Баравуха

Бараву́ха^[2] — былое мястэчка ў Беларусі, на беразе возера Вельля недалёка ад ракі Дзьвіны. Уваходзіла ў склад Наваполацкага гарсавету Віцебскай вобласьці і зьяўлялася цэнтрам Баравускага сельсавету. Насельніцтва на 2019 год — 5406 чалавек^[1]. Знаходзіцца за 12 км ад Наваполацку, за 10 км ад Полацку^[3]; чыгуначная станцыя на лініі Дзьвінск — Полацак, каля шашы Полацак — Рыга.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Баравуха (неадназначнасьць).

Баравуха лац. Baravucha
Першыя згадкі:	XIX стагодзьдзе
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Полацкі
Гарадзкі савет:	Наваполацкі
Насельніцтва:	5406 чал. (2019)[1]
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 214
Паштовы індэкс:	211502
СААТА:	2418552000
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°35′12″ пн. ш. 28°35′54″ у. д.
Баравуха на мапе Беларусі ± Баравуха Баравуха
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Гісторыя

Вядома з XVIII стагодзьдзя (па іншым крыніцам — з 1812 году) як вёска Баравух. Побач зь вёскай праходзіў тракт з Дрысы ў Полацак. Па адкрыцьці чыгуначнага руху ад Полацку да Віцебску ў кастрычніку 1866 году ў Баравусе зьявіўся чыгуначны разьезд і станцыя Рыска-Арлоўскай чыгункі. Зьяўленьне новай транспартнай магістралі спрыяльна паўплывала на эканамічнае разьвіцьцё паселішча.

У 1916 годзе ў Баравусе ў складзе дарожна-будаўнічага атраду працаваў беларускі паэт Янка Купала.

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Баравуха абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала вёску разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Баравуху I вярнулі ў склад БССР, з 20 жніўня 1924 году ўваходзіла ў склад Махіроўскага сельсавету Полацкага раёну Полацкай (да 26 ліпеня 1930 году, з 21 чэрвеня 1935 году — Полацкай) акругі, з 20 лютага 1938 году — Віцебскай (з 20 верасьня 1944 году да 8 студзеня 1954 году — Полацкай) вобласьці^[4]. З 1926 году цэнтар Махіроўскага сельсавету. З 7 чэрвеня 1968 году ўваходзіла ў склад і зьяўлялася цэнтрам Баравускага сельсавету Полацкага раёну Віцебскай вобласьці. 15 сакавіка 2000 году вёска Баравуха-1 і пасёлак Міжрэчча перададзеныя ў адміністрацыйнае падпарадкаваньне да Наваполацкага гарадзкога савету^[5]. 15 чэрвеня 2000 году вёска атрымала афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу і перайменаваная ў Баравуху^[6]. У сувязі з гэтым створаны пасялковы савет у складзе Наваполацкага гарадзкога савету Віцебскай вобласьці^[7]. Пазьней пасялковы савет быў скасаваны^[8].

Пастановай Савету міністраў Рэспублікі Беларусь 2015 году прадугледжвалася, што мястэчка Баравуха і вёска Копцева ўвойдуць у склад Наваполацку^[9][10]. У 2016 годзе разглядалася пытаньне аб уваходзе ў склад Наваполацку Баравухі і іншых сельскіх населеных пунктаў Баравускага сельсавету^[11].

22 лютага 2019 году мястэчка Баравуха і пасёлак Міжрэчча ўключаныя ў межы Наваполацку^[12][13].

За савецкім часам побач з аднайменнай вёскай збудавалі вайсковае мястэчка.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XX стагодзьдзе: 1995 год — 1073 чал., 438 двароў^[14]; 1999 год — 1289 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2005 год — 5541 чал.^[15]; 2006 год — 5,6 тыс. чал.; 2007 год — 5,6 тыс. чал.^[16]; 2008 год — 5681 чал.^[15]; 2008 год — 5,5 тыс. чал.; 2009 год — 5469 чал.^[17] (перапіс); 2016 год — 5452 чал.^[18]; 2017 год — 5447 чал.^[19]; 2018 год — 5440 чал.^[20]; 2019 год — 5406 чал.^[1]

Інфраструктура

У Баравусе працуюць гімназія і пачатковая школа, клюб, бібліятэка, пошта. Дзее царква.