Кіеўская мітраполія Ўкраінскай праваслаўнай царквы Маскоўскага патрыярхату

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Кіеўская мітраполія — мітраполія Ўкраінскай праваслаўнай царквы Маскоўскага патрыярхату, заснаваная ў 988 годзе Канстатынопальскім патрыярхатам (Бізантыйская імпэрыя; цяпер Турэччына).

Хуткія факты Абрэвіятура, Дата ўтварэньня ...
Remove ads

Склад

На 2017 год Кіеўская мітраполія налічвала 168 храмаў і 2 капліцы ў 15 дабрачыньнях Кіева: Абалонскае (12 храмаў), Галасееўскае (14 храмаў і 1 капліца), 1-е Дарніцкае (14 храмаў), 2-е Дарніцкае (12), Дзясьнянскае (10 храмаў і 1 капліца), Дняпроўскае (10 храмаў), Кладавішчанскае (11), 1-е Лякарневае (8), 2-е Лякарневае (8), Падольскае (12), Пячорскае (14), Саломенскае (12), Сьвятошынскае (13), 1-е Шаўчэнкаўскае (9) і 2-е Шаўчэнкаўскае (9)[1]. Таксама працавала 14 манастыроў, зь іх 10 мужчынскіх: Арханёла-Міхайлаўскі Зьвярынецкі, Дабравешчанскі, Дзесяцінны, Кіева-Пячэрская лаўра, Кітаеўская пустынь, Пакроўскі, Траецкія Ёнінскі і Кірылаўскі, Раства Багародзіцы, Увядзенскі[2]. У япархіі служыў 381 сьвятар: 186 пратаярэееў, 134 ярэі, 41 дыякан, 11 протадыяканаў і 9 архімандрытаў[3]. Таксама ў япархіі дзейнічалі Літургічная і Юбілейная камісіі і 13 аддзелаў: архітэктуры, будаўніцтва і помнікаў царкоўнай архітэктуры; аховы здароўя і пастырскай апекі мэдычных установаў; дабрачыннасьці і грамадзкага служэньня; духоўна-фізычнага выхаваньня моладзі; інфармацыйна-асьветніцкі; місіянэрскі; у справах моладзі; рэлігійнай асьветы і катэхізацыі; у справах сям’і; пастырскай апекі турэмнай сыстэмы; узаемінаў з Узброенымі сіламі і іншымі вайсковымі фармаваньнямі Ўкраіны; юрыдычны[4]. Вікарыямі Кіеўскай мітраполіі выступалі 3 мітрапаліты, 6 архіяпіскапаў і 8 япіскапаў[5].

Remove ads

Мінуўшчына

У 988 годзе Канстантынопальскі патрыярхат (Бізантыйская імпэрыя; цяпер Турэччына) утварыў Кіеўскую мітраполію ў выніку хрышчэньня Кіеўскай Русі вялікім князем Уладзімерам Сьвятаславічам. У 1299 годзе кіеўскі мітрапаліт Максім перасяліўся ва Ўладзімер-на-Клязьме (цяпер Расея). У 1325 годзе яго наступнік Пятро Ратэнскі пераехаў у Маскву[6] (Вялікае Княства Маскоўскае). Пагатоў паводле 82-га правіла Картагенскага сабору 419 году (Заходняя Рымская імпэрыя; цяпер Туніс), «хай ня будзе дазволена ніякаму япіскапу пакідаць галоўнае места сваёй катэдры і адыходзіць да якойсьці царквы, што ў складзе яго япархіі»[7]. Тым часам у 1317 годзе ў Наваградку (Вялікае Княства Літоўскае; цяпер Беларусь) Канстантынопальскі патрыярхат заснаваў Літоўскую мітраполію. 15 сьнежня 1448 году Сабор япіскапаў Вялікага Княства Маскоўскага абраў маскоўскім мітрапалітам Ёну Аднавушава, якога канстантынопальскі патрыярх адмовіўся зацьвердзіць. У 1458 годзе Канстантынопальскі патрыярхат (Асманская імпэрыя) аднавіў Кіеўскую мітраполію (Вялікае Княства Літоўскае; цяпер Украіна) ў сувязі з утварэньнем адасобленай Маскоўскай мітраполіі (Вялікае Княства Маскоўскае)[6]. Маскоўскі сабор 1459 году ўтварыў «Маскоўскую царкву»[8], што Канстантынопальская праваслаўная царква (Асманская імпэрыя) палічыла за некананічны раскол (схізму). У 1589 годзе Канстантынопальскі патрыярхат прызнаў самастойнасьць (аўтакефалію) Маскоўскай царквы ў межах Маскоўскага царства.

