Бамбэрг

Ба́мбэрг (па-нямецку: Bamberg, у сярэдневеччы Babenberg, на бамбэрскай гаворцы франконскага дыялекту Bambärch) — горад у Нямеччыне, у фэдэральнай зямлі Баварыя, у акрузе Верхняя Франконія. Унівэрсытэцкі горад, цэнтар аднайменнага арцыбіскупства. Разьмешчаны на сямі ўзгорках, Бамбэрг мае мянушку «Франконскі Рым». Насельніцтва на 31 сьнежня 2012 году складала 70 863 чалавекі.

Бамбэрг
ням. Bamberg
Бамбэрская Старая ратуша
Герб Бамбэргу Сьцяг Бамбэргу
Першыя згадкі:	902
Краіна:	Нямеччына
Фэдэральная зямля:	Баварыя
Акруга:	Верхняя Франконія
Кіраўнік:	Андрэас Штарке[d]
Плошча:	54,58 км²
Вышыня:	262 м н. у. м.
Насельніцтва (2012)
колькасьць:	70 863 чал.
шчыльнасьць:	1298,33 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	+49(0)951
Паштовыя індэксы:	96047, 96049-96052
Нумарны знак:	BA
Геаграфічныя каардынаты:	49°53′30″ пн. ш. 10°53′30″ у. д.
Бамбэрг на мапе Нямеччыны Бамбэрг
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
https://www.stadt.bamberg.de/

Стары горад Бамбэргу анг. Town of Bamberg[~ 1]
Сусьветная спадчына ЮНЭСКО
Выгляд на Стары горад Бамбэргу з Саборам і Рэзыдэнцыяй
Краіна	Нямеччына
Тып	культурны
Крытэры	ii, iv
ID	624
Рэгіён[~ 2]	Эўропа і Паўночная Амэрыка
Каардынаты
Гісторыя ўключэньня
Уключэньне	1993 (17)
Назва ў афіцыйным сьпісе па-ангельску Рэгіён паводле клясыфікацыі ЮНЭСКО

Стары горад Бамбэргу — найбуйнейшы з найлепш захаваных гістарычных цэнтраў нямецкіх гарадоў. У 1993 годзе ён быў уключаны ў Сьпіс сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО.

Гісторыя

Бамбэрг упершыню згадваецца ў 902 годзе як уладаньне роду Бабэнбэргаў Castrum Babenberch (вымаўляецца «Каструм Бабэнбэрх»). У 973 годзе імпэратар Атон II падараваў Бамбэрг свайму стрыечнаму брату Генрыху. Яго сын, Генрых II заснаваў тут у 1007 годзе біскупства і распачаў будаўніцтва Бамбэрскага сабору. У 1430 годзе да гораду падыйшлі гусіты, аднак маркграф Фрыдрых Брандэнбурскі здолеў адкупіцца ад аблогі за 12 000 гульдэнаў. У наступныя стагодзьдзі Бамбэрг моцна цярпеў ад іншаземных войскаў: у Трыццацігадовую вайну — ад швэдзкіх, у Сямігадовую — ад прускіх, а ў часы Напалеона — ад францускіх. Але ў пэрыяд барока, асабліва з канца XVII і да сярэдзіны XVIII стагодзьдзя, Бамбэрг перажывае культурны росквіт. З 1802 году Бамбэрг у складзе Баварыі. У час Рэвалюцыі 1848—1849 гадоў Бамбэрг становіцца адным з цэнтраў кіруемых дэмакратамі. Пасьля Другой сусьветнай вайны Бамбэрг знаходзіўся ў амэрыканскай акупацыйнай зоне: з таго часу і дагэтуль у горадзе разьмешчаны гарнізон арміі ЗША.

Славутасьці

• Стары горад, зь вялікай колькасьцю архітэктурных помнікаў, у тым ліку:
  • Бамбэрскі катэдральны сабор
  • Старая ратуша
  • Фартэцыя Альтэнбург
  • Кляштар Сьвятога Міхаіла
  • Старая рэзыдэнцыя біскупаў (па-нямецку: Alte Hofhaltung)
  • Новая рэзыдэнцыя біскупаў
  • Царква Сьвятога Якава (1073—1109)
  • Царква Сьвятога Гангольфа (XI стагодзьдзе)
  • Царква Сьвятога Стэфана
  • Царква Сьвятога Мартына (1686—1691)
  • Царква Сьвятой Веры
  • Квартал «Малая Вэнэцыя»
• Музэй Дыяцэзы
• Гістарычны музэй
• Новая Рэзыдэнцыя зь Дзяржаўнай галерэяй
• Франконскі броварны музэй
• Дом Э.Т.А. Гофмана

Эканоміка

У горадзе разьвіта вытворчасьць камлектуючых для аўтамабіляў, электратэхнікі і харчовая прамысловасьць, асабліва вытвочасьць піва. Значную ролю ў эканоміцы гораду грае турызм.

Асобы

Нарадзіліся ў Бамбэргу

• Конрад III Гогэнштаўфэн (1093—1152) — кароль Нямеччыны
• Увэ Босэрт (нар. у 1974) — гітарыст гурта Reamonn

Зьвязаныя з Бамбэргам

• Ульрых Бамбэрскі (памёр у 1127) — летапісец
• Георг Вільгельм Фрыдрых Гэгель (1770—1831) — нямецкі філёзаф
• Эрнст Тэадар Амадэй Гофман — нямецкі пісьменьнік, кампазытар, мастак

Бамбэрг у фільмах

Бамбэрг служыў дэкарацыямі для шматлікіх фільмаў, сярод якіх:

• Лёля Монтэс (1955, з Пітэрам Усьцінавым)
• Лятучы клясны пакой (1973)
• Карлік-Нос (2007)
• Тры мушкетэры (2011, з Логанам Лерманам і Мілай Ёвавіч)

Гарады-сябры

• Філях, Аўстрыя
• Фэльдкірхэн, Аўстрыя
• Эстэргом, Вугоршчына
• Бэдфард, Вялікабрытанія
• Радэз, Францыя
• Прага (раён Прага I), Чэхія

Галерэя

• 
  Бамбэрскі катэдральны сабор
• 
  Старая рэзыдэнцыя
• 
  Новая рэзыдэнцыя
• 
  «Малая Вэнэцыя»
• 
  Царква Сьвятога Міхаіла з боку Парку Ружаў
• 
  Замак Альтэнбург
• 
  Царква Сьвятога Гангольфа
• 
  Царква Сьвятога Мартына
• 
  Царква Сьвятой Веры
• 
  У цэнтры гораду (будынак справа на востраве — Старая ратуша)

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйная старонка (ням.)