Turks

Turks (Türkçe [ˈtyɾct͡ʃɛ] ) word deur omtrent 84 miljoen mense wêreldwyd as eerste taal gepraat en is dus die Turkiese taal wat die meeste gepraat word. Die meeste sprekers woon in Turkye en Siprus, met kleiner groepe in Irak, Griekeland, Bulgarye, Noord-Masedonië, Kosovo, Albanië en ander dele van Suidoos- en Oos-Europa. Turks is die amptelike taal van Turkye en die omstrede gebied Noord-Siprus. In Siprus is dit saam met Grieks die amptelike tale.

Status van Turks volgens lande:

   Amptelike taal in Turkye, Siprus en Noord-Siprus

   Erkende minderheidstaal in Bosnië en Herzegowina, Roemenië en Griekeland

   Lande waar dit erken word as 'n minderheidstaal en medeamptelik in minstens een munisipaliteit in Noord-Masedonië, Kosovo en Irak

Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Turke.

 

Turks Türkçe
Gepraat in:	Siprus  Turkye  Kosovo  Noord-Masedonië  Roemenië  Bulgarye  Griekeland  Irak
Gebied:	Suidoos-Europa en Wes-Asië
Totale sprekers:	84 miljoen (eerste taal) 6 miljoen (tweede taal)[1]
Rang:	17
Taalfamilie:	Altaïes  Turkies   Oghusies    Wes-Oghusies     Turks
Skrifstelsel:	Latynse alfabet
Amptelike status
Amptelike taal in:	Siprus  Turkye  Turkse Republiek van Noord-Siprus
Gereguleer deur:	Taalinstituut vir Turks
Taalbedreigingstatus
Uitgesterf EXUitgestorwe taal Bedreig CRKrities bedreigde SEErg bedreigde DEBedreigde VUKwesbare    Veilig    NENie bedreig nie Dit is nie 'n bedreigde taal volgens die UNESCO-wêreldatlas van bedreigde tale.
Taalkodes
ISO 639-1:	tr
ISO 639-2:	tur
ISO 639-3:	tur

In die weste het die invloed van Ottomaanse Turks, die Turkse taal wat in die administratiewe en literêre kringe van die Ottomaanse Ryk gebruik is, versprei namate die Ottomaanse Ryk uitgebrei het. In 1928 is die Ottomaanse Turkse alfabet met die Latynse alfabet vervang as een van Atatürk se hervormings in die vroeë jare van die Republiek Turkye.^[2]

Sommige kenmerkende aspekte van die Turkse taal is vokaalharmonie en uitgebreide agglutinasie. Die basiese woordorde van Turks is onderwerp–voorwerp–werkwoord. Turks het geen naamwoordklasse of grammatikale geslag nie. Die taal maak gebruik van eerbewyse en maak onderskeid tussen verskillende vlakke van beleefdheid, sosiale afstand, ouderdom, hoflikheid en bekendheid teenoor die geadresseerde. Die meervoud tweedepersoon voornaamwoord en werkwoordvorme word gebruik wat verwys na 'n enkele persoon uit respek.^[3]