Пасьля Берасьцейскай уніі 1596 году Кіеўскую мітраполію пад націскам на вышэйшае духавенства перападпарадкавалі рымскаму папу ў выглядзе Рускай уніяцкай царквы. У выніку адбыўся раскол праваслаўнай царквы ў Рэчы Паспалітай. У 1620 годзе ерусалімскі патрыярх Тэафан ІІІ на даручэньне канстантынопальскага патрыярха Цімафея II аднавіў Кіеўскую праваслаўную мітраполію і высьвяціў на мітрапаліта Ёва Барэцкага. У ліпені 1685 году кіеўскім мітрапалітам абралі Гедэона Сьвятаполк-Чацьвярцінскага (Гетманшчына), якога 8 лістапада высьвяціў маскоўскі патрыярх Ёакім за прысягу Маскоўскаму патрыярхату[6]. Пагатоў паводле 8-е правіла Эфэскага сабору 431 году (Бізантыйская імпэрыя; цяпер Турэччына) патрабуе, «каб ніхто з богаласкавых япіскапаў не распаўсюджваў сваю ўладу на чужую япархію, якая раней і спачатку не была пад яго рукой, або яго папярэднікаў»[9]. Таксама паводле 2-га правіла 1-га Канстантынопальскага сабору 381 году (Рымская імпэрыя), «Абласныя япіскапы хай не распаўсюджваюць сваёй улады на цэрквы за межамі сваёй вобласьці»[10].

У 1686 годзе маскоўскі цар Аляксей Міхайлавіч прапанаваў Асманскай імпэрыі дамову аб міры з умовай згоды новага канстантынопальскага патрыярха Дыянісія на перадачу Кіеўскай мітраполіі Маскоўскаму патрыярхату[11]. У траўні 1686 году патрыярх Дыянісі выдаў грамату аб перадачы Кіеўскай мітраполіі маскоўскаму патрыярху, за што атрымаў ад маскоўскага пасла Мікіты Аляксеева 400 залатых манэтаў і 120 сабаліных шкурак[12]. У 1687 годзе Канстантынопальскі сабор пазбавіў Дыянісія патрыяршага пасаду за хабарніцтва (грэцк. сыманію), празь якое той адмовіўся ад Кіеўскай мітраполіі на карысьць маскоўскага патрыярха[13]. З 1721 году Кіеўскую мітраполію падпарадкавалі Сьвяцейшаму ўрадаваму сыноду Расейскай імпэрыі, якое было ведамствам ураду.

21 кастрычніка 1921 году Ўсеўкраінскі царкоўны сабор абраў кіеўскім мітрапалітам Васіля (Ліпкоўскага). У межах Украінскай ССР мітрапаліт узначаліў Украінскую аўтакефальную праваслаўную царкву, якая спыніла існаваньне ў 1937 годзе ў выніку перасьледу з боку бальшавікоў. У 1941 годзе Кіеўская мітраполія аднавіла дзейнасьць у складзе Ўкраінскага экзархату Расейскай праваслаўнай царквы. У 1990 годзе ўвайшла ў склад Украінскай праваслаўнай царквы Маскоўскага патрыярхату[6].

