Сөембикә (опера, 2018)

«Сөембикә» — 2 күренештән торучы татар операсы. Композитор Резеда Ахиярова, либретто авторы — шагыйрь Ренат Харис. Премьерасы 2018 елның 26—27 сентябрендә Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет театрында уза. Татар һәм рус телләрендә башкарыла^[1].

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Сөембикә (мәгънәләр) битенә күчегез.

Сөембикә
Гөлнара Гатина — Сөембикә
Көйязар	Резеда Әхиярова
Тел	татар теле һәм рус теле
Куючы дирижёр	Ренат Салаватов
Беренче куелыш	26 сентябрь 2018
Беренче куелыш җире	Муса Җәлил исемендәге Татар академия дәүләт опера һәм балет театры

Вакыйгалар өч шәһәрдә бара. Беренче вакыйга - Казанда, аннары Сөембикәне Мәскәүгә җибәрәләр. Соңгы вакыйга Сөембикә ахыргы көннәрен яшәгән Касыйм шәһәрендә бара^[2].

Операны әзерләүчеләр

• Дирижер-куючы — Ренат Салаватов
• Куючы режиссер — Юрий Александров (Петербург)
• Рәссам-куючы (декорацияләр) — Виктор Герасименко (Мәскәү)
• Костюмнар буенча рәссам — Виктория Хархалуп (Мәскәү)
• Балетмейстер — Давид Авдыш (Мәскәү)
• Җаваплы концертмейстер — Алсу Барышникова

Төп партияләр

• Сөембикә (драматик сопрано) — Гөлнара Гатина һәм Зоя Церерина
• Явыз Иван — Әхмәт Әхәди (Мариин театры, Петербург), Нуржан Бажекенов (Казакъ опера һәм балет театры, Алматы), Ярамир Низаметдинов
• Анастасья — Дарья Рябинко (Красноярск), Юлия Шаварина (Мәскәү)
• Шаһ Гали — Илһам Вәлиев (Уфа) һәм Филүс Каһиров
• Кошчак — Марат Мөхәммәтҗанов (Мәскәү) һәм Артур Исламов
• Бибарс — Айдар Нургаянов, Сервер Кадыйров.
• Кенәз — Юрий Ившин, Ирек Фәттахов, Мөнир Якупов.

Тарихи вакыйгаларга нигезләнсә дә, персонажлары тарихи шәхесләр булса да, «Сөембикә» операсы документаль әсәр түгел. Без, авторлар, бу әсәр белән тамашачыны теләсә нинди чорда да үзгәрешсез кала торган, адәми затны кеше дәрәҗәсенә күтәргән, һәркемнең дә йөрәгендә яшәгән саф хисләр, катлаулы кичерешләр, мәңге ару-талуны белмәс бәхеткә омтылышлар һәм язмыш белән көрәшү мохите аша үткәрергә теләдек. «Сөембикә» — горур хис әсәре. Ренат Харис, либретто авторы