Мияс

Мияс (баш. Мейәс, рус. Миасс) — Чиләбе өлкәсендә урнашкан шәһәр, халык саны буенча Чиләбе өлкәсенең дүртенче шәһәр.

Мияс
рус. Миасс
Байрак[d]
Нигезләнү датасы	1773
Кушамат/тәхәллүс	Город автомобилестроителей[1]
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Мияс шәһәр бүлгесе[d][2]
Административ-территориаль берәмлек	Мияс шәһәр бүлгесе[d][2]
Сәгать поясы	UTC+05:00
Халык саны	146 650 (1 гыйнвар 2025)[3]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	340 метр
Бүләкләр
Мәйдан	112 км²
Почта индексы	456300
Рәсми веб-сайт	g-miass.ru
Беренче язма телгә алу	1773
Җирле телефон коды	3513
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Мияс Викиҗыентыкта

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Мияс (мәгънәләр) битенә күчегез.

Халык саны — 151 812 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 166 676 кеше.^[4]

2025 елның 15 гыйнварында Россия Федерациясе Президенты В. В. Путин указы белән шәһәргә «Хезмәт батырлыгы шәһәре» мактаулы исеме бирелгән^[5].

География

Шәһәр Мияс елгасы өстендә, Чиләбедән 96 километр көньяк-көнбатыштарак урнашкан. Көньяк Урал тимер юлының Миасс стансасы.

Климат

• Уртача еллык температура — 2,5 °C
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 68,0 %
• Уртача еллык җил тизлеге — 3,5 м/с

Мияс климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Уртача температура, °C	−13,6	−12,9	−7	3,0	12,3	18,2	19,4	16,5	10,3	2,6	−7,5	−12,9	2,5
Чыганак: NASA. RETScreen базасы

Тарих

Мияс 1773 елда бакыр эретү заводы төзелүе сәбәпле оешты.

1820-елларда Мияс тирәсендә алтын чыганакларны тапканнар.

1891 елда, бер үк вакытта Миястан һәм Владивостоктан, Транссебер магистрале төзелеше башлана. 1892 елдан Чиләбе ягына тимер юл хәрәкәте башлана, 1903 елда Мияс аша беренче Петербург — Мәскәү — Владивосток поезды үтә.

1919 елдан — 1922 елга хәтле Башкорт АССР составында, 1922—1923 елларда — Чиләбе губернасы составында, 1923—1934 елларда — Урал өлкәсе составында; 1934 елдан — Чиләбе өлкәсе составында.

1926 елда Мияс шәһәр статусын ала.

1941 елда Мияска Мәскәүдән Сталин исемле заводы (хәзерге Урал автобомиль заводы) эвакуацияләнә.

1982 елда шәһәр Хезмәт Кызыл Байрагы ордены белән бүләкләнә.

Халык

1897[6]	1926[6]	1931[6]	1939[6]	1959[7]	1970[8]	1979[9]	1989[10]	2002[11]	2010[4]
16 100	~20 000	~20 100	~28 500	99 043	131 331	150 179	167 839	158 420	151 812

Милли состав

Милләт	2002[12]	2010[13]
руслар	89,0%	89,5%
башкортлар	3,2%	3,5%
татарлар	3,5%	3,3%
украиннар	1,4%	1,3%

Икътисад

Шәһәрнең иң эре предприятиесе — Урал автобомиль заводы (УралАЗ).

"Миассэлектроаппарат", инструментлар ясый торган, "Уралрезина" заводлары Тальк комбинаты, Торгаяк рудаидарәсе.

В.П. Макеев исемле дәүләт ракеталар үзәге.

Югары уку йортлары

• Төньяк Урал дәүләт университетының филиалы
• Чиләбе дәүләт университетының филиалы

Шәхесләр

• Шәүкәт Әмиров (1947―2023), музыкант-балалайкачы, ректор, РФ халык артисты (2006), ТР атказанган сәнгать эшлеклесе (2022).

Дин

Ислам

• Гаилә мәчете
• Зөләйха мәчете

Галерея

• 
  Өлкәне өйрәнү музее
• 
• 
• 
  Гаилә мәчете