2009 ел

2009 (ике мең тугызынчы) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча пәнҗешәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 2009 елы, III меңьеллыкның 9 елы, XXI гасырның 9 елы, XXI гасырның 1 унъеллыгының 9 елы, 2000 елларның 10 елы. 2009 елдан бирле 16 ел үтте.

• Азатлык радиосы тәкъвимендә — «Пәрәвез» елы.
• БМО игълан иткән Халыкара астрономия елы.
• Татарстанда һәм Россиядә Яшьләр елы.

Еллар
2005 · 2006 · 2007 · 2008 — 2009 — 2010 · 2011 · 2012 · 2013
Унъеллык
1980-еллар · 1990-еллар — 2000-еллар — 2010-еллар · 2020-еллар
Гасырлар
XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр

3 меңьеллык

XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр — XXIII гасыр

1990-еллар 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000-еллар 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010-еллар 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020-еллар 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030-еллар 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040-еллар 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050-еллар 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060-еллар 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070-еллар 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080-еллар 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090-еллар 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100-еллар 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109

Хронологик таблица

2009 ел башка тәкъвимнәрдә

Милади тәкъвим	2009 MMIX
Юлиан тәкъвим	2008—2009 (14 гыйнвардан)
Юлиан тәкъвим византия эрасы белән	7517—7518 (14 сентябрьдән)
Римны нигезләгәннән башлап	2761—2762 (4 майдан)
Яһүдләр тәкъвиме	5769—5770 ה'תשס"ט — ה'תש"ע
Һиҗри тәкъвим	1430—1431 (18 декабрьдан)
Борынгы әрмәннәр тәкъвиме	4501—4502 (11 августтан)
Әрмәннәрнең чиркәү тәкъвиме	1458 ԹՎ ՌՆԾԸ
Кытай тәкъвиме	4705—4706 (26 гыйнвардан) 戊子 — 己丑 сары күсе — сары үгез
Хәбәш тәкъвим	2001 — 2002
Борынгы һинд тәкъвиме
- Викрам-самват	2065—2066
- Шака самват	1931—1932
Шәмси тәкъвим	1387—1388
Буддачылык тәкъвиме	2552
Япон ел исәбе	21 ел Хэйсэй

Вакыйгалар

• 1 гыйнвар — Словакия еврога күчә.
• 20 гыйнвар — Барак Обама АКШ президенты вазифасына керешә^[1].
• 22 февраль — Лос-Анджелеста 81-нче «Оскар» премиясен тапшыру тантанасы үтә^[2].
• 1 апрель — Албания һәм Хорватия НАТО-га кушылдылар.
• 2 апрель — G-20 Лондон саммиты^[3].
• 16 май — Евровидение 2009 бәйгесендә җиңүне Норвегия вәкиле Александр Рыбак яулый^[4].
• 12 июнь — Иранда президент сайлаулары^[5].

«Татнет йолдызлары» конкурсының «Туган тел» номинациясендә Татар Википедиясе беренче урына ала

• 15 июль — Чечняда журналист Наталья Эстемирова үтерелә.
• 22 июль — Тулы кояш тотылу күренеше.
• 24 сентябрь — Россия Федерациясе президенты Дмитрий Медведев үз карьерада беренче тапкыр БМО-да чыгыш ясады.
• 28 сентябрь — Һиндстан космик аппараты айда су таба.
• 3 октябрь — Бөркетләр фильмының премьерасы.
• 9 октябрь — АКШ президенты Барак Обама Тынычлык өчен Нобель премиясенә лаек була^[6].
• 29 ноябрь — Швейцариядә узган референдум нәтиҗәсендә илдә мәчет манараларын төзү тыелды.
• 1 декабрь — Лиссабон килешүе үз көченә керә.
• 28 декабрь — Татар Википедиясендә мәкаләләр саны 5 мең мәкалә чиген узды.

Вафатлар

Флүн Мусин

Шулай ук карагыз: Төркем:2009 елда вафатлар

• 2 март — Энҗе Мөэминова, шагыйрә.
• 6 март — Габделхак Саматов, күренекле Ислам эшлеклесе.
• 6 апрель — Мирсәет Яруллин, татар композиторы.
• 23 апрель — Әдип Маликов, татар шагыйре, прозаик.
• 27 апрель — Шәех Зәбиров, күренекле татар журналисты, җәмәгать эшлеклесе.
• 12 май — Эрот Зарипов (70), татар рәссамы.
• 8 июнь — Харис Йосыпов, атаклы көрәшче.
• 25 июнь — Майкл Джексон, АКШ поп-җырчысы.
• 1 июль — Людмила Зыкина, рус җырчысы.
• 28 июль — Зәки Рахмангулов, металлург, Социалистик Хезмәт Каһарманы (1966).
• 29 июль — Гакыйль Сәгыйров, татар шагыйре, рәссам.
• 11 август — Рәмзи Илялов, татар язучысы, публицист.
• 16 август — Рафаил Насибуллов, классик көрәш буенча Европа чемпионы, дөнья чемпионатында икенче урын алучы.
• 20 август — Илбарис Надиров, фольклорчы, Татарстанның Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты.
• 23 сентябрь — Флүн Мусин, татар галиме, әдәбият белгече.
• 9 ноябрь — Һидаят Солтанов, ТАССР-ның халык артисты, театр актеры.
• 14 ноябрь — Риф Гайнанов, грек-рим көрәше буенча Халыкара класслы спорт остасы, Россиянең атказанган тренеры. 1985—1992 елларда ССРБ җыелма командасы өлкән тренеры.

Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары[7]

• Зиннур Мансуров, шагыйрь.
• Камил Муллашев, рәссам.
• «Телсез күке» театраль романы буенча спектакльне сәхнәләштерү һәм төп рольне башкарулары өчен Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры иҗат төркеме — язучы-драматург Зөлфәт Хәким, рәссам-куючы Сергей Скоморохов, композитор Рим Хәсәнов, төп рольне башкаручы Рамил Төхвәтуллин.
• Антон Чехов пьесасы буенча «Вишневый сад» спектаклендә Раневская һәм Гаев образларын югары дәрәҗәдә башкарулары өчен В. И. Качалов исемендәге Казан Зур дәүләт академия драма театры иҗат төркеме — Светлана Романова (Славутская) һәм Геннадий Прытков.

Нобель премиясе лауреатлары

• Физика өлкәсендә Нобель премиясе — Чарльз Као (КХҖ, АКШ), Уиллард Бойл (АКШ), Джордж Смит (АКШ).
• Химия өлкәсендә Нобель премиясе — Венкатраман Рамакришнан (Бөекбритания), Томас Стейц (АКШ), Ада Йонат (Исраил).
• Медицина һәм физиология өлкәсендә Нобель премиясе — Элизабет Блэкберн (Австралия, АКШ), Кэрол Грейдер (АКШ), Джек Шостак (АКШ).
• Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе — Герта Мюллер (Румыния, Алмания).
• Тынычлык өчен Нобель премиясе — Барак Обама (АКШ).

Шулай ук карагыз

	Викиҗыентыктагы медиафайллар?