Japannese Keiserryk
tydperk in die Japannese geskiedenis tussen die Meiji-Herstelling in 1868 en die Japannese oorgawe aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog in 1945 From Wikipedia, the free encyclopedia
Die term Japannese Keiserryk of Keiserryk Japan (大日本帝國 (Dai Nippon Teikoku "Keiserryk Groot-Japan"?)[6]) verwys gewoonlik na die tydperk in die Japannese geskiedenis tussen die Meiji-Herstelling in 1868 en die Japannese oorgawe aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog in 1945. In politieke opsig sluit dit die tyd tussen die ontbinding van die Han en die indeling van Japan in prefekture op 14 Julie 1871, Japan se uitbreiding oor die Stille en Indiese oseane tot sy formele oorgawe op 2 September 1945 in. Grondwetlik verwys die term na die tyd vanaf 30 November 1890 tot 2 Mai 1947. Die benamings Japannese Ryk en Keiserlike Japan is algemeen bekend, terwyl die letterlike vertaling van die Japannese naam Keiserryk Groot-Japan is.
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Leuse: 1868–1912: 五箇条の御誓文 (Gokajō no Goseimon?) ("Handveseed"/"Die eed in vyf artikels") 1926–1947: 八紘一宇 (Hakkō ichiu?) ("Die wêreld onder een dak"/"Al agt hoeke van die wêreld") | |||||||||||||||||||||||||
| Volkslied: 君が代 (Kimi ga Yo?) (Sy keiserlike majesteit se heerskap) | |||||||||||||||||||||||||
.svg) | |||||||||||||||||||||||||
| Hoofstad | Kioto (1868–1869)[1] Tokio (1869–1947) 35°41′N 139°41′O | ||||||||||||||||||||||||
| Taal/Tale | Japannees | ||||||||||||||||||||||||
| Godsdiens | De jure: geen De facto: Sjintoïsme[2][3] | ||||||||||||||||||||||||
| Regering | Monargie | ||||||||||||||||||||||||
| Tennō | |||||||||||||||||||||||||
| - 1868–1912 | Meiji | ||||||||||||||||||||||||
| - 1912–1926 | Taishō | ||||||||||||||||||||||||
| - 1926–1947 | Shōwa | ||||||||||||||||||||||||
| Eerste minister | |||||||||||||||||||||||||
| - 1885–1888 (eerste) | Itō Hirobumi | ||||||||||||||||||||||||
| - 1946–1947 (laaste) | Shigeru Yoshida | ||||||||||||||||||||||||
| Wetgewer | Keiserlike dieet | ||||||||||||||||||||||||
| Historiese tydperk | Nuwe tyd | ||||||||||||||||||||||||
| - Meiji-Herstelling | 3 Januarie 1868 | ||||||||||||||||||||||||
| - Meiji-grondwet | 29 November 1890 | ||||||||||||||||||||||||
| - Eerste Chinees-Japannese Oorlog | 1894–1895 | ||||||||||||||||||||||||
| - Russies-Japannese Oorlog | 1904–1905 | ||||||||||||||||||||||||
| - Eerste Wêreldoorlog | 1914–1918 | ||||||||||||||||||||||||
| - Tweede Chinees-Japannese Oorlog | 1937–1945 | ||||||||||||||||||||||||
| - Japannese oorgawe | 2 September 1945 | ||||||||||||||||||||||||
| - Nuwe grondwet | 3 Mei 1947 | ||||||||||||||||||||||||
| Oppervlakte | |||||||||||||||||||||||||
| - 1938[4] | 1 984 000 km2 766 027 sq mi | ||||||||||||||||||||||||
| Bevolking | |||||||||||||||||||||||||
| - 1920[5] skatting | 77 700 000 | ||||||||||||||||||||||||
| - 1940[5] skatting | 105 200 000 | ||||||||||||||||||||||||
| Geldeenheid | Jen | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
.svg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Die land is die Japannese Keiserryk genoem toe die Meiji-Herstelling die grondslag vir 'n nuwe regering gevorm het om die Ryk te verenig. Desondanks is eers in die grondwet van die Keiserryk Groot-Japan, die "Meiji-grondwet" van 1889, die titel Tennō ("Keiser van Japan") vir die eerste keer amptelik gebruik. Die amptelike naam van die land is eers in 1936 wetlik vasgelê. Voorheen is die benamings Nippon ("Japan"), Nippon koku of Nihon koku ("Land Japan"), Dai-Nippon ("Groot-Japan"), Dai-Nippon koku of Dai-Nihon koku ("Staat Groot-Japan"), Nihon Teikoku ("Keiserryk Japan") gelyktydig op 'n amptelike vlak gebruik.
