Гідра (сузор’е)

Гідра (па-лацінску: Hydra, Hya) — найбуйнейшае з 88 сузор’яў, якое распасьцертае на плошчы 1303 квадратных градусаў. Гэта таксама і найдаўжэйшае з сузор’яў: яно распростана на даўжыні больш як 100 градусаў — яго паўднёвы канец упіраецца ў Шалі і Цэнтаўра, а паўночны кут мяжуе з Ракам.^[1] Сузор’е мае багатую гісторыю: ад бабілёнцаў і грэкаў (сузор’е было пералічана Пталемэем разам у складзе 48 сузор’яў) да нашага часу, сузор’е заўсёды ўваходзіла ў зорныя атлясы; цяпер Гідра зьяўляецца адным з 88 сучасных сузор’яў. Назва сузор’я азначае вадзяную зьмяю. На Беларусі сузор’е можна назіраць у канцы зімы і на пачатку вясны.^[2]

Гідра
Сьпіс зорак у сузор’і Гідры
Лацінская назва	Hydra
· у родным склоне	Hydrae
· скарот	Hya
Простае ўзьняцьцё	8–15г
Схіленьне	−20°
Квадрант	SQ2
Плошча	1303 кв. гр. (1-е)
Зорак паводле Баера/Флэмстыда	75
Зорак з плянэтамі	16
Зорак ярчэй за 3.00m	2
Зорак у 10 пк (32,62 сьв. г.)	4
Найярчэйшая зорка	Альфард (α Hya) (1,98m)
Найбліжэйшая зорка	LHS 3003 (20,67 сьв. г., 6,34 пк)
Аб’екты Мэсье	3
Мэтэорныя патокі	Альфа-Гідрыды Сыгма-Гідрыды
Памежныя сузор’і	Адзінарог Воўк (кутамі) Вялікі Пёс Груган Дзева Карма Келіх Компас Леў Помпа Рак Сэкстант Цэнтаўр Шалі
Назіраецца ў шыротах паміж +54° і −83°. Найлепш назіраецца ў 21:00 на працягу красавіка.

Акрамя Гідры існуе таксама сузор’е Паўднёвая Гідра (па-лацінску: Hydrus).

Гісторыя

Грэцкае сузор’е Гідра ёсьць адаптацыяй больш старажытнага бабілёнскага сузор’я: MUL.APIN згадвае «зьмяінае» сузор’е (MUL.DINGIR.MUŠ), якое аддалена адпавядае Гідры. Было ў бабілёнцаў усяго два «зьмяіныя» сузор’і — другое сталася правобразам грэцкай Зьмяі. Першая ж зьмяя была міталягічным гібрыдам зьмяі, льва і птушкі.^[3]

Форма Гідры адлюстроўвае зьмяю, што круціцца, і суадносіцца зь некаторымі старажытнагрэцкімі мітамі. Так, адзін зь мітаў распавядае, што гругана паслалі начэрпаць у келіх вады для Апалёна, а ў келіху ён прынёс вадзяную зьмяю. Пабачыўшы падман, Апалён са злосьцю кінуў гругана, келіх і зьмяю на неба. Таксама сузор’е асацыюецца зь Лернейскай гідрай — шматгаловай зьмеепадобнай пачварай, якую забіў Гэркулес (прадстаўлены асобным сузор’ем).^[1]