттән тыш һәм Тулы Вәкаләтле илче (17.01.2008), Кыргызстан Республикасының Казан шәһәрендәге Генераль консулы (2023 елның октябреннән), тарих фәннәре кандидаты.
• Лариса Исакова, ТДОһБ баш балетмаейстеры.
• Алия Шаһиева (1997), рәссам, графист, иллюстратор.

Татар, башкортлар

• Люция Каламкарова (1937), санитария гигиеначысы.
• Рөстәм Нигъмәтуллин (1969), ТР беренче вице-премьеры (2017 елдан).
• Газим Шәфыйков (1939-2009, Уфа) - язучы, тәрҗемәче, Салават Юлаев премиясе лауреаты (1992).

Моны да карагыз

• Муса Җәлил бюсты