1946, een jaar na die einde van die Tweede Wêreldoorlog, is Japan herstruktureer en die amptelike naam gewysig. Met die nuwe grondwet van Japan in 1946 is die amptelike naam as "Staat Japan" (Nihon Koku) aangedui.[7]
Die historiese staat word in Afrikaans dikwels "Japannese Keiserryk" of "Keiserryk Japan" genoem. In Japannees word dit Dai Nippon Teikoku (大日本帝國?) genoem[6] wat as "Keiserryk Groot-Japan" (Dai "Groot", Nippon "Japannese", Teikoku "Keiserryk") vertaal kan word.
Hierdie betekenis is belangrik in opsig van sy geografie, wat die Japanse Argipel en sy omliggende gebiede insluit. Die nomenklatuur Japannese Keiserryk het bestaan sedert die anti-Tokugawa domeine van Satsuma en Chōshū, wat hul nuwe regering tydens die Meiji-Herstelling ten einde van 'n nuwe moderne staat wat die Westerse oorheersing sal kan weerstaan, gestig het.
Vanweë sy naam in kanji-karakters en sy vlag is die Japannese Keiserryk ook "Keiserryk van die Son" genoem.
Japan
Eerste fase, beset Taiwan (Formosa)
Tweede fase, beset Korea
Derde fase, beset Mantsjoerye
Laaste fase, beset China (misluk)
Vir die militêre-industriële ontwikkelingsplan en die industriële groei is merkantilistiese teorieë gebruik. Dit het tot 'n vinnige industrialisering en militarisasie onder die leuses Fukoku Kyōhei (富國強兵, "Verryk die land, versterk die gewapende magte") en Shokusan Kōgyō (殖産興業, "Bevorder die industrie") gelei. Japan was van mening, dat vir 'n mededinging met die Europese magte hulpbronryke kolonies nodig was. Formosa (Taiwan in 1895) en Korea (in 1910) is as landbou-georiënteerde kolonies deur die Japannese Keiserryk geannekseer; die Mantsjoerye se yster en steenkool, Indo-China se rubber en China se groot rykdom aan hulpbronne was vervolgens die mikpunt van die nywerhede.
Tydens die Eerste Wêreldoorlog het Japan, wat ná sy oorwinning tydens die Russies-Japannese Oorlog 1904/05 'n groot moondheid geword het, aan die kant van die Drievoudige Entente geveg. Reeds in die herfs van 1914 kon dit 'n deel van die Duitse kolonie Nieu-Guinee beset en die Duitse Qingdao in China verower, waardeur Japan se deelname aan die militêre gevegte beperk was.
Japan het homself tydens die Paryse Vredeskonferensie in 1919 rassisties gediskrimineer gevoel en nie op dieselfde vlak van die westelike moondhede nie. Dit het tot sy geleidelike wegdraai van die weste bygedra. In 1923 is die alliansie met die Verenigde Koninkryk beëindig.
As gevolg van die Groot Depressie het Japan soos sommige ander lande 'n politiek beoefen, wat onder die term fascisme klassifiseer word. Dit was 'n unieke politieke vorm, hoewel dit ook enkele ooreenstemmings met Europa gehad het. Japan het veral op twee ekonomiese doele gemik. Die streng beheerde bewapeningbedryf het die nasionale ekonomie tydens die Groot Depressie blykbaar weer laat groei. As gevolg van die Japanse Argipel se tekort aan hulpbronne moes hulpbronne soos yster, ruolie en steenkool grotendeels ingevoer word om 'n sterk nywerheidsektor op 'n vinnige groeipad te kon hou. Die meeste van hierdie materiale is uit die Verenigde State ingevoer.
Die Mantsjoerye is in 1931 ná die omwerp van swak weerstand verower. Die oorlog is op internasionale vlak met die redenasie van die Mantsjoes se bevryding uit die Chinese gesag geregverdig. Vervolgens is 'n satellietstaat (Mantsjoekwo) met die vroeë Keiser van China, Puyi, as staatshoof gestig. Die aangrensende provinsie Jehol is in 1933 verower.
