Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля (Воўпа)

From Wikipedia, the free encyclopedia

Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля (Воўпа)
Remove ads

Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Воўпе. Знаходзіцца ў паўночнай частцы колішняга мястэчка, каля могілак[a]. Дзее. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры з рысамі позьняга барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля
Thumb
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля
КраінаБеларусь
ВёскаВоўпа
Каардынаты53°22′13″ пн. ш. 24°21′25″ у. д.
Канфэсіякаталіцтва
ЭпархіяГарадзенская дыяцэзія 
Архітэктурны стыльнароднае дойлідзтва Беларусі[d]
СтатусДзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля на мапе Беларусі
Thumb
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля на Вікісховішчы

Remove ads

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Рымска-каталіцкая парафія ў Воўпе ўтварылася ў 1474 годзе. У 1477 годзе ўладальнік маёнтку ваявода віленскі Алехна Судзімонтавіч разам з жонкай Ядвігай фундавалі тут першы драўляны касьцёл, кансэкраваны 27 красавіка таго ж году віленскім біскупам Янам Ласовічам. У 1526 годзе Павал Гальшанскі фундаваў у касьцёле алтар Сьвятой Ганны.

У 1618 годзе з фундацыі віленскага біскупа Яўстаха Валовіча на месцы старога касьцёла збудавалі новы драўляны. У 1630-х гадох гэты касьцёл згарэў, яго адбудавалі каля 1640 году з фундацыі князя Казімера Льва Сапегі і яго жонкі Тэадоры Крыстыны. У 1679 годзе віленскі біскуп-суфраган Мікалай Слупскі кансэкраваў адбудаваны касьцёл.

У 1773 годзе з фундацыі Юзэфа Казімера Касакоўскага замест старога струхнелага збудавалі новы драўляны касьцёл, кансэкраваны 10 сакавіка 1776 году.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Воўпа апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць. У 1858 годзе каля касьцёла збудавалі новую драўляную вежу-званіцу. У 1890 годзе ў касьцёле зрабілі новы амбон.

Найноўшы час

За савецкім часам касьцёл працягваў дзеяць.

Remove ads

Архітэктура

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры з рысамі позьняга барока. Гэта падоўжаны прастакутны ў пляне зруб, з бакоў якога далучаюцца 5-гранныя крылы трансэпта. У канцы алтарнай часткі нэфу (з паўночнага захаду) вылучаюцца перагародкамі тры закрысьціі. Галоўны фасад мае тры часткі: цэнтральная ў выглядзе неглыбокага рызаліту завяршаецца атыкам і трыкутным франтонам, бакавыя ўтвараюцца дзьвюма 2-яруснымі вежамі зь нізкімі шатровымі дахамі і фігурнымі шпілямі над імі. Нэф накрываецца ламаным гонтавым дахам зь вежачкай над алтарнай апсыдай, бакавыя прыбудовы — вальмавымі. Гарызантальна ашаляваныя сьцены падзяляюцца высокімі прастакутнымі і лучковымі аконнымі праёмамі, умацоўваюцца вэртыкальнымі брусамі-лапаткамі. З бакоў прастакутнага ўваходнага праёму на высокіх бутавых пастамэнтах стаяць дзьве скульптуры анёлаў.

Унутраная прастора перакрываецца роўнай бэлькавай стольлю, аформленай філёнгамі ў выглядзе несапраўдных кесонаў. Аркавымі праёмамі з нэфам злучаюцца бакавыя прыбудовы. Вылучаецца драўляны разьбяны галоўны алтар — помнік манумэнтальна-дэкаратыўнага мастацтва першай паловы XVII ст., які спалучаў рысы маньерызму і раньняга барока. У інтэр’еры захоўваюцца абразы «Зьвеставаньне» (сярэдзіна XVII ст.), «Маці Божая Чанстахоўская» (XVII ст.), «Маці Божая зь дзіцем і сьвятымі Дамінікам і Кацярынай Сіенскай» (XVIII ст.), «Стыгматызацыя Сьвятога Францішка» (1888 год)[1].

Касьцельны пляц атачаецца невысокай бутавай агароджай, галоўны ўваход пазначаецца брамай у выглядзе чатырох грувасткіх цагляных атынкаваных слупоў. Направа ад касьцёла стаіць асобная 2-ярусная вежа-званіца.

Remove ads

Галерэя

Гістарычныя здымкі

Сучасныя здымкі

Заўвагі

  1. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Міра

Крыніцы

Літаратура

Вонкавыя спасылкі

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads