авыр төшнең бүленүе чылбырлы төш реакциясе нәтиҗәсендә чыгарыла торган энергия куллану нигезендә ясалган корал, аның белән идарә итү һәм From Wikipedia, the free encyclopedia
Атом-төш коралы яки атом коралы, төш коралы — авыр төшнең бүленүе чылбырлы төш реакциясе нәтиҗәсендә чыгарыла торган энергия куллану нигезендә ясалган корал, аның белән идарә итү һәм тәмеккә (төзәгән урынга) таба китерү чаралары барлыгы.
Атом-төш коралы | |
Атом-төш коралы Викиҗыентыкта |
Атом-төш коралы, биологик һәм химик кораллары массакүләм үтерү коралына карыйлар.
Атом-төш коралы - шартлау төрендәге корал, анда авыр төшнең бүленүе чылбырлы төш реакциясе яки җиңел төшләр синтезы термотөш реакциясе нәтиҗәсендә чыгарыла торган энергия кулланыла.
Атом-төш коралы нигезендә идарә ителешле түгел авыр төшнең бүленүе чылбырлы төш реакциясе һәм термотөш реакцияләре ята.
Төшнең бүленүе чылбырлы реакциясен җибәрсен өчен я уран-235, я плутоний-239, кайбер очракта уран-233 файдаланыла.
Табигатьтә уран ике төп изотоп төрендә очрый - уран-235 (табигый уранның 0,72%) һәм уран-238 (99,2745%), ләкин төшнең бүленүе ягулыгы өчен тик уран-235 кулланыла ала.
Уран-238 изотобында бәйсез чылбырлы төш реакциясе үзе бара алмый, шуңа күрә ул табигатьтә шундый таралган.
Атом-төш бомбасы эшләсен өчен уран-235 булуы 80% ын артык тәшкил итәргә тиеш. Шуңа күрә атом-төш ягулыгын җитештерүдә уран-235 өлешен арттыру өчен бик чыгымлы процесс - уранны баектыру кулланыла.
АКШта коралда уран-235 баектыру дәрәҗәсе 93%, кайчакта 97,5% җитә.
Уранны баектырудан тыш плутоний-239 изотобы нигезендә плутоний бомбасы ясарга була, анда физик үзлекләр тотрыклылыгы өчен плутонийга бераз галлий кушыла.
Төш реакторында уран-238 нейтроннар белән озак нурландыру процессы нәтиҗәсендә нәкъ плутоний чыгарыла, шулай ук торий нейтроннар белән нурландыру нәтиҗәсендә уран-233 чыгарыла.
АКШ атом-төш коралына уран-235 25% ы һәм плутоний-239 75% ы керә.
Атом-төш бомбасын шартлатканнан соң, атом-төш шартлавы була, нәтиҗәдә күп тидерү факторлары тарала:
Электромагнит импульсы тере организмга зур йогынты ясамый, ләкин электрон җайланмаларны боза ала.
Төш кораллары ике төп төргә бүленә:
Кайчакта аерым төрдә карала:
Бүленә торган төшләрне шартлатсын өчен ике төп ысул бар:
Уранның массасы критик массадан кечерәк булса, нейтроннарның күпчелеге тышка чыгып китә һәм чылбырлы реакция хасил булмый кала. Әгәр m>mc булса, нейтроннар бик тиз үрчиләр, һәм реакция шартлау рәвешендә үтә.
Беренче буын атом-төш коралында бу алым кулланыла: дары шартлаганнан соң , критик массадан кимрәк булган уран ике кисәге бергә кушыла, моның нәтиҗәсендә уртак масса критик массадан зуррак булып чыга һәм чылбырлы реакция башлана.
Төшләр бүленү процессы көчле шартлау белән тәмамлана. Бүленеп өлгермәгән төшләр, шартлаганда, төрле якка чәчеләләр.
Нәкъ шушы ысул "Бәләкәч" дигән беренче атом-төш бомбасында кулланылган, ул Хиросима шәһәрендә ташланган.
Имплозив алымда химик шартлаткыч ярдәмендә үзәккә фокусланган сугу дулкыны уран критик халәтен булдыра.
СНВ-1 килешүе буенча бар баллистик ракеталар болай бүленә:
Шулай ук:
Атом-төш клубына түбәндәге илләр керәләр:
Шулай ук Израил атом-төш коралына ия дип санала.
1947 | 1952 | 1957 | 1962 | 1967 | 1972 | 1977 | 1982 | 1987 | 1989 | 1992 | 2002 | 2010 | 2015 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
АКШ | 32 | 1005 | 6444 | ≈26000 | >31255[1] | ≈27000 | ≈25000 | ≈23000 | ≈23500 | 22217[1] | ≈12000 | ≈10600 | ≈8500 | ≈7200 |
Cəʙᴎт Социалистик Җɵᴍhүpᴎᴙтләр Беpᴫеᴦе/Россия | — | 50 | 660 | ≈4000 | 8339 | ≈15000 | ≈25000 | ≈34000 | ≈38000 | ≈25000 | ≈16000 | ≈11000 | ≈8000 | |
Бөекбритания | — | — | 20 | 270 | 512 | ≈225[2] | 215 | |||||||
Франция | — | — | — | 36 | 384 | ≈350 | 300 | |||||||
Кытай | — | — | — | — | 25 | ≈400 | ≈400 | 250 | ||||||
Израил | — | — | — | — | — | ≈200 | ≈150 | 80 | ||||||
Һиндстан | — | — | — | — | — | — | ≈100 | ≈100 | ≈100 | |||||
Пакьстан | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | ≈100 | ≈110 | ≈110 |
КХДҖ | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | ≈5—10 | <10 |
КАҖ | — | — | — | — | — | — | — | — | — | 6 | — | — | — | — |
Барлык | 32 | 1055 | 7124 | ≈30000 | >39925 | ≈42000 | ≈50000 | ≈57000 | 63484 | <40000 | <28300 | <20850 | ≈15700 |
Искәрмә: 1991 елдан Россия һәм АКШ буенча мәгълүмат тик стратегик ракеталарга кагыла, ике ил шактый күп тактик атом-төш коралы санына ия, ләкин аның төгәл саны билгесез. Әлегә дөньядә Россия иң күп стратегик атом-төш коралына ия.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.