Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (Бабруйск)

Касьцё́л Беззага́ннага Зача́цьця Найсьвяце́йшай Па́нны Мары́і — помнік архітэктуры пачатку XX стагодзьдзя ў Бабруйску. Знаходзіцца на гістарычнай Касьцельнай вуліцы^[a]. Дзее. Твор архітэктуры нэаготыкі. У 1960-я гады савецкія ўлады часткова зруйнавалі помнік.

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі, аўтэнтычны выгляд
Краіна	Беларусь
Места	Бабруйск
Каардынаты	53°8′31.16″ пн. ш. 29°13′7.77″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Менска-Магілёўская архідыяцэзія
Архітэктурны стыль	нэаготыка
Статус	Ахоўная зона
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі на мапе Беларусі Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі на Вікісховішчы

Гісторыя

Мураваны касьцёл у Новым Месьце збудавалі ў 1906 годзе (паводле некаторых зьвестак — у 1903 годзе) намаганьнямі ксяндза Яна Красоўскага. 9 верасьня 1912 году мітрапаліт арцыбіскуп магілёўскі Вінцэнт Ключынскі кансэкраваў сьвятыню.

У 1902/1906—1912 гадох пробашчам парафіі і дэканам бабруйскім быў ксёндз-канонік Ян Красоўскі (памёр у 1912 годзе). У 1906—1920 гадох у парафіі працавалі ксяндзы Вітальд Івіцкі, Вацлаў Пацэвіч, Ян Брэчка, Вінцэнт Латарэвіч, Караль Бялініс, Адам Пучкар-Хмялеўскі.

У 1935—1941 гадох савецкія ўлады забаранілі службы ў касьцёле, а яго будынак выкарыстоўвалі ў гаспадарчых мэтах. У 1921—1944 гадох пробашчам парафіі быў ксёндз Фэлікс Выліжынскі. У 1938 годзе яго пасадзілі ў вязьніцу. Па выхадзе на волю ў ліпені 1941 году ксёндз Выліжынскі вярнуўся на працу ў парафію, якой апекаваўся да свае сьмерці ўвосені 1944 году.

У 1946 годзе касьцёл ізноў зачынілі. У 1968 годзе — фасад помніка часткова разбурылі і ўмуравалі ў пяціпавярховы адміністрацыйны будынак, які існуе да сёньня. У 1955—1970 гадох парафіянамі апекаваўся ксёндз Мечыслаў Малыніч, які жыў у Слуцку.

У кастрычніку 1989 году ўлады пастанавілі вярнуць касьцёл вернікам, што зрабілі аднак толькі ў сакавіку 1990 году. 13 ліпеня 1990 году касьцёл кансэкраваў біскуп Тадэвуш Кандрусевіч, памылкова надаўшы яму тытул Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла. Па рэканструкцыі, якую 9 сьнежня 1996 году ўчыніў мітрапаліт, кардынал Казімер Сьвёнтак, у назву касьцёлу і парафіі вярнулі гістарычнае імя — Беззаганнага Зачацьця Найсьвяцейшай Панны Марыі.

Архітэктура

Помнік архітэктуры нэаготыкі. Гэта прастакутны ў пляне аб’ём пад 2-схільным дахам. Бакавыя фасады рытмічна падзяляюцца высокімі сьпічастымі аконнымі праёмамі і пілёнамі-фіялямі ў прасьценках. Алтарная частка завяршаецца 2-гранным зубчастым шчытом. Да яе далучаецца невялікая 5-гранная апсыда з бакавымі закрысьціямі.

Усярэдзіне заля падзяляецца 4-граннымі пілёнамі на тры нэфы, высокі цэнтральны перакрываецца сьпічастым скляпеньнем, ніжэйшыя бакавыя — роўнай стольлю. Апсыду аздабляе драўляны алтар^[1].

Сучасныя пробашчы

Пачатак кіраваньня	Імя
13 ліпеня 1990	Анджэй Шчэнсны
15 сакавіка 1993	Раман Факсінскі
30 студзеня 2000	Антоні Клімантовіч
люты 2001	Аляксандар Тарасевіч
7 жніўня 2001	Генрых Акалатовіч
21 жніўня 2005	Уладзімер Русак, адміністратар
18 кастрычніка 2005	Юры Быкаў
3 жніўня 2014[2]	кс. канонік Андрэй Яркавец

У культуры

Апісаньне касьцёла зьмяшчаецца ў аповесьці Флярыяна Чарнышэвіча пт. «Nadberezyńcy» (польск. «Надбярэзынцы»). Аўтар паказаў яго як важны рэлігійны асяродак палякаў з Усходняй Беларусі, мэта пілігрымак і месца арганізацыі сьвятаў, якія адначасна, паводле аўтара, былі маніфэстацыямі польскасьці^[3].

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1914 г.
• 
  1914 г.
• 
  12 траўня 1916 г.
• 
  12 траўня 1916 г.

• 
  З боку Слуцкага прадмесьця, да 1918 г.
• 
  да 1918 г.
• 
  сакавік 1918 г.
• 
  1919 г.

• 
  1919 г.
• 
  1919 г.
• 
  да 1920 г.
• 
  да 1920 г.

• 
  да 1930 г.
• 
  1941 г.
• 
  1941 г.
• 
  1942 г.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Выгляд з боку апсыды
• 
  Інтэр'ер
• 
  Мэмарыяльная шыльда В. Дуніну-Марцінкевічу
• 
  Гмах, прыбудаваны да касьцёла

Заўвагі

1. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Кастрычніцкая, 121