Татарстан язучылар берлеге

Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.

Татарстан язучылар берлеге, 2025 елның 3 октябреннән ― «Россия Язучылар берлеге» гомумроссия иҗтимагый оешмасының Татарстан республика бүлекчәсе (рус. Татарстанское республиканское отделение Общероссийской общественной организации «Союз писателей России»)^[3] — Татарстан профессиональ язучылар оешмасы. Берлек 1936 елда оешкан. 2025 елның 3 октябренә берлектә 316 язучы булган. 2025 елның 3 октябреннән Россия язучылар берлеге^[ru] составында.

Татарстан язучылар берлеге
Нигезләнү датасы	1936
Кыскача исем	СП РТ
Нигезләүче	РСФСР язучылар берлеге[d]
Җитәкче	Ркаил Зәйдулла
Дәүләт	Россия
Административ-территориаль берәмлек	Татарстан
Урам	Мөштәри урамы
Урын	Оконишников йорты
Әгъзалык	Россия язучылар берлеге[d][1][2]
Әгъзалар саны	316[1]
Бәйле оешмалар	Әлмәт язучылар оешмасы һәм Чаллы язучылар оешмасы
Штаб-фатирының урнашуы	Вахитов районы, Казан, Россия
Адрес	Казан шәһәре, Мөштәри урамы, 14 йорт
Рәсми веб-сайт	sptatar.com
Әгъзалары төркеме	Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары
Татарстан язучылар берлеге Викиҗыентыкта

Татар язучылары Арчада Галиәсгар Камалга һәйкәл ачу вакытында

Максатлары

Язучылар берлегенең бүгенге көндәге вазифасы да татар язучыларының яңа буынын тәрбияләү, талантлы яшьләрне барлау, аларны үз вакытында күреп алу, дөрес юнәлешләр биреп, үзебезнең меңьеллык татар әдәбияты үрнәкләрендә иҗатка тарту. Язучылар берлеге әгъзасы итеп кабул ителгәч, аларга мөмкин булган социаль-көнкүреш ярдәмен күрсәтү.

Тарих

Бөек Ватан сугышыннан соң, 1960нчы елларда 100 кеше исәпләнгән.

Соңгы елларда татар язучылары арасында буыннар алмашуы бара. 320 язучының 180не пенсия яшендә, ә 140ы чагыштырмача урта яшьләрдә. Каләм ияләренең уртача яше – 59 тирәсе.

Россия язучылар берлеге составына кертелү

Татарстан язучылар берлегенең РФ язучылар берлеге составына керү турында карар 2025 елның 3 октябрь көнендә, Тинчурин театры бинасында үткәрелгән оешманың чираттан тыш җыенында кабул ителде. Залда утыручы 179 делегат арасыннан бары тик 3 кеше генә оешмаларны берләштерүгә каршы тавыш биргән, берсе тыелып калган^[4]. Моңа кадәр, Татарстан язучылар берлеге РФ берлегенә буйсынмаган бердәнбер оешма булган.

Бүлекчәләре

• 1963 елдан Әлмәт язучылар оешмасы
• 1980 елдан Чаллы язучылар оешмасы^[5][6]

Татарстан Язучылар берлегенең съездлары

• I съезд - (25-29 июль 1934 ел) Берлек идәрәсе рәисе итеп Кави Нәҗми сайлана.^[7]
• XV съезд -
• XVI съезд -
• XVII съезд ― 2012 елда үткәрелә, съездда Татарстан Язучылар берлегенең рәисе итеп Рәфис Корбан сайлана.
• XVIII съезд ― 2016 елда күпчелек тавыш белән яңа рәис итеп Данил Салихов сайлана.
• XIX съезд ― 2021 елда күпчелек тавыш белән (231 язучының 122се аңа тавыш биргән) яңа рәис итеп Ркаил Зәйдулла сайлана^[8].
• XX съезд ― 2025 елның 27 мартында Казанда («Корстон») узган Язучылар берлеге корылтаенда яңа срокка Татарстан язучылар берлеге рәисе итеп Ркаил Зәйдулла сайланган. 194 тавыштан 167 кеше Ркаил Зәйдулла өчен тавыш биргән (Корылтай эшендә Берлекнең барлыгы 301 әгъзасыннан 213е катнашкан)^[9].
• Чираттан тыш съезд ― 2025 елның 3 октябрендә узган. «Россия Язучылар берлеге» гомумроссия иҗтимагый оешмасы (җитәкчесе Владимир Мединский) һәм аның төбәк бүлекчәсе (рәисе Татьяна Сушенцова), Россия язучылары берлегенең Татарстан бүлеге (рәисе Николай Алешков) белән кушылу / берләшү турында карар кабул ителгән^{[10] [11]}. Нигез итеп, Татарстан язучыларының Россия язучылар берлегенең структур бүлекчәсе булуы теркәлгән Устав кабул ителгән^[3].