Мітрапаліты

  • Міхаіл (988—992)
  • Лявонці (992—1008)
  • Тэафілакт (1008—1018)
  • Ян I (1019—1035)
  • Феапемпт (1035—1049)
  • Кірыл I (1049—1051)
  • Іларыён (1051—1055)
  • Яфрэм І (1055—1061)
  • Георгі (1062—1073)
  • Ян II (1076—1089)
  • Ян III (1089—1091)
  • Яфрэм ІІ (1091—1097)
  • Мікалай (1097—1101)
  • Нікіфар I (1104—1121)
  • Мікіта (1122—1126)
  • Міхаіл II (1130—1145)
  • Клімент Смаляціч (1147—1156)
  • Кастанцін I (1156—1159)
  • Фёдар (1161—1163)
  • Ян IV (1164—1166)
  • Кастанцін II (1167—1169)
  • Міхаіл ІІІ (1171—1179)
  • Нікіфар II (1182—1198)
  • Мацьвей (1200—1220)
  • Кірыл II (1225—1236)
  • Восіп (1237—1240)
  • Пятро Акеравіч (1242—1246)
  • Кірыл III (1247—1281)
  • Максім (1285—1305)
  • Пятро Ратэнскі (1308—1326)
  • Феагност (1328—1353)
  • Аляксей (Бяконт) (1354—1378)
  • Міхаіл (Міцяй) (1378—1380)
  • Пімен (1382—1384)
  • Дыянісі (1384—1385)
  • Кіпрыян (1385—1406)
  • Фоці (1409—1431)
  • Герасім (1433—1435)
  • Ісідор (1437—1441)
  • Ёна Аднавушаў (1442—1458)
  • Рыгор II Баўгарын (1458—1473)
  • Місаіл Пструч (1474—1480)
  • Сьпірыдон (1480—1481)
  • Сімяон (1481—1488)
  • Ёна Глезна (1492—1494)
  • Макар І (1495—1497)
  • Восіп Баўгарын (1498—1501)
  • Ёна ІІ (1503—1507)
  • Язэп Солтан (1508—1521)
  • Восіп ІІІ Русін (1522—1533)
  • Макар ІІ Масквіцянін (1534—1555)
  • Сыльвэстар (Бялькевіч) (1556—1567)
  • Ёна ІІІ (Пратасевіч) (1568—1577)
  • Ільля (Куча) (1577—1579)
  • Анісідор (Дзевачка) (1579—1589)
  • Міхал Рагоза (1589—1599), з 1596 году ўніяцкі
  • Іпаці Пацей (1599—1613), уніяцкі
  • Язэп Руцкі (з 1613-га), уніяцкі
  • Ёў (Барэцкі) (1620—1631)
  • Ісая Капінскі (1631—1633)
  • Пятро Магіла (1633—1646)
  • Сыльвэстар Косаў (1647—1657)
  • Дыянісі (Балабан) (1658—1663)
  • Восіп (Нелюбовіч-Тукальскі) (1663—1676)
  • Антоні Віньніцкі (1676—1679)
  • Лазар (Барановіч) (1679—1685)
  • Гедэон (Чацьвярцінскі) (1685—1690)
  • Варлаам (Ясінскі) (1690—1707)
  • Ёасаф (Кракоўскі) (1708—1718)
  • Варлаам (Ванатовіч) (1722—1730), архіяпіскап
  • Рафаіл (Збароўскі) (1731—1747)
  • Цімафей (Шчарбацкі) (1748—1757)
  • Арсень (Магілянскі) (1757—1770)
  • Гаўрыла (Крамянецкі) (1770—1783)
  • Самуіл (Мсьціслаўскі) (1783—1796)
  • Ерафей (Маліцкі) (1796—1799)
  • Гаўрыла (Банулеску-Бадоні) (1799–1803)
  • Серапіён (Аляксандраўскі) (1803—1822)
  • Яўген (Балхавіцінаў) (1822—1837)
  • Філарэт (Амфітэатраў) (1837—1857)
  • Ісідор (Нікольскі) (1858—1860), архіяпіскап
  • Арсень (Масквін) (1860—1876), архіяпіскап
  • Філафей (Усьпенскі) (1876—1882)
  • Платон (Гарадзецкі) (1882—1891)
  • Янікі (Руднеў) (1891—1900)
  • Феагност (Лебедзеў) (1900—1903)
  • Флавіян (Гарадзецкі) (1903—1915)
  • Уладзімер (Богаяўленскі) (1915—1918)
  • Антоні (Храпавіцкі) (1918—1919)
  • Назар (Бліноў) (1919—1921), архіяпіскап
  • Васіль (Ліпкоўскі) (1921—1927)
  • Мікола (Барэцкі) (1927—1930)
  • Іван (Паўлоўскі) (1930—1936)
  • Канстанцін Дзьякаў (1937)
  • Аляксандар (Пятроўскі) (1937—1938)
  • Мікалай (Ярушэвіч (1941—1944)
  • Ян (Сакалоў) (1944—1964)
  • Ёасаф (Лялюхін) (1964—1966)
  • Філарэт (Дзенісенка) (1966—1992)
  • Уладзімер (Сабадан) (1992—2014)[14]
  • Ануфры (Беразоўскі) (з 2014-га)
Remove ads

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads