Клуж-Напока

Клуж-Напока (па-румынску: Cluj-Napoca [ˈkluʒ naˈpoka], па-вугорску: Kolozsvár [ˈkoloʒvaːr], па-нямецку: Klausenburg), да 1974 году — Клуж — горад на паўночным захадзе Румыніі. Другі паводле велічыні горад Румыніі. На 2011 год насельніцтва складала 324 576 чалавек. Адміністрацыйны цэнтар жудэцу Клуж.

Клуж-Напока
рум. Cluj-Napoca
Герб Клуж-Напокы
Дата заснаваньня:	1213
Краіна:	Румынія
Гістарычная вобласьць:	Трансыльванія
Жудзец:	Клуж
Кіраўнік:	Эміль Бок[d][1]
Плошча:	179,5 км²
Вышыня:	410 м н. у. м.
Насельніцтва (2011)
колькасьць:	324 576 чал.
шчыльнасьць:	1808,22 чал./км²
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Тэлефонны код:	+(40)
Паштовы індэкс:	400xxx
Нумарны знак:	CJ-N
Геаграфічныя каардынаты:	46°46′8.08″ пн. ш. 23°35′26.38″ у. д.
Клуж-Напока на мапе Румыніі Клуж-Напока
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
Сайт (рум.)

Гісторыя

Сярэднявечны бастыён

Пасьля заваёвы Дакіі ў пачатку II стагодзьдзя Рымскай імпэрыяй імпэратар Траян заснаваў базу рымскага легіёну, вядомую як Напока, якая стала адным з асноўных цэнтраў раманізацыі мясцовага дакійскага насельніцтва Рымскай Дакіі. Падчас Вялікага перасяленьня народаў Напока была разбурана. У VI—X стагодзьдзях раманамоўныя валахі інтэнсіўна кантактавалі зь міграваўшымі славянскімі плямёнамі, а пасьля XII стагодзьдзя ядро раманамоўнай Дакіі (Трансыльванія) было на доўгі час парабавана вугорцамі.

Сярэднявечча

Рэгіён быў заваяваны вугорцамі і ўвайшоў у склад Каралеўства Вугоршчыны. Кароль Іштван V падтрымаў трансыльванскіх саксаў у стварэньні калёніі побач з руінамі рымскай Напокі. У 1270 годзе Клуж атрымаў гарадзкія прывілеі і пачаў хутка расьці.

Новы час

У XIX — пачатку XX стагодзьдзяў горад стаў найважнейшым цэнтрам мадзьярызацыі. Па стане на 1910 год адсотак вугорцаў у ім дасягнуў 81,6% (51 192 чалавекі). У складзе Аўстра-Вугоршчыны меў нямецкую назву Кляўзэнбург.

Сучасная гісторыя

У 1918 годзе горад перайшоў пад кіраваньне Румыніі, пачылася палітыка румынізацыі. У 1940—1944 гадох горад зноў перайшоў да Вугоршчыны, у ім зноў пачаліся антырумынскія выступленьні. Колькасьць вугорцаў дасягнула ў 1941 годзе 85,7% (98 502 чалавекі). Пасьля 1945 году горад зноў стаў румынскім, колькасьць вугорскага насельніцтва ў ім скарацілася.

Насельніцтва

Па стане на 2011 год насельніцтва гораду складала 324 576 чалавек. Нацыянальны склад:

• румыны — 247 548 чалавек (80,07 %);
• вугорцы — 49 375 чалавек (15,97 %);
• цыганы — 3 274 чалавек (1,05 %);
• немцы — 520 чалавек (0,16 %);
• габрэі — 152 чалавекі (0,05 %);
• украінцы — 130 чалавек (0,04 %).

Славутасьці

Касьцёл Сьвятога Міхаіла

• Гістарычны цэнтар гораду
• Касьцёл Сьвятога Міхаіла
• Касьцёл францішканаў (XIII стагодзьдзе)
• Лютэранская царква
• Праваслаўны сабор
• Ратуша
• Конная статуя Мацея Корвіна
• Палац Банфі (цяпер у ім разьмешчаны Музэй мастацтваў)
• Палац Шэкі
• Нацыянальны музэй гісторыі Сяміградзьдзя

Асобы

• Актавіян Абрудан — футбаліст
• Міклаш Банфі — шляхціч, пісьменьнік і палітык
• Янаш Бояі — матэматык
• Мацей Корвін — кароль Вугоршчыны, герцаг Аўстрыі
• Шандар Вэрэш — кампазытар

Гарады-сябры

Атэны, Грэцыя Бээр-Шэва, Ізраіль Дыжон, Францыя Загрэб, Харватыя Іст-Лансынг, Мічыган, ЗША Кёльн, Нямеччына Каламбія, Паўднёвая Караліна, ЗША Корча, Альбанія Макаты, Філіпіны

Нант, Францыя Пэч, Вугоршчына Рокфард, Ілінойс, ЗША Сан-Паўлу, Бразылія Сувон, Паўднёвая Карэя Каракас, Вэнэсуэла Чакаа, Вэнэсуэла Чэрвія, Італія Чжэнчжоў, Кітай

Галерэя

• 
  Лютэранская царква
• 
  Касьцёл францішканаў і абэліск Караліна
• 
  Палац Шэкі
• 
  Ратуша
• 
  Будынак Румынскай Опэры
• 
  Капіталійская ваўчыца — падарунак ад гораду Рыму
• 
  У Цэнтральным парку