Гарадок (гміна)

Гмі́на Гарадо́к (па-польску: Gmina Gródek) — вясковая гміна ў Беластоцкім павеце Падляскага ваяводзтва Польшчы. Адміністрацыйны цэнтар — вёска Гарадок.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Гарадок (неадназначнасьць).

Гміна Гарадок
Gmina Haradok (Gmina Haradok)
Герб
Агульныя зьвесткі
Краіна	Польшча
Статус	вясковая гміна
Уваходзіць у	Беластоцкі павет
Адміністрацыйны цэнтар	Гарадок
Войт	Веслаў Кулеша
Насельніцтва (2012)	5633
Шчыльнасьць	13,08 чал./км²
Плошча	430,6 км²
Месцазнаходжаньне Гміны Гарадок
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас	UTC +1
Тэлефонны код	(+48) 85
Паштовыя індэксы	16-040
Код аўтам. нумароў	BIA
Афіцыйны сайт
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Разьмяшчэньне

Мяжуе з гмінамі Крынкі, Міхалова, Супрасьля, Шудзялова і Заблудаў, а таксама з Рэспублікай Беларусь.

Нацыянальны склад

Паводле Першага ўсеагульнага перапісу насельніцтва 1921 г. у Польшчы, большасьць жыхароў тагачаснай гміны Гарадок назвалі сябе беларусамі (1752 чалавекі, што складала 40% усіх жыхароў гміны). Астатнія жыхары гміны задэкляравалі наступныя нацыянальнасьці: жыды (1432 чалавекі, 33% насельніцтва), палякі (1211 чалавек, 27% насельніцтва), немцы (5 чалавек) і русін (1 чалавек)  .

Паводле вынікаў Усенароднага перапісу насельніцтва 2002 году 76,1 % жыхароў гміны дэкляравалі польскую нацыянальнасьць, а 23,07 % — беларускую. Гэты вынік дазволіў выкарыстоўваць у гміне польска-беларускую двухмоўную геаграфічную намэнклятуру і ўвесьці беларускую мову ў якасьці дапаможнай.

Па выніках Нацыянальнага перапісу насельніцтва 2011 г. доля беларусаў ў этнічнай структуры жыхароў гміны апусьцілася ніжэй за 20%, праз што беларусы страцілі правы, згаданыя вышэй.

Ураджэнцы

• Кастусь Каліноўскі (1838, Мастаўляны — 1864) — нацыянальны герой Беларусі, Летувы і Польшчы, адзін з кіраўнікоў нацыянальна-вызваленчага паўстаньня 1863—1864 гадоў
• Аляксей Карпюк (1920, Страшава — 1992) — беларускі пісьменьнік, грамадзкі дзяяч
• Лёнік Тарасэвіч (нар. 1957, Валілы) — беларускі мастак у Польшчы

Культурныя падзеі

• Басовішча — штогадовы фэст беларускай альтэрнатыўнай і рок-музыкі
• «Сяброўская бяседа»
• «Спатканьні абрадавых калектываў» («Spotkania zespołów obrzędowych»)
• «Дні Гарадку» («Dni Gródka»)

Лякальная прэса

• газэта «Wiadomości Gródeckie — Haradockija Nawiny»

Арганізацыі

• Гарадоцкі цэнтар культуры (Gródecki Ośrodek Kultury)
• Таварыства сяброў Гарадоцкай зямлі (Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Gródeckiej)

Помнікі архітэктуры

Гарадок:

• Замкавая гара;
• Праваслаўная царква Нараджэньня Сьвятой Багародзіцы, пабудаваная ў 1946—1947 на месцы, дзе хутчэй за ўсё знаходзілася першая ў Гарадку царква, пабудаваная Хадкевічамі ў XV ст.
• Капліца на праваслаўных могілках Заступніцтва Сьвятой Багародзіцы (1862 год), драўляны зруб.
• Рыма-каталіцкі касьцёл Найсьвяцейшага сэрцы Езуса, пабудаваны 1933—1936. Галоўны і бакавыя алтары выкананы ў стылі барока.
• Жыдоўскія могілкі.

а таксама:

• Драўляны двор з канца XVIII стагодзьдзя ў вёсцы Мялешкі-Калёнія
• Капліца Сьв. Ганны (каля 1840 г.) у вёсцы Каралёў Мост
• Праваслаўная царква Сьв. Ганны (1913—1914 гг.), іканастас паходзіць з царквы ў Горадні, у вёсцы Каралёў Мост
• Праваслаўная царква Сьв. Яна Тэоляга (1862 г., разбудаваная ў 1908—1909) у вёсцы Мастаўляны
• Грэка-каталіцкая капліца, цяпер праваслаўная могілкавая (канец XVIII ст.) у вёсцы Мастаўляны
• Праваслаўная каплічка (каля 1850 году) у вёсцы Навасёлкі
• Сядзібны парк (XIX ст.) у вёсцы Валілы

Крыніцы