Салехард

Салехард (рус. Салехард, нен. Саляʼ харад, комича Обдор, хант. Пуӆңават) — Россиядә шәһәр, Ямал-Ненец автономияле округының үзәге, халык саны буенча округының дүртенче шәһәре.

Салехард
рус. Салехард мориори Пуӆңават мориори Саляʼ харад
Байрак[d]
Нигезләнү датасы	1595
Рәсми исем	Саля' хард
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Ямал-Ненец автономияле округы, Обдорский район[d], Обдорское княжество[d] һәм Салехард шәһәре шәһәр бүлгесе
Административ-территориаль берәмлек	Салехард шәһәре шәһәр бүлгесе
Сәгать поясы	UTC+05:00
Башкарма хакимият башлыгы	Титовский, Алексей Леонидович[d]
Халык саны	51 188 (2021)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	15 метр
Кардәш шәһәр	Азак
Мәйдан	19 км²
Почта индексы	629000
Рәсми веб-сайт	salekhard.org
Җирле телефон коды	34922
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Салехард Викиҗыентыкта

Халык саны — 42 494 кеше.^[1]

2025 елның 15 гыйнварында Россия Федерациясе Президенты В. В. Путин указы белән шәһәргә «Хезмәт батырлыгы шәһәре» мактаулы исеме бирелгән^[2].

География

Салехард Полуй елгасының Об елгасына кушылган урынында, Төмәннән 1982 километр төньяктарак урнаша. Иң якындагы тимер юл станциясе — Лабытнанги (19 км), ул Обның каршы яктагы ярында урнаша. Элек Салехардта тимер юл стансасы да булган, ләкин Трансполяр магистральен ябу нәтиҗәсендә вокзал да ябылган.^[3]

Климат

Салехард климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	3,5	1,9	7,0	15,5	24,5	31,6	32,9	28,2	24,8	18,0	7,0	4,0	32,9
Уртача максимум, °C	−19,2	−18,7	−10	−4,1	3,6	14,2	19,6	15,7	8,8	−0,2	−11,2	−16,5	−1,5
Уртача температура, °C	−23,2	−22,9	−14,9	−9,1	−0,5	9,5	14,8	11,4	5,3	−3	−15,3	−20,6	−5,7
Уртача минимум, °C	−27,5	−27,1	−19,7	−14	−4,2	5,2	10,1	7,3	2,2	−5,7	−18,9	−24,8	−9,8
Абсолют минимум, °C	−50,3	−49	−45	−37,8	−26,1	−7,2	−1,1	−5	−8,6	−36	−42,2	−45	−50,3
Явым-төшем нормасы, мм	22	20	21	26	36	51	64	69	40	45	29	27	450

Тарих

Салахард 1595 елда Обдорск крепосте буларак нигезләнә.

1807 елда крепость корылмалары җимереләләр, Обдорск авылга әверелә.

1923 елга кадәр Тубыл губернасының (1919 елдан — Төмән губернасының) Берёзов өязе составында. 1923—1930 елларда — Урал өлкәсенең Обдорск районы үзәге.

1930 елдан — Ямал-Ненец милли округының үзәге.

1933 елда Обдорск шәһәр тибындагы бистәсенә үзгәртеп корыла, аңа Салехард исеме кушыла.

1938 елда шәһәр статусын ала.

1956—1975 елда шәһәрнең админнистранив буйсынуда Лабытнанги шәһәр тибындагы бистәсе булган.

Халык

1897[4]	1939[5]	1959[6]	1970[7]	1979[8]	1989[9]	2002[10]	2010[1]
~500	~12 800	16 567	21 929	24 935	32 334	36 827	42 494

Дин

Җәмигъ мәчете

Православие

Көнбатыш Себер халыкларының мәҗүси дине

Ислам

• Салехард җәмигъ мәчете

Икътисад

Икмәк комбинаты, балык консервлары заводы, сөт заводы.

Югары уку йортлары

• Төмән дәүләт авыл хуҗалыгы академиясе филиалы
• Урал коммерция һәм хокук ниститутының филиалы
• Мәскәү финанс-һуманитар академиясе филиалы
• Дмитрий Менделеев исемле Тубыл дәүләт педагогика институтының филиалы
• Төмән дәүләт нефть һәм газ университетының филиалы

Фотогалерея

• 
• Файл:Salehardrestoran3.jpg
•