Шәхесләр

Берлек рәисләре

• 1934-1937 Кави Нәҗми
• 1937 Ләбиб Гыйльми
• 1937 Мирсәй Әмир
• 1938-1939 И. Вахитов
• 1939-1942 Муса Җәлил
• 1942-1944 Таҗи Гыйззәт
• 1945-1950 Әхмәт Ерикәй
• 1950-1953 Гариф Гобәй
• 1953-1958 Гомәр Бәширов
• 1958-1961 Афзал Шамов
• 1961-1968 Мирсәй Әмир
• 1968-1971 Ибраһим Гази
• 1971-1974 Зәки Нури
• 1974-1984 Гариф Ахунов
• 1984-1989 Туфан Миңнуллин
• 1989-1999 Ринат Мөхәммәдиев
• 1999-2005 Фоат Галимуллин
• 2005-2012 Илфак Ибраһимов
• 2012-2016 Рафис Корбан
• 2016-2021 Данил Салихов
• 2021―2025 Ркаил Зәйдулла^[12].

Аерым танылган әгъзалары

Шулай ук карагыз: Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары һәм Төркем:Татарстан язучылары.

яңарт | SPARQL |сурәтләр тап

туу датасы	Исем	әлма-матер	эш урыны	Викиҗыентыктагы төркем	үлем датасы
1923-12-13	Рәмзи Илялов	Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты Россия Федерациясе Чит ил эшләре министрлыгының Дипломатия академиясе	Учительская газета Sovetsky Sport サヴェーツキー・パトリオート Ministry for State Security (Soviet Union)		2009-08-11
1933-04-22	Марат Әмирханов	Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты	«Ватаным Татарстан» Сөембикә (журнал)	Marat Amirhanov
1934-11-11	Роза Хәбибуллина	Мөслим лицее Алабуга дәүләт педагогика институты	Мөслим лицее Татарстанның Республика медицина китапханә-мәгълүмат үзәге
1937-01-01	Ягъсуф Шәфыйков
1937-12-20	Фәтхулла Абдуллин	Ташкент дәүләт транспорт университеты	Кама таңнары
1938-03-26	Рабит Батулла	М. С. Щепкин ис. Югары театр укуханәсе Югары сценарийчеләр һәм режиссерлар курслары А. М. Горький исемендәге Әдәбият институты	Галиәсгар Камал исемендәге Татар театры Татар дәүләт «Әкият» курчак театры Татарстан (телерадиокомпания) Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе Казан дәүләт мәдәният институты	Rabit Batulla
1940-02-08	Мәхмүт Газизов	Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты			2013-09-14
1943-08-04	Равил Фәйзуллин	Казан (Идел буе) федераль университеты Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты	Казан утлары Әлмәт язучылар оешмасы	Ravil Fayzullin
1943-10-28	Вәсимә Хәйруллина	Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты
1946-02-10	Солтан Шәмси	А. М. Горький исемендәге Әдәбият институты	Татарстан китап нәшрияты Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты Казан утлары Идел Татарстан	Sultan Shamsi
1946-05-01	Мирсәй Гариф	Томск дәүләт архитектура һәм төзелеш университеты
1947	Әнвәр Хәйри	Казан (Идел буе) федераль университеты	Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты Мирас Татарстан Республикасы Милли китапханәсе Казан (Идел буе) федераль университеты Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты Казан дәүләт мәдәният институты		2014-07-20
1947-04-26	Рафаил Газизов	Казан (Идел буе) федераль университеты Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты
1952-05-09	Габделәхәт Хәбибуллин
1954-08-20	Ринат Нуруллин	Казан дәүләт аграр университеты	Казан дәүләт энергетика университеты Министерство мелиорации и водного хозяйства Татарской АССР РФА Казан физика-техника институты Казан милли тикшеренү технология университеты Казан дәүләт аграр университеты Institute of Mechanics and Engineering
1957-07-17	Рәдиф Сәгъди	Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе Казан (Идел буе) федераль университеты	Әлмәт татар дәүләт драма театры Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры Казан татар дәүләт яшь тамашачылар театры Татарстан язучылар берлеге
1959-07-17	Диләвәр Османов	Казан дәүләт консерваториясе
1962-12-05	Резедә Шәрипова	Казан (Идел буе) федераль университеты
1964-01-19	Наил Ишмөхәммәтов	De Crypte
1964-12-14	Нәфисә Сабирҗанова
1972-12-11	Искәндәр Сираҗи	Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе Казан дәүләт мәдәният институты	Татарстан (телерадиокомпания) «Шәһри Казан» газетасы «Мәдәни Җомга» «Ватаным Татарстан» «Татарстан яшьләре» Акчарлак «Идел» журналы «Сираҗи сүзе» газетасы
1973-11-27	Айгөл Әхмәтгалиева	Казан (Идел буе) федераль университеты	Мәгърифәт Яр Чаллы дәүләт педагогика университеты «Мәйдан» журналы Казан утлары Аяз Гыйләҗев исемендәге Чаллы татар дәүләт драма театры	Aigul Ahmetgalieva
1980-02-05	Сөмбел Гаффарова	Казан (Идел буе) федераль университеты Казан федераль университетының татар филологиясе һәм тарихы факультеты	Сөембикә (журнал)