Артур Шапэнгаўэр

Артур Шапэнгаўэр (па-нямецку: Arthur Schopenhauer; 22 лютага 1788, Данцыг, цяпер Гданьск — 21 верасьня 1860, Франкфурт-на-Майне) — нямецкі філёзаф.

Артур Шапэнгаўэр
па-нямецку: Arthur Schopenhauer
Дата нараджэньня	22 лютага 1788
Месца нараджэньня	Данцыг (цяпер Польшча)
Дата сьмерці	21 верасьня 1860 (72 гады)
Месца сьмерці	Франкфурт-на-Майне
Прычына сьмерці	дыхальная няздатнасьць[d]
Месца пахаваньня	Франкфурцкія галоўныя могілкі[d][1]
Месца вучобы	Гётынгенскі ўнівэрсытэт HU Berlin Ernestinum Gotha[d]
Занятак	прафэсар унівэрсытэту, філёзаф, пісьменьнік, музыказнаўца, перакладнік
Навуковая сфэра	мэтафізыка, этыка, эстэтыка, псыхалёгія і гісторыя філязофіі[d]
Месца працы	Берлінскі ўніверсітэт[d] HU Berlin
Папярэднік	Плятон, Джон Лок, Бэнэдыкт Сьпіноза, Дэйвід Г’юм, Імануіл Кант і Ёган Вольфганг фон Гётэ
Наступнік	Фрыдрых Ніцшэ, Эдуард фон Гартман, Рыхард Вагнэр[2]
Школа/традыцыя	кантыянства, ідэалізм
Кірунак	неклясычная філязофія, ірацыяналізм
Асноўныя зацікаўленасьці	мэтафізыка, эстэтыка, этыка, фэнамэналёгія, мараль, псыхалёгія
Значныя ідэі	The World as Will and Representation[d] і Parerga and Paralipomena[d]
Бацька	Heinrich Floris Schopenhauer[d]
Маці	Johanna Schopenhauer[d]
Подпіс
Артур Шапэнгаўэр у Вікісховішчы

Адзін з самых вядомых мысьляроў ірацыяналізму, мізантроп, меў прыхільнасьць да нямецкага рамантызму, захапляўся містыкай, вывучаў філязофію Імануіла Канта і філязофскія ідэі Ўсходу (у яго кабінэце стаялі бюст Канта і бронзавая статуэтка Буды), Упанішады, а таксама стоікаў — Эпіктэта, Авідыюса, Цыцэрона й іншых, крытыкаваў сваіх сучасьнікаў Гэгеля і Фіхтэ. Называў існы сьвет, у проціпастаўленьне сафістычным, як ён выказваўся, вымышленьням Ляйбніца, — «найгоршым з магчымых сьветаў», за што атрымаў мянушку «філёзафа пэсымізму».

Асноўная філязофская праца — «Сьвет як воля і ўяўленьне» (1819), камэнтаваньнем і папулярызацыяй якой Шапэнгаўэр займаўся да самой сьмерці.