Andora

From Wikipedia, the free encyclopedia

Andoramap

Andora, ufisialmente el Principato de Andora el é in stato de l'Europa, in mes ai monti Pirenei, infra Spagna e Francia.
Andora la konfina a nord e a est ko la Francia, mentre a sud e a ovest co la Spagna.

Info velòsi Andorra (ca), Ino ...
Andora
Andorra (ca)
Thumb Thumb
Bandiera Stema
Thumb


InoEl Gran Carlemany


Bomò«Virtus Unita Fortior»
«El País dels Pirineus»
Pozision

Thumb

42°33′30″N 1°33′19″E
ContinenteEuropa

Capitałe  Andora ła Veła
Popołasion
Totałe87 486 (2025)
Densità186,94 hab./km²
Zènaro
 37 502 (%42,9) (%44,4) 38 842 
Demònemoandorana, andorane, andorani, andoran 
Idiomacatałan
Zeografia
Parte dePaexi catałani
Àrea468 km²[1]
Àcua0 %[1]
Ponto pì altoComa Pedrosa (2 942 m)
Ponto pì basoFiume Valira (840 m)
Rente a
Dati istòreghi
Dì festivo
Organizasion pułìtega
Forma de goernoparliamentary coprincipality (en)
Òrgano ezecutivoGovern d'Andora (it)
Òrgano lejislativoConsejo Zenerałe de Andora
Co-prìnsipe franseze de Andora Joan Enric Vives i Sicília (it) (2003)
Primo Ministro de Andora Xavier Espot Zamora (it) (16 de majo del 2019)
Menbro de
Economia
PIL nomenałe3 325 145 407 $ (2021)
Persentuałe IVA4,5 %
Ìndaze de desviłupamento oman0,884[3]  (2022[3] )
Monedaeuro
Banca sentrałeAndoran Financial Authority (en)
Coefisente de Gini

40.0/100

   

Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1AD AND 020
Còdaze de matricołasionAND
Fuzo oràrio
Domìnio de primo liveło.ad
Prefiso tełefònego+376
Tełèfono d'emerzensa
Preza ełètrega

Sito webgovern.ad

Sara

Zeografia

Thumb
Imagine del satelite

El taren del Stato l'é grando 468 km².
L'è el kuinto Stato pi pikol de tuta l'Europa, e l'é el pì grando infra i 6 mikrostati d'Europa [5].

Orografia

Thumb
Tipiko panorama andoran ko monti de 2800 metri sirka a Grau Roig, tela part oriental dela nasion

Kome se vet dala posision tel versante ocidental dela katena dei Pirenei, Andora la é fata par de pì de montagne ko na altesa mèdia de 1.996 m s.l.m., el kui posto pì alt l'é la Coma Pedrosa a 2.942 m.
Ste kua le é separađe de tre val strete fate a "Y" ke le se inkontra tel punto onde ke el fium Valira el asa la nasion par entrar in Spagna, tel posto pì bas de Andora a 870 m.

Idrografia

Thumb
La Valira a Enkamp

Esendo tut infra le montagne, Andora la é par forsa in Stato sensa sbok al mar.

Le akue interne, invese, grasie ai tanti monti e nevai, le é tante. El fium pì inportante l'é la Valira ke la pasa par la kaveđàl Andorra La Vella e el fenìs el tok de Andora a Fontaneda. En altro fium inportante l'é l'Ariège, ke el segna na pikola part del konfin ko la Francia.

I laghi, montani e glasiali i vèn ciamađi estanys. El pì inpotante e grant, l'é el Estany de Juciar.

Klima

El klima de Andora elò é de tipo alpino in alta montagna e kontinentale tei posti pì basi ne tela val del Valira e dei so afluenti minori. El klima andoràn el é karaterizà da nevegađe de inverno in e fresk in istà, le nevegađe le é de solito grose.

Zeografia politega

Thumb
Sudivision storighe e aministrative

Andora la é divisa in 7[6] unità prinsipali ciamađe "parokie", parròquies[7].
Kalke una de ste parokie (Ordino, La Massana e Sant Julià de Lòria) le é divise in "kuarti", quarts; invese la parokia de Canillo la é divisa in "vesinađi", veïnats.
Ogni parokia la é fata de difarenti kolmèi.

Le parokie l'è:

Popolasion

Intant ghe vìu 85.458 (2008) abitanti.
La densità la é 178 ab./km².

I andorani i é na minoransa tel loro Stato.
El sekondo sciap pì grando de forest l'é i spagnoli (32%), ko portoghezi (16%) e francesi (6%). El rimanente 8% el é de altre nasionalità.

Religion

La religion pì difondesta l'é el katolicesimo.

Lengue

La léngua uficiale l'è el katalàn [8]. Le altre lengue inportanti l'é el spagnolo, el francese e el portogheze.

Ekonomìa

. La produsion agrikola la é limitađa - solke el 2% del taren se pol koltarlo - la gran parte del magnàr el é inportà. La prinsipal atività agrikola l'é l'alevamento de feđe e de vake.

La produsion artesanàl konsiste par de pì de sigarete, sigari e aredamento.

El turismo l'é el pilastro prinsipal dela pikola ekonomia de Andora, e el fa sirka el 80% del prodoto interno lordo. Sirka 9 milioni de turisti i visita la nasion ogni an, tirađi dal stato de punto franko e dale lokalità de vilegiatura estive e invernali.
El setor dele banke, grasie al status de "paradis fiskale" del quale Andorra la gode , el kontibuis tanto ala ekonomia.

Moneda

No el ga gnanka na moneda sua ma el dòpera kela de Spagna e Francia [9]: o sia prima de l'euro giréa le pesetas e i franki mentre intnat se dopera i euri. I é drio far tratative par darghe la posibilità anka a Andora de koniar i só euri kome ke fa i altri paesi de la zona del euro [10] ke i pol koniar na só version local dela monéda de tuti.

Acordi komersiałi

Andorano la é in manbro pien dela Unione europea, ma la gode de na partikolar relasion sta kuà. La gode anka de tratati speciałi ko l'UE seben ke no'l ghen fa mìa parte.

Sport

Andora la organiza in kampionato de balon.
Se pol sciar Vallnord, Naturlandia e Grandvalira.

Gałeria de someje

Notasion

Altri projeti

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.