Казакъ теле
Казакъстан Җөмһүриятенең дәүләт теле. Төрки телләрнең кыпчак астөркеменә керә From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Каза́къ теле́ (тат.лат. Qazaq tele, каз. qazaq tili, қазақ тілі, قازاق ءتىلى) — Казакъстан Җөмһүриятенең дәүләт теле. Төрки телләрнең кыпчак астөркеменә керә. Казакъ теле кыргыз теле белән аеруча бәйле тел булып тора.
Remove ads
Тарих
Казакъ теле Алтын Урданың көньяк өлеше таркалуы нәтиҗәсендә барлыкка килгән Казакъ ханлыгында формалашкан. Казакъ ханлыгының теле — Алтын Урданың дала теле булып санала, шуңа күрә татар теленә — Алтын Урданың шәһәр теленә якын, ләкин аермасы бар.
Мәсәлән:
Казакъ телендә ү, ө, ә, ң авазлары татар телендә кебек, қ, ғ татар авазларына къ (q), гъ (ğ), ұ — татарныкы о туры килә: Болгар (тат.) — Бұлғар (каз.) (язылышы төрле, әйтелеше бертигез — Bolğar).
Септіктер (Килешләр)
Казакъ телендә 7 килеш бар. Түбәндә һәр килешнең сораулары, кушымчалары һәм мисаллары китерелгән:
Remove ads
Латин язуына күчү проекты
1992 елдан Казакъстан галимнәре казакъ телен латин имләсенә күчүне тикшерә. 2012 елда Казакъстан президенты латин әлифбасына күчүне раслый, ләкин карар күп бәхәсләр тудырды һәм шактый күп әлифбаның проектлары уйлап чыгарылды (50дән артык). 2017 елның 12 апрелендә Казакъстан президенты Нурсолтан Назарбаев янә хөкүмәткә казакъ әлифбасын латин имласына күчү графигын төзергә кушты.[3] Шул ук елның 26 октябрендә «Казакъ теле әлифбасын латыйн графикасына күчерү турында» фәрманына кул куелган.[4]
- 2018 елдан яңа әлифбага өйрәтә алучы белгечләр һәм дәреслекләр әзерли башларга.
- 2025 елга барлык эш документлары, төп басмалар һәм китаплар латин язуында булырга тиеш.
- Латиницага күчкән чорда латин язуы белән беррәттән кириллица да кулланылачак[5][6].
Remove ads
Шулай ук карагыз
Искәрмәләр
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads