მანგანუმი[1][2] (ლათ. Manganum; ქიმიური სიმბოლო — ) — ელემენტთა პერიოდული სისტემის მეოთხე პერიოდის, მეშვიდე ჯგუფის (მოძველებული კლასიფიკაციით — მეშვიდე ჯგუფის თანაური ქვეჯგუფის, VIIბ) ქიმიური ელემენტი. მისი ატომური ნომერია 25, ატომური მასა — 54.938, tდნ — 1246 °C, tდუღ — 2061 °C, სიმკვრივე — 7.21 გ/სმ3. მაგარი, მყიფე ღია-რუხი მოვერცხლისფრო-მოთეთრო ფერის ლითონია. ცნობილია მანგანუმის ხუთი ალოტროპიული მოდიფიკაცია — ოთხი კუბური და ერთი ტეტრაგონალური კრისტალური მესერით.
მანგანუმი |
25Mn |
54.938 |
3d5 4s2 |
სწრაფი ფაქტები ზოგადი თვისებები, მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა ...
მანგანუმი, 25Mn
|
ზოგადი თვისებები |
---|
მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა |
მოვერცხლისფრო-თეთრი |
---|
სტანდ. ატომური წონა Ar°(Mn) |
54.938043±0.000002 54.938±0.001 (დამრგვალებული) |
---|
მანგანუმი პერიოდულ სისტემაში |
---|
|
ატომური ნომერი (Z) |
25 |
---|
ჯგუფი |
7 |
---|
პერიოდი |
4 პერიოდი |
---|
ბლოკი |
d-ბლოკი |
---|
ელექტრონული კონფიგურაცია |
[Ar] 3d5 4s2 |
---|
ელექტრონი გარსზე |
2, 8, 13, 2 |
---|
ელემენტის ატომის სქემა
|
ფიზიკური თვისებები |
---|
აგრეგეგატული მდგომ. ნსპ-ში |
მყარი სხეული |
---|
დნობის ტემპერატურა |
1246 °C (1519 K, 2275 °F) |
---|
დუღილის ტემპერატურა |
2061 °C (2334 K, 3742 °F) |
---|
სიმკვრივე (ო.ტ.) |
7.21 გ/სმ3 |
---|
სიმკვრივე (ლ.წ.) |
5.95 გ/სმ3 |
---|
დნობის კუთ. სითბო |
12.91 კჯ/მოლი |
---|
აორთქ. კუთ. სითბო |
221 კჯ/მოლი |
---|
მოლური თბოტევადობა |
26.32 ჯ/(მოლი·K) |
---|
ნაჯერი ორთქლის წნევა
P (პა) |
1 |
10 |
100 |
1 k |
10 k |
100 k |
T (K)-ზე |
1228 |
1347 |
1493 |
1691 |
1955 |
2333 |
|
ატომის თვისებები |
---|
ჟანგვის ხარისხი |
−3, −2, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7 |
---|
ელექტროდული პოტენციალი |
|
---|
ელექტროუარყოფითობა |
პოლინგის სკალა: 1.55 |
---|
იონიზაციის ენერგია |
- 1: 717.3 კჯ/მოლ
- 2: 1509.0 კჯ/მოლ
- 3: 3248 კჯ/მოლ
-
|
---|
ატომის რადიუსი |
ემპირიული: 127 პმ |
---|
კოვალენტური რადიუსი (rcov) |
139±5 პმ |
---|
მანგანუმის სპექტრალური ზოლები |
სხვა თვისებები |
---|
ბუნებაში გვხვდება |
პირველადი ნუკლიდების სახით |
---|
მესრის სტრუქტურა |
კუბური მოცულობაცენტრირებული |
---|
ბგერის სიჩქარე |
5150 მ/წმ (20 °C) |
---|
თერმული გაფართოება |
21.7 µმ/(მ·K) (25 °C) |
---|
თბოგამტარობა |
7.81 ვტ/(მ·K) |
---|
კუთრი წინაღობა |
1.44 ნომ·მ (20 °C) |
---|
მაგნეტიზმი |
პარამაგნეტიკი |
---|
მაგნიტური ამთვისებლობა |
6996528999999999999♠+529.0×10−6 სმ3/მოლ |
---|
იუნგას მოდული |
198 გპა |
---|
დრეკადობის მოდული |
120 გპა |
---|
მოოსის მეთოდი |
6.0 |
---|
ბრინელის მეთოდი |
196 მპა |
---|
CAS ნომერი |
7439-96-5 |
---|
ისტორია |
---|
აღმომჩენია |
Carl Wilhelm Scheele (1774) |
---|
პირველი მიმღებია |
Johann Gottlieb Gahn (1774) |
---|
მანგანუმის მთავარი იზოტოპები |
---|
იზოტოპი |
გავრცელებადობა |
ნახევ. დაშლა (t1/2) |
რადიო. დაშლა |
პროდუქტი |
52Mn |
სინთ |
7000559100000000000♠5.591 დღ-ღ |
β+ |
52Cr |
53Mn |
კვალი |
7006370000000000000♠3.7×106 წ |
ε |
53Cr |
54Mn |
სინთ |
7002312081000000000♠312.081 დღ-ღ |
ε |
54Cr |
β− |
– |
e+ |
|
55Mn |
100% |
სტაბილური |
|
• |
დახურვა