Вялікае княства Рускае (1658—1659)

Вялікае княства Рускае (па-ўкраінску: Велике Князівство Руське^[1], ВКР) — дзяржава на тэрыторыі цэнтральнай Украіны, якая існавала ў верасьні 1658—1659 роках.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Вялікае княства Рускае.

Вялікае княства Рускае Велике князівство Руське
← 1658—1659 →
Герб
Рэч Паспалітая трох народаў паводле Гадзяцкай угоды 1658 з вылучаным Вялікім княствам Рускім
Афіцыйная мова	Стараўкраінская мова
Сталіца	Кіеў
Форма кіраваньня Гетман	княства Іван Выгоўскі
Гісторыя  • утварэньне шляхам дамовы  • стварэньне Масковіяй марыянэткавага ўраду Юрыя Хмяльніцкага	16 верасьня 1658 жнівень 1659
Плошча  • агульная	к. 250 000 км²

Паўстала шляхам падпісаньня уніі паміж Рэччу Паспалітай і Запароскім войскам, складалася з Кіеўскага, Брацлаўскага і Чарнігаўскага ваяводзтваў. Пры ратыфікацыі дамовы Соймам Вялікае княства Рускае было выкрэсьленае^[2].

Падзеі

Аўтарам канцэпцыі Вялікага княства Рускага, а таксама ейным адзіным канцлерам быў Юры Нямірыч, які ў красавіку 1659 року выступіў з адпаведнаю прамоваю перад дэпутатамі сойму Рэчы Паспалітай у Варшаве.

Паводле Гадзяцкай дамовы прадугледжвалася абмежаваньне ўнутрыпалітычнага сувэрэнітэту ВКР у складзе Рэчы Паспалітай трох народаў, пазбаўленьне правоў на зьнешнюю палітыку, аднаўленьне існуючай да Хмяльніччыны сыстэмы сацыяльна-эканамічных адносін.

Спробы ўраду Івана Выгоўскага ўвесну 1659 року дамагчыся ўлучэньня ў склад княства Валынскага, Падольскага і Рускага ваяводзтваў не зазналі посьпеху.

Пасьля абвяшчэньня Гадзяцкай угоды распачалася ўкраінска-расейская вайна, якая завяршылася перамогаю казакаў пад Канатопам.

Тым ня меней, пасьля гэтага з актыўнай падтрымкай Масквы распачаўся казацкі рух супраць хаўрусу з Польшчаю, і ўвосені 1659 року новы гетман Юры Хмяльніцкі фактычна скасаваў угоду.

Глядзіце таксама

• Гадзяцкая унія
• Рускае ваяводзтва
• Рэч Паспалітая трох народаў
• Чэрвенскія гароды