Japan het in 1937 sy inval in China begin wat tot die Tweede Chinees-Japannese Oorlog gelei het. China was deur die Chinese Burgeroorlog tussen Mao Zedong se kommuniste en Chiang Kai-shek se nasionaliste geteister, wie nou teen die nuwe vyand saamgespan het. Japan het die grootste gedeelte van die Chinese kus en die hawestede verower, maar het noukeurig die Europese invloedsfeer vermy. Voor sy inval het Japan in 1936 'n antikommunistiese verdrag, die Anti-Kominternpakt, met Nazi-Duitsland onderteken; in 1937 het die fascistiese Italië aangesluit.[8]
Japan se gewapende magte het aanvanklik grootskaalse militêre oorwinnings tydens die Tweede Chinees-Japannese Oorlog (1937–1945) en die Oorlog in die Stille Oseaan (1941–1945) behaal. Ná baie oorwinnings deur die Geallieerdes van die Tweede Wêreldoorlog en die volgende oorlogsverklaring van die Sowjetunie teen Japan op 9 Augustus 1945, die invasie van Mantsjoerye en ander gebiede, en toe die bombarderings van beide Hirosjima en Nagasaki met kernwapen, het die Japannese Keiserryk op 15 Augustus 1945 aan die Geallieerdes oorgegee. Japan se enigste voorwaarde was die bewaring van die Tennō se pos. 'n Besettingstydperk deur die Geallieerdes het gevolg, en 'n nuwe grondwet is onder Amerikaanse invloed in 1947 goedgekeur, waarmee die Japannese Keiserryk amptelik ontbind is. Die besetting en heropbou het tot 1952 geduur, waarop die nuwe nasie onder die amptelike naam "Staat Japan", in Afrikaans onder sy kortnaam "Japan" bekend, gestig is. Japan moes van al sy kolonies en besette gebiede onttrek; die noordelike gebiede (Koerile-eilande en Noord-Korea) is deur die Sowjetunie beset, terwyl die Verenigde State en – op 'n kleiner skaal – die Verenigde Koninkryk die suidelike gebiede (die Japanse Argipel en Suid-Korea) beset het. Dit was die eerste keer in die Geskiedenis van Japan wat dié land deur 'n buitelandse mag beset is.[9] Sedert die anneksasie van die Koerile-eilande deur die voormalige Sowjetunie baklei Japan en Rusland om die vier mees suidelike eilande van dié eilandgroep.
'n Direkte gevolg van die Japannese Keiserryk se ontbinding was die Korea-oorlog (1950–1953), die eerste konflik van die opkomende Koue Oorlog tussen Noord- en Suid-Korea, maar ook tussen die Sowjetunie en die Volksrepubliek China aan die een kant en die Amerikaans-geleide Westerse koalisie aan die ander kant. Sedertdien is Korea tussen die kommunistiese Demokratiese Volksrepubliek Korea in die noorde en die demokratiese Republiek Korea in die suide verdeel, wat nog steeds in 'n amptelike status van oorlog verkeer. Japan self is sedert die onttrekking van die Amerikaanse Gewapende Magte in 1951 (saam met Suid-Korea en die Republiek China op Taiwan) 'n getroue bondgenoot van die Verenigde State.[10]
Die keisers (Tennō) gedurende hierdie tydperk, wat oor die hele bewind van Meiji en Yoshihito, asook 'n kleiner gedeelte van die Shōwa-tydperk streek, is in Japan onder hul postume name bekend, wat met dié van die tydperke ooreenstem: Keiser Meiji (Mutsuhito), Keiser Taishō (Yoshihito) en Keiser Shōwa (Hirohito).
- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Keiser van Japan.
| Portret | Postume naam1 | Noemnaam2 | Kindernaam3 | Tydperk van bewind | Tydperknaam4 |
|---|---|---|---|---|---|
 |
Tennō Meiji (明治天皇) |
Mutsuhito (睦仁) |
Sachi-no-miya (祐宮) |
1868–1912 (1890–1912)5 |
Meiji ("verligte bewind") |
 |
Tennō Taishō (大正天皇) |
Yoshihito (嘉仁) |
Haru-no-miya (明宮) |
1912–26 | Taishō ("groot geregtigheid") |
 |
Tennō Shōwa (昭和天皇) |
Hirohito (裕仁) |
Michi-no-miya (迪宮) |
1926–896 | Shōwa ("tydperk van verligte vrede") |
| 1 Elke postume naam word na die onderskeie era se name as Ming- en Qing-dinastieë van China gegee. | |||||
| 2 Die Japanese keiserlike familie beskik nie oor 'n van of dinastiese naam nie. | |||||
| 3 Die Meiji-keiser was vanaf sy geboorte tot op 11 November 1860 net onder die naam Sachi-no-miya bekend, toe hy deur Keiser Kōmei as erfgenaam geproklameer is en sy persoonlike naam Mutsuhito ontvang het. | |||||
| 4 Geen veelvuldige tydperkname is vir die regerings ná keiser Meiji gegee nie. | |||||
| 5 Grondwetlik | |||||
| 6 Grondwetlik. Die bewind van Keiser Shōwa het trouens tot in 1989 geduur, nadat hy nie ná die einde van die Tweede Wêreldoorlog abdikeer het nie. Hy het egter ná die aanvaarding van die grondwet van 1947 sy status as 'n lewende god en sy outokratiese mag verloor. | |||||
.svg){kind=small}
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
